Roma hamamı
Roma hamamı (Latince: Thermae), Roma İmparatorluğu'ndaki halk hamamıdır. Romalılar yıkanmak istediklerine bu hamamlara gider ve temizlenirlerdi. Çoğu Roma kentinde bulunur, ve kamuya açık yıkanma ve sosyalleşme merkezi olarak işlev görürdü. Roma hamamlarında kullanılan su genellikle su kemerleri yardımıyla su kaynağından hamama taşınmıştır.
Romalılar için bu hamamlar günlük yaşamın önemli bir parçasıydı. Her gün gidilir, birkaç saat kalınırdı. Varsıl Romalılar yanlarında kendilerine hizmet etmeleri için kölelerle gelirlerdi. Getirilen köleler genellikle havlu ve içecek taşıma görevlerini üstlenirlerdi. Roma hamamlarında yıkanılmadan önce spor çalışması yapılırdı. Koşma, ağırlık kaldırma ve güreş bunlara örnek olarak verilebilir. Çalışmalardan sonra hizmetliler efendilerini yağa bularla ve daha sonra yağı bir tahta ya da kemik yardımıyla sıyırırlardı. Bu şekilde büyük kirden arınılırdı.
Roma hamamları saray veya kalelerin de içinde bulunabilmekteydi. Romalılar bunlar için de aynı adı (Thermae) kullanmaktaydılar. Hamamların tasarımından Vitruvius'un De architectura'sında çokça söz edilmiştir.
Thermae Antik Roma Mimarlığında anıtsal boyutlarda olan genel hamam yapısıdır. Bunlar zenginlere ve soylulara ait hamamlar olan balnea'dan farklıdır. Hamamda aynı zamanda dinlenme yerleri ,spor - yüzme yerleri ve bahçeler de yer almaktaydı. Roma hamamlarını günümüzün alışveriş yerlerine benzetebiliriz. Günlük yaşamla ilgili hemen hemen her şey bu hamamlarda gerçekleşebilirdi. Zengin bir Romalı ya da Roma toprağı sayılan bağlı bölgelerde yaşayan yerel halk Roma kültürünün etkisiyle sabah evinden köleleriyle birlikte hamama geçer akşam gün batımından sonra hamamdan bütün ihtiyaçları giderilmiş bir şekilde evine dönerdi. Hamamlarda bulunan en önemli sosyal ve kültürel yapılar Kütüphane-Gymnasium / Spor kompleksi , genelev bu önemli bölümlerden sadece birkaçıdır. Hamamlar aynı zamanda geniş katılımlı orgy'lerin ziyafet-seks partilerinin de yapıldığı yerdi. Ticari ve siyasi görüşmeler de hamamlarda gerçekleştirilirdi. Hamamlar alttan borularla sıcak havanın dolaştırılmasıyla ısıtılırdı. Külhanlarda odun yakılmasıyla sıcak su ve buhar elde edilirdi. Roma hamamlarını sırasıyla Frigidarium- (günümüz buz dolabından aklınızda kalsın) Soğukluk içinde bir havuz bulunurdu. Caldarium- Sıcaklık ,Tepidarium -Ilıklık ,Apoditerium soğukluk kısmının hemen önünde yer alan camekanlı ,daire şeklinde dinlenme ve soyunma yeridir. Laconicum: Sıcaklık bölümünün içinde terleme bölümü. Sudotorium içinde buhar banyosu da yapılan en sıcak bölüm. Praefurnium ateşin yandığı külhan bölümü. İçinde sıcak havanın dolandığı pişmiş topraktan yapılan borulara hypocaustum denmekteydi.Hamamın duvarlarının ısıtılması duvarda bulunan dikdörtgen prizma şeklinde tubulus denilen içi boş tuğlalarla sağlanmaktaydı.
Ayrıca bakınız
- Türk hamamı
- Fin hamamı, sauna.
- Rus hamamı, banya.
- Japon hamamı
Kaynakça
- Thermae adlı İngilizce Vikipedi maddesi. 31 Ocak 2010 tarihinde erişilmiştir.