Sahurlar

Sahurlar (Sahurca ẏixъbı)-Azerbaycan′nın Qax ve Zaqatala ilçelerinde,ayrıca Dağıstan′nın Şeki-Zaqatala bölgesine komşu olan Rutul ilçesinde yaşamaktadırlar. Sayılar 30 bine yakındır .Sakur dilinde konuşurlar. Dini açıdan Sünni müslümandırlar. Şu anda 12 okulda sakur dilinde dersler geçirilir.Aynı okullarda 105 sınıf var ve 2500 civarında öğrenci eğitim alıyor Sakurların yaşadıkları bölgeye Şeki-Zaqatala ekonomik bölgesi dahildir. Son on yılda ortalama yıllık nüfus artışı 1.5% olmuştur ki, bu da Cumhuriyyet seviyesinde düşük . Sakurların en ünlü temsilcileri sırasında Fizik-matematik ilmler doktoru Abdullah Muhtarov,Prof.Abdullah Qarayev,Prof. Orucu Alizade ,Valeh Hamzayev şair ve başkaları örnek verebiliriz. Sahurlar(saxur цахур yıki) Kafkasda hristiyanlığı ilk kabul etmiş halkdır.Sonradan Arapların İslamı yaymalarına engel olmaya çalışmış ve sayıları azalmıştır.Selcuk ve oğuz türklerinin kafkasa gelişiyle dağlara çekilmişler.1562 ci yilında Osmanlı İmparatorluğunun desteyile I Ali Sultan Sahur sultanlığını kurmuş,başkenti günümüzde koy sayılan o zamanlar büyük şehir olmuş Dağıstanın Rutul rayonunun Saxur koyu olmuşdur.sonradan merkez İlisuya geçmiş ve 1844 yılına kadar istiklallerini korumuşlar.Kafkasda ilk defa XII yuzyılda Kurani Kerimi Sahurlar dillerine çevirmişler.Misafirperver halkdır.Mutfakları oldukca zengindir...

Nüfus

Rusya’da 1897 yılında yapılan ilk genel nüfus sayımından iki yıl önce "Rusya İmparatorluğu’nda Yaşayan Halkların Alfabetik Listesi" başlığıyla bir ön çalışma yapılmış. 1895 yılında Petersburg’ta yayınlanan bu listede Rusya halklarının değişik yayınlarda yer alan ve farklı yıllara ait nüfus bilgileri derlenerek dilleri, dini inançları ve yaşadıkları bölgeyle ilgili kısa bilgiler verilmiştir. Buna göre Tsahurların (Цахурцы) 1875 yılındaki nüfusu 2.430 kişidir.^[1]

Sahur cocuk Azerbaycan'ın Qum köyü

Yerleşim

Rusya′da

• 2002 yılında listeye almasına göre Rusyada 10.366 ^[2] sayda sakur yaşıyor.Bunlardan 8.168 kadarı Dağıstan Özerk Cümhuriyyetinde yer alıyor.
  • Rutul ilçesinde - 4.971 kişi
    • Atal köyü,Mikik köyü,Mişleş köyü,Muslax köyü,Genel Muxax köyü,Qalyal köyü ,Kors köyü, Kurdul köyü, Canıx köyü, Helmeş köyü
  • Tarumov ilçesi - 85 kişi
  • Mahaçkale şehri(merkezi)- 1.711 kişi
  • Mahaçkale şehri( çevresi)- 387 kişi
  • Buynaksk ilçesi - 6 kişi
  • Dağıstan Işıkları - 15 kişi
  • Derbent şehri - 78 kişi
  • Kaspiysk kenti - 95 kişi
  • Yujno-Suxokumsk kenti 32 kişi

Azerbaycan′da

Sakurlar genellikle Zaqatala ilinin Fındıklı, Dağlı,Yeni Suvagil,Alıbna Suvagil ,Qarqay ,Galal,Gözbarax Qaxda ise İlisu,Çinarlı,Üzümlü,kötüklü,Qum,Sarıbaş,Güllük Turaclı köylerinde yaşıyorlar. Sakurlar Azerbaycan topraklarında küçük İlisu sultanlığını ,avarlar ise Car-Balaken cammatlığını oluşdurdular .

Kaynak

1. “Алфавитный список народов, обитающих в Российской Империи”, Демоскоп Weekly, № 187 - 188, 24 января - 6 февраля 2005 ve buradan alınma olarak: Papşu, Murat. Rusya İmparatorluğu’nda Yaşayan Halkların Alfabetik Listesinde Kafkasyalılar
2. Rusiya Federativ Respublikası Statistika Komitəsi: 2002 – ci il siyahıya alması