Uyurgezerlik
Uyurgezerlik | |
---|---|
John Everett Millais, Uygurgezer, 1871. | |
Sınıflandırma ve dış kaynaklar | |
Uzmanlık | psikiyatri |
ICD-10 | F 51.3 [1] |
ICD-9 | 307.4 |
MedlinePlus | 000808 |
eMedicine | article/1188854 |
MeSH | D013009 |
Uyurgezerlik ya da bilinen diğer adlarıyla uyurgezer veya uykuda gezinme, parasomni kategorisinde bir tür uyku bozukluğudur.[2] Uyurgezerler düşük bilinç halinde olmalarına rağmen, yavaş dalga uykusu aşamasından kaynaklanan ve genellikle tam bir bilinç durumunda gerçekleştirdikleri faaliyetleri gerçekleştirirler. Bu faaliyetler kişinin yatakta oturması, banyo veya yürüyüş ya da temizlik yapması gibi basit faaliyetler olabileceği gibi araç sürme ve yemek pişirme gibi daha karmaşık faaliyetler de olabilir.[3] Ayrıca bazı vakalarda halüsinasyon görmek gibi algı bozuklukları yaşanabildiği [4] gibi bu durum cinayete kadar varabilir.[5][6][7]
Uyurgezerlik genellikle basit durumlarda oluşabilmesine rağmen, tekrarlanan davranış haline geldiği ve bazen uyurken karmaşık davranışlar sergileyen insanlarda da oluşabildiğine dair raporlar bulunmaktadır. Fakat bunların meşruluğuna dair tartışmalar bulunmaktadır.[8] Uyurgezerler, bu faaliyetlerini genellikle belleklerinde bir miktar tutar ya da hiç tutamazlar. Bu esnada uyurgezerlerin gözleri açık olmasına rağmen, göz bebekleri sönük ve üzerleri sırlı gibidir.[9] Uyurgezerlik süre olarak 30 dakika kadar sürebileceği gibi 30 saniye kadar kısa süreler içerisinde de gerçekleşebilir.[4]
Kaynakça
- ↑ "Hastalıkların Uluslararası İstatistiksel Sınıflaması ve Sağlık Sorunları İle İlgili 10 Revizyon". who.int. 7 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160707032450/http://apps.who.int/classifications/icd10/browse/2010/en#/XV. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2014.
- ↑ Barlow, David H. and V. Mark Durand, Abnormal Psychology: An Integrative Approach, Cengage Learning, 2008, ISBN 0-495-09556-7, s. 300.
- ↑ "SLEEP: Sex While Sleeping Is Real, and May Be No Joke" (İngilizce). medpagetoday. 19.06.2006. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303200125/http://www.medpagetoday.com/primarycare/sleepdisorders/3568?np=1&xid=ob_pcp. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2014.
- 1 2 Swanson, Jenifer, ed. "Sleepwalking." Sleep Disorders Sourcebook. MI: Omnigraphics, 1999. 249–254, 351–352.
- ↑ "Sleepwalk to Murder" (İngilizce). sleepdisorders.about.com. 19.09.2005. 26.09.2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://archive.is/SR4W1. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2014.
- ↑ "Can sleepwalking be a murder defense?" (İngilizce). lakesidepress. 2009. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151230133042/http://www.lakesidepress.com:80/pulmonary/Sleep/sleep-murder.htm. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2014.
- ↑ "Massachusetts v. Tirrel (1846, Boston)—acquitted". sleepforensicsassociates. 2005. 12 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140512214227/http://sleepforensicsassociates.com/caseStudies/cases-sleepwalking.php. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2014.
- ↑ "Sleepwalking woman had sex with strangers". newscientist. 15.10.2004. 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150531174157/http://www.newscientist.com/article/dn6540. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2014.
- ↑ Lavie, Peretz, Atul Malhotra, and Giora Pillar. Sleep disorders : diagnosis, management and treatment : a handbook for clinicians. London: Martin Dunitz, 2002. 146–147.