Robert Curthose

Robert Curthose
Normandiya Dükü
Hüküm süresi	9 Eylül 1087 – 1106
Önce gelen	I. William
Sonra gelen	I. Henry
Eş(leri)	Conversanoli Sybilla
Çocukları	William Clito, Flanders Kontu
Babası	I. William
Annesi	Flandersli Matilda
Doğum	yaklaşık 1054 Normandiya
Ölüm	3 Şubat 1134 Cardiff Kalesi
Defin	Gloucester Katedrali

Robert Curthose^[1] (d. yaklaşık 1054 - 3 Şubat 1134), bazen II. Robert ya da III. Robert olarak isimlendirilmiştir, 1087 yılından 1106 yılına kadar Normandiya Düklüğü yapmış, İngiltere kralı olmak için başarısız bir girişimi olmuştur.^[2]

İlk Norman İngiltere Kralı I. William ile Flandersli Matilda'nın en büyük oğludur ve Birinci Haçlı Seferi'ne katılmıştır. Hükümdarlığı, İngiltere'deki kardeşleri ile uyumsuzlukla geçmiş sonuçta Normandiya Düklüğünün İngiltere'yi içine almasına liderlik etmiştir.

Erken Dönem

Robert'in doğum tarihi genellikle 1054 olarak verilir, fakat 1051'de olabilir. Çocukken, Maine'nin varisi Margaret ile nişanlanmıştır, fakat nişanlısı evlenmelerinden önce ölmüştür ve Robert 40 yaşlarının sonlarına kadar evlenmemiştir. Gençliğinde, askeri alıştırmalarında cesur ve yetenekli olduğu yazılmaktadır. Ancak diğer taraftan soyluları tedirgin edecek derece tembelliğe yatkın ve zayıf karekterlidir ve Fransa Kralı Robert'in babası ile ihtilafa düşürmek için bunu kullanmıştır. Robert, kendisine pay edilen güçten memnun değildi ve babası ve kardeşleri ile şiddetli bir çekişmeye girişti. 1063 yılında babası onu Margaret ile nişanlanmasından ötürü Maine Kontu yaptı. Kontluk muhtemelen 1069 yılına kadar babası tarafından yönetildi sonra kontluk isyan edip Maineli V. Hugh'a dönmüştür.

Robert Curthose ve William Rufus'un babaları Fatih William

1077 yılında, Robert babasına karşı ilk isyanını, kardeşleri William Rufus ve Henry'nin onun kafasına ağzına kadar dolu bir lazımlığı fırlatmaları ile yaptıkları eşek şakasından çıktı. Robert çok öfkelenmişti ve etrafındakilerinin ısrarı ile kardeşleri ile babaları araya girene kadar kavga etmeye başladı. Kral William'ın kardeşlerini cezalandırmaması ile haysiyetinin yara aldığını düşündü. Ertesi gün, Robert ve adamları Rouen kalesini kuşattılar. Kuşatma başarısız oldu, fakat Kral William onların tutuklanmalarını emredince Robert ve etrafındakiler Chateauneuf-en-Thymeraisli Hugh'e sığındılar. Kral William, Rémalard'daki üstlerine saldırarak onları tekrar kaçmaya zorladı.

Vexin Kontluğunu yağmalamadan önce Robert, dayısı Flanders Kontu I. Robert'in sarayına sığındı ve bu kargaşa babası Kral William'ın asi oğlunu durdurmak için kendisinin Fransa Kralı I. Filip ile ittifak yapmasına neden oldu. Kral William'ın Robert'in annesi Kraliçe Flandersli Matilda'nın gizlice oğluna para gönderdiğini öğrendiği zaman ilişkiler pek yardımcı olmadı. Ocak 1079 tarihindeki savaşta, Robert Kral William'ı attan düşürüp onu yaralamayı başardı, babasının sesini tanıyınca durdu. Aşağılanmış Kral William oğlunu lanetledi ve kuşatmayı kaldırıp Rouen'e döndü.

1080 paskalyasında, Kraliçe Matilda'nın çabaları ile baba ve oğul yeniden bir araya geldi ve ateşkes Kraliçenin öldüğü 1083 yılına kadar sürdü. Robert, Annesi Kraliçe Matilda'nın ölümünden kısa süre sonra saraydan ayrılmış ve birkaç yıl Fransa, Almanya ve Flanders'te seyahat etmiştir. İtalyayı ziyaret ederek bütük varisi Tuscanyli Matilda'nın (d. 1046) yardımını aramış ama başarısız olmuştur. Bu dönemde Şövalye Robert'in birçok gayrı meşru çocuğu olduğu zannedilmektedir. Onun gayrı meşru çocuğu, Richard, amcası William Rufus'un kraliyet sarayında hayatının büyük bir kısmını geçirmiştir. Adı geçen Richard, ertesi yıl amcası William Rufus'un New Forest'ta avlanırken öldürülmesi gibi 1099 yılında öldürülmüştür. Gayrı meşru kızı sonra Saint-Saenslı Helias ile evlenmiştir.

Normandiya dükü olması

1087 yılında, William, Mantes kuşatması sırasında at kazası sonucu aldığı yara nedeniyle öldü. Ölürken, Norman topraklarını büyük oğluna değil ama en büyük iki oğluna paylaştırmayı istedi. Robert, Normandiya dükü ve William Rufus İngiltere Kralı oldu. En genç oğlu Henry'e ise toprak satın alması için para verildi. İki büyük oğuldan Robert daha güçsüz bırakıldığı düşünüldü ve genellikle İngiliz Kanalı'nin iki yakasında toprak sahibi olan soylular tarafından daha kolay yönlendirilebileceği için tercih edildi. Babaları öldüğü zaman her iki kardeş her birinin diğerinin varisi olduğuna dair bir anlaşma yaptılar. Ancak bu anlaşma, baronların Robert ile birlik olup William Rufus'u yerinden etmek istedikleri 1088 ayaklanması nedeniyle bir yıldan daha kısa sürdü. Robert'in İngiliz asilere yeterinde destek göstermemesinin kısmen etkisi ile ayaklanma başarılı olmadı.

Robert, babasının yakın danışmanı Ranulf Flambard'ı kendisine de yakın danışman yaptı. Flambard daha sonra William Rufus'un öldüğü 1100 yılına kadar basiretli ama çok sevilmeyen mali danışmanı oldu.

Birinci Haçlı Seferi ve sonrası

Robert Curthose portresi, XIX. Yüzyıl, Henri Decaisne

1096 yılında Kutsal Topraklar için İlk Haçlılara katıldı. Ayrıldığı zaman yatağa elbisesiz girecek kadar fakir olduğu söylenir. Haçlı olabilmek için düklüğünü kardeşi William'a 10,000 marks karşılığı ipotek etti. William Rufus'un 1100 yılında öldüğü zaman Kutsal Topraklar'dan geri dönüyordu ve düklüğünü geri satın alabilecek zengin genç bir gelinle henüz evlenmişti. En küçük kardeşi Henry'nin İngiltere tacını ele geçirmeyi başarmıştı. Dönüşü ile Ranulf Flambard ve birçok Anglo-Norman baron tarafından teşvik edilerek kısa ömürlü 1087 anlaşmasına dayanarak İngiltere tacını talep etti. 1101 yılında, kardeşi Henry'i yerinden etmek için bir istilaya önderlik ederek, bir ordu ile Portsmouth'ta karaya çıktı. Fakat İngilizler arasında yeterli desteğinin olmaması kadar Robert'in çıkartmayı kötü yönetmesi Henry'nin istilaya direnmesini sağladı. Robert, diplomasi yöntemiyle, Alton Antlaşması'nda İngiliz tacı ilgili talebinden vaz geçti. Robert'in Birinci Haçlı Seferi sırasında çok parlak bir cephe komutanı ama çok kötü bir general olduğu söylenir. Onun yönetimi (ya da kötü yönetimi) Normandiya'yı İngiltere çıkartmasında başarısız kılması askeri yeteneklerinini politik yeteneklerinde çok az iyi olduğunu gösterir.

1105 yılında, Robert'in kardeşi ile devam eden uyumsuzluğu, Normandiya var olan sivil huzursuzluk, Henry'nin Normandiya'yı işgal etmeye cesaretlendirdi. Orderic Vitalis, 1105 paskalyasında bir olayı yazar: "Robert, Sées Piskoposu muhterem Serlo'dan bir vaaz dinlemek istemektedir. Vaazdan önceki geceyi kahpe ve dalkavukları ile spor yapmak ile geçirir ve yatağa sarhoş yatıp sızar ancak onun değersiz arkadaşları elbiselerini çalar. Uyandığında kendini çıplak bulur ve yataktan çıkamaz ve vaazı kaçırır."

1106 yılında, Henry, Tinchebray savaşında Robert'in ordusuna kesin bir mağlubiyete uğratır ve Normandiya'nın İngiliz tacına ait olduğunu iddia eder, bu durum yaklaşık bir yüzyıl sürer. Savaştan sonra yakalanır, Devizes Kalesinde Cardiff'e nakledilene kadar 20 yıl esir tutulur.

1134 yılında Cardiff kalesinde seksenlerinin başlarında ölür. Robert Curthose, Normandiya Dükü ve Fatih William'ın en büyük oğlu olarak Gloucester'te bulunan St. Peter Manastırının kilisesine gömülmüştür. Mezarının tam yerini belirlemek oldukça zordur. Efsane, Yüce Sunağın önüne gömülmek istediğini söyler. Heykeli meşeden oyulmuş lakin "Dokuz Saygıdeğer"'in (Yeşu'nun kolu Günah Çıkartıcı Edward ile değiştirilmiştir.) kolları ile süslenmiş mezar sandığının üzerinde yatar. Heykeli ölümünden yaklaşık yüzyıl sonra, mezar sandığı çok daha sonra tarihlidir. Kilise nihayetinde Gloucester Katedrali olmuştur.

Robert'in lahti

Nesli

Robert, Conversano Dükü Brindisili Geoffrey'in kızı (ve Robert Guiscard'ın büyük yeğeni) Conversanolı Sybilla ile Kutsal Topraklar'dan geri dönerken evlenmiştir, bu evlilikten bir çocuğu olmuştur:^[3][4]

1. William Clito, 25 Ekim 1102 tarihinde doğmuş ve Normandiya Düklüğünün varisi olmuştur. William Clito yaşamı şanssızlıkla geçmiştir; 1119 ve 1125 yıllarında iki kez Normandiya'yı ele geçirme teşebbüsleri başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Anjou Kontu'nun kızı ile yaptığı ilk evlilik amcasının entrikaları ile iptal edilmiş ve hatta sonra ona miras kalan Flanders Kontluğu bile horlanmıştır. William Clito, 1128 yılında bekar ölmüş ve Norman ardılı boş kalmıştır.

Dönemin Vakanüvisleri tarafından övülen ve takdir edilen Sybilla, doğumdan kısa bir süre sonra ölmüştür. Torignyli Robert ve Orderic Vitalis, kocasının metresinin Agnes Giffard öncülüğünde soylu kadınların entrikası tarafından öldürüldüğünü iddia ederler.

Robert'in, ayrıca en az üç tane gayrı meşru çocuğu vardır:

1. Richard, amcası William Rufus'un kraliyet sarayında hayatının büyük bir kısmını geçirmiştir. Adı geçen Richard, ertesi yıl amcası William Rufus'un New Forest'ta avlanırken öldürülmesi gibi 1099 yılında öldürülmüştür.
2. Richard'ın öz kardeşi William^[5]. William 1106 yılından sonra bir zaman Filistin'e gitmiş, Tortosa Lordu olarak anılmış fakat 1110 yılından sonra tarihi kayıtlardan kaybolmuştur.^[6]
3. Kızı, sonra Saint-Saenslı Helias ile evlenmiştir.^[7]

Kaynakça

1. Babasının aşağılayıcı lakap olarak kullandığı courtheuse, Norman Fransızcasında kısa çorap demektir. Malmesburyli William ve Orderic Vitalis, Robert'in babası, Kral William'in onu alay etmek için brevis-ocrea ("kısa çizme") olarak çağırdığını yazarlar.
2. Bakınız 1088 Ayaklanması
3. David Robert Curthose p. 146
4. Lack Conqueror's Son p. 153
5. Aird Robert Curthose pp. 96-97
6. Aird Robert Curthose p. 193 footnote 17
7. Aird Robert Curthose p. 126

Kaynaklar

• Aird, William H. (2008). Robert Curthose, Duke of Normandy c. 1050-1134. Woodbridge, UK: Boydell Press. ISBN 978-1-84383-660-5. 
• David, Charles Wendell (1920) (Orijinalin yeniden basımı). Robert Curthose, Duke of Normandy. Cambridge, MA: Harvard Üniversitesi Yayınevi. ISBN 1-4326-9296-8. 
• Lack, Katherine (2007). Conqueror's Son: Duke Robert Curthose, Thwarted King. Sutton Publishing. ISBN 978-0-7509-4566-0. 

İleri okumalar

• Barlow, Frank (1983). William Rufus. Berkeley, California: University of California Press. ISBN 978-0-520-04936-9. OCLC 8954468. 
• Green, Judith (2000). "Robert Curthose Reassessed". Anglo-Norman studies XXII: proceedings of the Battle Conference 1999. Woodbridge, Suffolk: Boydell & Brewer. s. 95–116. ISBN 978-0-85115-796-2. OCLC 45238208.  ayrıca OCLC 247394557
• Mooers, Stephanie L (Fall 1981). ""Backers and Stabbers": Problems of Loyalty in Robert Curthose's Entourage". Journal of British Studies 21 (1): 1–17. DOI:10.1086/385779.