Singspiel

Wolfgang Amadeus Mozart (ortada) "singspiel" janrındaki Saraydan Kız Kaçırma operasının 1789da Berlin'deki ilk temsilinde

Singspiel (Almanca düz anlamıyla "şarkı-oyunu") bir tür Almanca müzikli dram olarak geliştirilmiş ve günümüzde bir opera janrı olrak kabul edilmiştir. Nitelik olarak içeriği (çok kere lirik veya folklor tabanlı) müziksel ensambl şarkıları, tek "aryalar", "ikili", "üçlü" vb şarkılar, "ballad"lar arasında konuşma dialogları bulundurur. "Singspiel" janrından geliştirilen operet janrı da bu öğeleri içermektedir. Bazı opera otoritelerine göre "singspiel" janrı ile diğer "opera janrları" arasındaki ana fark operalarda "resitatif"lerin bazen önemli olarak yer almaları ve dramatik zirvelere yetişmek için "singspiel"lerde müziğin özel bir önemi olmamasına karşılık operalarda müziğin ana rol oynamasıdır.[1]

Singspiel janrının kökleri

Almanya'da ilk "singspiel" ismini taşıyan müzikli oyunlar, dinsel kökenli, anonim yazarlı ve İncil'in bazı kısımlarının dramatik olarak oyun halinde belli bir (köy, kasaba, küçük bir şehir gibi) mahallin halkının da katkısıyla yılın belli dönemlerinde sunulmasi seklinde "gizem oyunu (mystery play)" stilindeydi. Bu oyunlarda önemli olan dialog olup müzik bunlar arasında katık gibi kalmaktaydı. 17. yüzyıl başlarında "singspiel" oyunlarının dinsel konulardan uzaklaşmaya başladığı görülür. "Singspiel" terimi basılmış olan oyunlara da refere etmeye de başladı. "Singspiel" adı verilen ve seyircilere sunulan oyunlara İtalyan ve hatta İngilizce şarkılardan esinlenme, çevrilme ve uyarlamalar sonucu ortaya çıkan müziksel katkılar olağan hale gelmeye başladı.

18. yüzyılda bazı "singspiel" adı ile seyirciye sunulan eserler İngilizce'den çevirilen "Ballad opera" şeklindeydi. Örnegin 1736da Prusya'nın İngiltere elçisi "The Devil To Pay (Şeytan Öder)" adlı İngilizce ballad-operanın özel olarak Almanca'ya tercümesini yaptırmıştı ve bu çeviri eser "singspiel" adı ile 1740li yıllarda Hamburg ve Leipzig'de sahnelenmiştir. Bu eserden daha değisik bir verziyonu 1766da "Johann Adam Hiller" ve "C.F.Weisse" tarafından "Der Teufel ist los oder Die verwandelten Weiber (Şeytan .... veya kadınları değiştirdi)" adı ile "singspiel" olarak yapımlanmıştır. Bundaki başarıyı kullanmak için benzer diğer eserler de bu iki ortak tarafından hazırlanıp, yapımlanmış ve bu ortak eser hazırlayıcılarının bu eserler hakkındaki terim dolayısıyla onların "Alman singspiel janrının babaları" olarak anılmalarına neden olmuştur.[1]

Fransızca opera comique janrındaki, içinde konuşma bulunan, operalar da çok kere Almanca'ya çevrilip Alman seyircisine sunulduklara zaman "singspiel" adını taşımaktaydılar. "Singspiel"ler daha aşağı seviyede halk için bir eğlence olarak kabul edilmekte ve şehirlerde devamlı kurulu opera-evleri yerine gezici truplar (örneğin Koch, Döbbelin, Koberwein trupları) tarafından icra edilmekteydi. "Singspiel" eserleri genellikle ya komik ya da romantik konu ve temaları işlemekteydiler. Çok kere "halk kültürü" tipli eserlerde paranormal ve büyücülük ögeleri, fantazi hayvanları ve rol alan karakterleri niteliklerinde iyi ve kötünün çok abartılarak ayrılmış olduğu görülmektedir.

Singspiel janrının gelişmesi

Mozart Almanca opera sanatını geliştirmek hedefiyle birkaç tane "singspiel" janrında Almanca opera eseri bestelemiştir. Bunlar Zaide (1780), Saraydan Kız Kaçırma (Die Entführung aus dem Serail) (1782), Dramaturg (Der Schauspieldirektör) (1786) ve en gelişmiş olarakSihirli Flüt (Die Zauberflote) (1791) eserleridir.

"Singspiel" janrında işlenen konular da zamanla değişip gelişti. Trejedi motifi bu janrda pek işlenmemiştir. Konuda işlenen motifler komedi, aşk macerası ve fantazi olmakla beraber günümüzde yapımlanan "singspiel" janrındaki opera eserlerinde çok daha ciddi konulara eğilen eserler de bulunmaktadır; örneğin Beethoven'in Fidelio operası, Carl Maria von Weber'in Der Freischutz.

Diğer taraftan Almanca repretuvarda bulunan Franz von Suppé, Johann Strauss II ve diğerlerinin geliştikleri Almanca operet janrı singspiel janrının bir devamı olarak da kabul edilmektedir. Bazı opera kritikleri ise Wagner, Richard Strauss ve diğerlerinin geliştirdikleri çok daha karamsik bir opera stili ve janrını ihtiva eden "Alman Romantik Opera" akımına (özellikle kullandığı dil ve temalar dolayısıyla) "singspiel" janrının çok büyük katkısı olduğunu iddia etmektedirler. Bu gelişmeler dolayısıyla modern 20. yüzyılda, bazı operet bestecileri haricinde, "singspiel" janrında operalar bestelenmesi çok nadir olmuştur. Diğer taraftan 1927de besteci Kurt Weill hazırladığı "Mohagonny" adlı eseri janrı için bir yeni terminoloji olarak "songspiel" sözcüğünü kullanmıştır.

Seçilmiş singspiel janrında eserler[2]

Dipnotlar

  1. 1 2 'J.M.Maitland ve J.A.Fuller (ed)Grove's Dictionary of Music and Musicians, Vol. IV.] London: MacMillan and Co., 1908 "Singspiel" maddesi. s. 468-470
  2. ↑ Kaynak:Almanca Wikipedia "Singspiel" maddesi (Almanca) (Erişim:20.6.2010)]

Dış kaynaklar

This article is issued from Vikipedi - version of the 2/15/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.