Saim Ali Dilemre

Saim Ali Dilemre (1880; İstanbul - 15 Şubat 1954; İstanbul), özellikle dil çalışmalarıyla tanınmış Türk hekim.

Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'yi (Askeri Tıbbiye) bitirdikten sonra Almanya'ya gitti (1908). Giessen Üniversitesi'nde patoloji uzmanlığı eğitimi gördü. İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesi'nde profesörlüğe yükseldi. On beş yıl morg müdürlüğü yaptı. Türkçenin öbür dillerle ilişkisini inceledi, tıp terimlerini Türkçeleştirmeye çalıştı. Türk Dil Kurumu'nda görev aldı. Ankara'da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde genel dilbilgisi dersleri verdi. V.Dönem (Ara Seçim) Erzurum, VI., VII. ve VIII. Dönem Rize Milletvekilliği yapmıştır. Atatürk, ona Dilemre soyadını verdi.

Dilemre, Türkçenin Doğu'dan Batı'ya giden ticaret yolu üzerindeki konuşulan bir ticaret dili olduğunu, Türk sözcüğününü “Tüccar” anlamına geldiğini ileri sürmüş, Türkçenin, Hint-Avrupa dillerine yaklaşan Hint-Turan dilleri içinde yer aldığını kanıtlamaya çalışmıştır. Genel Dil Bilgisi (1939-42, 2 cilt) adlı kitabının birinci bölümünde genel dilbilgisi üzerine açıklamalar yaptıktan sonra Güney Asya, Amerika, Afrika dillerini incelemiş, ikinci bölümünde de Ural-Altay dillerinin karşılaştırmalı dilbilgisini vermeye çalışmıştır.

Ömrünün sonuna kadar tıp terimlerini Türkçeleştirilmesi ve dilin sadeleştirilmesiyle meşgul olan Saim Ali Dilemre'nin Ankara Numune Hastanesi ve Cebeci Askeri Tıp Tatbikat Okulunda, Tıp terimleri üzerinde yaptığı iki konuşma 1945'te Türk Dil Kurumunca kitap haline getirildi. Dilemre'nin tüm çabalarına rağmen Türkçeleştirdiği 420 terimden çok azı tıp uzmanlarınca benimsendi.

Evli ve iki çocuk babasıdır.

Çalışmaları

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 11/6/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.