Spor yönetim teşkilatı
Spor yönetim teşkilatı, bir spor dalında düzenleme ve yaptırım gücü olan spor organizasyonu. Değişik yapılara sahip olabilen bu birimler, ilgili oldukları spor dalında mevcut kurallara uyulmadığı hallerde disiplin cezaları verebilir veya var olan bu kurallarda değişikliklere karar verebilirler. Uluslararası Olimpiyat Komitesi benzeri, yetki alanı dünya çapında birçok spor dalını kapsayan birimler olduğu gibi, Türkiye Voleybol Federasyonu türü yetkisi ulusal alanla ve sadece tek bir sporla sınırlı olanlar da vardır. Ulusal yönetimler tamamen bağımsız veya uluslararası yönetimlere üye olarak onlarla birlikte aynı spor dalı üzerine karar verici konumda bulunabilirler. İlk uluslararası federasyonlar 19. yüzyıl sonlarında oluşmaya başlamıştır.
Spor yönetim teşkilatı türleri
Sporların farklı zorluk seviyelerinde olması ve farklı yetenekte ve yaşlarda insanlara hitap etmeleri spor yönetim birimlerinin çok farklı şekillerde ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu türler şu şekilde sıralanabilirler:
Uluslararası Federasyonlar tek bir spordan veya kayak ya da su sporları gibi bir başlık altında toplanabilen bir grup spor dalından sorumludur. Alanındaki spor için ortak bir kural sistemi oluşturur ve uluslararası yarışmalar düzenlerler. Sorumlu oldukları spor dalının tanıtımı da federasyonların görevleri arasındadır. Ulusal Federasyonlar ise adlarından da anlaşılabileceği gibi, uluslararası örnekleriyle aynı şekilde çalışsalar da; etkileri bir ülkeyle, hatta bazen bir ülkenin sadece bir kısmıyla sınırlıdır. Ulusal yapılar yerel kulüpleri destekler ve çoğu yerde ülkenin millî takımından sorumludurlar. Bir çeşit Ulusal Federasyon olan Ulusal Olimpiyat Komiteleri ise ülkenin Olimpiyat Oyunları'na katılımıyla ilgilenir.
Çoklu spor etkinliği düzenleyicilerinin görevi birden fazla spor içeren belirli organizasyonları gerçekleştirmektir. Bu türün en iyi bilinen örneği modern Olimpiyat Oyunları'nın organizatörü olan Uluslararası Olimpiyat Komitesi'dir (IOC). Genel spor organizasyonları ise Katolik veya Yahudi spor grupları gibi, ortaya çıkan belli topluluklarda sporla ilgili konularla ilgilenir. Bu tarz yapılar ordular[1] ve diğer orta ölçekli gruplarda da görülebilir.
Profesyonel ligler genellikle belli bir sporda en üst düzey mücadelenin yapıldığı, en iyi oyuncuların bulunduğu yapılardır. Çoğunlukla ulusal ve uluslararası federasyonların da katılımıyla organize edilirler. Çoğu profesyonel ligde ayrı bir grupta amatör küme mücadeleleri de yapılır.[2] Ayrıca çoğu ligde en üst kademe ile diğer kademeler, küme düşme ve üst kademeye yükselme sistemleriyle birbirine bağlıdır.
Ayrıca bakınız
- Uluslararası spor federasyonları listesi
Kaynakça
- ↑ "Army Sports". 20 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090220014601/http://army.mod.uk:80/sportandadventure/index.htm. (İngilizce)
- ↑ "USA Amateur Hockey". 9 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130709222623/http://www.usahockey.com:80/amateur_hockey_as38/. (İngilizce)