Samuel Doe
Samuel Kanyon Doe (6 Mayıs 1951, Tuzon - 9 Eylül 1990, Monrovia), 1980'den 1986'ya kadar fiilen, 1986'dan öldürüldüğü 1990'a kadar da resmen başkanlık görevini yürüten Liberyalı asker ve devlet adamı.
Kran (Vi) kabilesindendi. Orduya 18 yaşında girdi, erlikten yükselerek 1979'da başçavuş oldu. Öteki yerli Liberyalılar gibi, Liberya kolonisinin (1822) kurucusu olan azat edilmiş Amerikalı kölelerin soyundan gelen Liberyalıların ayrıcalıklı ve nüfuzlu konumuna tepki duyuyordu. Nisan 1980'de Kran kökenli bir grup askerin başında hükümet binasını basarak Başkan William R. Tolbert'i öldürdü. Ardından Tolbert'in yakın çevresinde yer almış 13 kişi gelişigüzel bir yargılamayla idam edildi. Doe'nun iktidara gelmesiyle, Liberya, kurulduğu 1847 yılından beri ilk kez Amerikadan göç eden elit Amerikalı Liberyalıların yerine yerli Liberyalılar tarafından yonetilmeye başlandı.[1]
Darbeden sonra general rütbesini alan Doe, ülkeyi yönetmek üzere kendisiyle birlikte düşük rütbeli 14 subayın yer aldığı Halk Kurtuluş Konseyi'ni oluşturdu. Anayasanın askıda tutulduğu bir geçiş döneminin ardından 1984'te yeni bir anayasayı halkoylamasından geçirdi. Ertesi yıl, bazı gözlemcilerce hile karıştırıldığı öne sürülen bir seçim sonunda resmen başkanlık makamına oturdu.
1985'te, Doe ile birlikte 1980'deki darbeye liderlik eden General Thomas Quiwonkpa başarısız bir darbe girişiminde bulundu ve öldürüldü.
Birçok çevrenin yoz ve acımasız bir rejim olarak nitelendirdiği yönetiminden dolayı içeride ve dışarıda yoğun bir muhalafetle karşılaştı. Bozulan ekonomik koşullar yönetimi boyunca büyük sıkıntılar yarattı. Kendisini sürekli tehdit eden suikast ve darbe girişimlerini sindirmek için oldukça sert yöntemlere başvurdu. Bütün bu baskılar kendi kabilesini kayırma tutumuyla birleşince, 1989 sonlarında ülkenin doğu kesiminde yönetim karşıtı bir ayaklanma başladı.
Aralık 1989'da, Fildişi Sahili sınırını geçerek Liberya'ya giren Charles Taylor, Samuel Doe'ya karşı bir gerilla savaşı başlattı. Asi kuvvetler Temmuz 1990'da başkent Monrovia'nın içlerine kadar ulaştı. İktidarı bırakmamak için direten Doe, 9 Eylül 1990'da bir asi grubunun lideri olan Prince Johnson tarafından yakalandı. Johnson'ın karargahına götürülen Doe, burada işkence edilerek öldürüldü.
Kaynakça
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: William R. Tolbert |
Halk Kurtuluş Konseyi Başkanı 1980 - 1986 |
Sonra gelen: kendisi |
| Önce gelen: kendisi |
Liberya Devlet Başkanı 1986-1990 |
Sonra gelen: Amos Sawyer |
| |||||||||||||
