Silaj

Mısır silajı yiyen sığırlar

Silaj, sığır, koyun ve keçi gibi gevişgetiren memeli hayvanların yem ihtiyacını karşılayan ve silolarda saklanan yüksek nem içeren fermente edilmiş yemlerdir.^[1] Suca zengin yemlerin oksijensiz ortamda bırakılarak süt asiti bakterilerinin etkisi ile fermantasyona uğratılması sonucu elde edilen yemdir ve kısaca yeşil yemlerin turşulaştırılmasıdır. Yeşil otun olmadığı kış aylarında yeşil, sulu ve ekonomik olarak verilebilecek tek kaba yemdir. Daha çok mısır, sorgum darısı ve diğer tahılların yeşil kısmından yapılır. Silaj yapmak için birim alandan en fazla yeşil kitle verebilen bitkilerden olduğu için özellikle mısır kullanılır ve bu mısırlara silajlık mısır adı verilir.^[2]

Mısır silajı

En kaliteli silaj mısırdan yapılır. Silaj yapılarak değerlendirildiğinde bu bitkinin bütün toprak üstü aksamlarından yararlanılmış olur. Mısır çeşitleri içinde dane ve sap verimi yüksek herhangi biri silajlık olarak yetiştirilebilir.^[3] Mısır silajında Ekilen çeşidin hasat zamanında koçan bağlamış olması verim ve kalite bakımından çok önemlidir. Çünkü yapılan birçok çalışmada görülmüştürki mısırda yeşil aksam veriminin %50 si ve beslenme değerinin %70 i koçanlardan elde edilmektedir. Koçanın içermiş olduğu karbonhidrat miktarı fermantasyonun istenilen düzeyde olmasını sağlar aksi halde kalitesi düşük silo yemi elde edilmekte ve silo yeminden beklenen fayda sağlanamamaktadır. Eğer mısır erken biçilirse siloda sızıntı kayıpları yükselir siloda bol oksijen kalır. Oksijenli fermantasyon uzun süre devam eder. Mısır silajının kalitesini çeşit, hasat zamanı, koçan oranı, parça boyutu, silonun şekli, doldurma süresi, sıkıştırma derecesi gibi özellikler belirlemektedir. Bunların birinde meydana gelebilecek olumsuzluk ürünün kalitesini düşürecektir.

Tarihçe

Yemleri silolanarak saklanmaları kurutarak saklanmalarına kıyasla çok eski tarihlere dayanmaktadır.Eski Mısırlıların suca zengin bazı yemleri hava ile ilişkisi kesilmiş kaplarda sakladıkları,Jules Caesars'ında sefer öncesi geçiş yollarında çukurlar açtırarak içerisini yeşil yemle dolturtup,bunların üzerinide balçıkla kapattığı bildirilmektedir.İlk yeşil yem silolarının M.S 700'lü yıllarda İtalyan köylüleri tarafından yapıldığı zannedilmektedir.Avrupa ülkelerinde XVIII. yüzyıl başlarında silo yemi yapımının gelişmeye başladığı görülmüştür.

Silajı Yapılan Bitkiler

Her türlü yeşil bitkiden silaj yapılabilir. Neticede silaj yapımı turşulaşmadır; Ancak işin ekonomisi göz önüne alındığında mısır silajı başı çekmektedir.Bunun yanında çeşitli bölgelerimizde arpa,yulaf gibi hasıl ürünlerinin de silajı ekonomik olarak yapılmaya başlanmıştır.

Kaynakça

1. Wood, Brian J. B.. Microbiology of fermented foods Volume 1&2. Springer. s. 73. ISBN 978-0-7514-0216-2. http://books.google.com/books?id=mKfpPwm5ceEC&pg=PA73&dq=fodder+fermented+silage#v=onepage&q&f=false. 
2. Hakan Geren, Rıza Avcıoğlu, Behçet Kır, Gülcan Demiroğlu, Mustafa Yılmaz ve Abdül Cenap Cevheri (2003). İkinci Ürün Silajlık Olarak Yetiştirilen Bazı Mısır Çeşitlerinde Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Kalite Özelliklerine Etkisi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2003, 40(3):57-64 ISSN 1018-8851
3. Ali Gözügül ve İlhan Öztürk (2008). Silajlık Mısır Tarımı ve Silaj Yapımı. T.C. Samsun Valiliği, İl Tarım Müdürlüğü, Samsun