Servet-i Fünûn edebiyatı
Servet-i Fünun Edebiyatı veya bilinen diğer ismiyle, Edebiyat-ı Cedide II. Abdülhamid döneminde, Servet-i Fünun adlı derginin çevresinde toplanan sanatçıların Batı etkisinde geliştirdikleri bir edebiyat hareketidir. Bu hareket 1896'dan 1901'e kadar etkili olmuştur. 16 Ekim 1901 yılında Hüseyin Cahit Yalçın'ın Fransızcadan çevirdiği "Edebiyat ve Hukuk" başlıklı, Fransa'nın 1789 rejimine rastgele bir atıfta bulunan makalesi, İdare tarafından kışkırtıcı olarak mahkum edildi ve dergi birkaç haftalık kapatıldıktan sonra,yine Ahmet İhsan'ın sorumluluğunda derginin tekrar çıkmasına izin verildi. Fakat en iyi yazarlar gitmiş, dergi etkisini yitirmişti, dolayısıyla Servet-i Fünun topluluğunun faaliyetleri de son bulmuştu. 1908 Devrimi'nden sonra bir süre de günlük gazete olarak varlığını sürdürmeye çalıştı.[1]
Servet-i Fünun
Servet-i Fünun dergisi aslen bir bilim dergisi olarak, Recaizade Mahmud Ekrem'in Mekteb-i Mülkiye'den öğrencisi Ahmet İhsan Tokgöz tarafından 1891'de çıkarılmaya başlanır. Recaizade Mahmud Ekrem bu dergiyi bir edebiyat dergisi haline getirmek için Muhsin Cevahir ile anlaşır. Galatasaray Lisesi'nden öğrencisi olan Tevfik Fikret'in derginin Kısm-ı Edebi Ser-Muharrirliği (edebiyat bölümü başyazarlığı) görevine getirilmesini sağlar. Recaizade Mahmut Ekrem, 1895 sonunda, Malumat adlı bir dergide yazan Muallim Naci ve onun izleyicileriyle, kafiyenin göz için mi, yoksa kulak için mi olduğu tartışmasına giriştiğinde; bu gazeteye karşı cevaplarının bir kısmını Servet-i Fünun dergisinde yayımlar. 1896'da yazarın etrafındaki gençlerin de dergi çevresinde toplanmasıyla Servet-i Fünun topluluğu meydana gelir ve bilim dergisi yerini tamamen bir edebi dergiye bırakır.
Bu hareketin 1901 yılında, Hüseyin Cahit Yalçın’ın Fransızcadan çevirdiği “Edebiyat ve Hukuk” adlı makalesinin II. Abdülhamid yönetimince kışkırtıcı bulunarak, derginin kapatılmasıyla son bulduğu kabul edilir.[2]
Bu hareket, derginin kapatılışından sonra, kendilerine Fecr-i Aticiler denilen Ahmet Haşim, Refik Halit Karay ve Ahmet Rasim gibi yazar ve şairler tarafından gözlemlenmiştir.
Dönemin başlıca sanatçıları
Servet-i Fünun dergisinin 24 Aralık 1908 tarihindeki kapağı
İkinci Meşrutiyet'in ilk meclis toplantısını duyuruyor.
- Şairler
- Yazarlar
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ Lewis, Bernard (1996). Modern Türkiye'nin Doğuşu. Türk Tarih Kurumu. s. 190. ISBN 975-16-0303-X.
- ↑ ibid. s. 190
| Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı |
|---|
| | Dönemler | | | | Etkileyen Kuramlar |
Dışa dönük kuramlar |
- Marksist estetik
- Determinist edebiyat kuramı
- Tarihçi edebiyat kuramı
- Arketip kuramı
| | Yazar merkezli kuramlar |
- Anlatımcılık
- Psikanalitik Edebiyat
| | Okur merkezli kuramlar |
- Duygusal etki kuramı
- İzlenimci eleştiri kuramı
- Fenomenolojik edebiyat
| | Eser merkezli kuramlar | |
| | | Önemli Kavram ve Kuruluşlar | | | | Batı edebiyatı akımları | |
|