Ronald Fisher
Profesor Sir Ronald Aymler Fisher, F.R.S. (17 Şubat 1890 - 29 Temmuz 1962) bir İngiliz istatistikçisi, biyolojicisi ve genetik bilimcisidir.
"Hemen hemen tek başına modern istatistiğin temellerinin kurucusu" olduğu iddia edilir (Anders Hald).[1] İstatistik bilim dalında yeterlilik, yardımcı istatistik, maksimum olabilirlilik, varyanslar analizi, ayırıcı analiz ve Fisher bilişimi gibi birçok temel kavram ve konuları ortaya atmıştır. Bilişim kuramı'nı ortaya çıkaran ve bilişim ve entropi kavramlarını gelişteren Claude Shannonina öncülük edenlerin başında gelmektedir.
Richard Dawkins'e göre: « evrim kuramının kurucusu olan Darwin'den sonraki ardıllarının en büyüğüdür.»[2]. Darwin'in ortaya attığı doğal seçim prensipinin ilk defa matematiksel biçimde ifade edilmesini başarmıştır.
Ronald Fisher'in nüfus genetik alanında da katkısı büyüktür. S.Wright ve J.B.S.Haldane ile birlikte Neo-Darwin tipi modern evrim sentezinin kurucularından sayılır. 1918de yayınladığı bir makale ile nüfus içinde gen çokluluk dağılımlarının hesaplanmasi için difuzyon denklemlerini kullanması modern niceliksel genetik biliminin doğumu sayılmaktadır. Genetik bağlantıların ve genetik çoklulukların maksimum olabilirlik ile kestirimi üzerinde ilk çalışmaları yapmıştır. Kalıtsal morfoloji ve fizyoloji yavaş olarak ayırılma incelemesi olan sistematik klinler üzerinde ilk yaziları yazmış ve 1950'de yazmış olduğu makale biyoloji biliminde kompüter uygulanmasına ilk örnek olmuştur. Ronald Fisher ekolojik genetik alanında yaptığı çalışmalar doğal seçimin gücünün o zaman kadar kabul edilenden daha fazla olduğunu ve polimofizm gibi ekogenetik durumlarda doğal seçimin yansız olarak işlemediğini ortaya çıkarmıştır.
Ancak evrim kuramının insansal alanlarda uygulanıp insanların kalıtsal özelliklerini daha da iyileştirmek iddiasiyla doğaya uymayanların elemine edilemesini öneren öjenik kuramı ve politikalarını 1930lu yıllarda kabul edilip ve akımın bilimsel temellere dayandığını iddia edenler arasında başta gelmiştir. Bu fikirlerin sonucu olan Nasyonal Sosyalist politikaların hazin sonuçlarını görmekle beraber, İkinci Dünya Savaşı sonralarında bile fikirlerini değiştirmemiştir. Örneğin, Ronald Fisher ırk kavramı üzerinde UNESCO soruşturmaları sonunda yayınlanan deklerasyona itiraz etmiştir [3]
Ronald Fisher hayat görüşü bakımından muhafazakar, koyu Hristiyan fakat rasyonalist olarak tanımlanmıştır.
Dipnotları
- ↑ Hald, Anders (1998), A History of Mathematical Statistics, Wiley:New York
- ↑ Richard Dawkins (1995), River out of Eden
- ↑ http://unesdoc.unesco.org/images/0007/000733/073351eo.pdf “The Race Concept: Results of an Inquiry”, p. 27. UNESCO 1952
Dış bağlantılar
- R.A.Fisher Digital Arşivi (İngilizce)
- R.A.Fisher'e bir kılavuz (İngilizce)
| |||||||||||||||||||||||||||