Stefan Żeromski
Stefan Żeromski (d. 1 Kasım 1864, Strawczyn, Kielce yakınında - ö. 20 Kasım 1925, Varşova, Polonya), lirik ve doğalcı öğeleri kaynaştıran üslubuyla övgü toplamış Polonyalı romancı.
Kielce'de, ardından Varşova'daki Veterinerlik Yüksekokulu'nda öğrenim gördü. Bir süre taşrada özel öğretmenlik yaptıktan sonra Zürich yakınlarında Rapperswil'deki Polonya Müzesi'ne (1892-96), ardından Varşova'daki Zamoyski Kütüphanesi'ne yardımcı kütüphaneci olarak girdi (1897-1903). Nałęczów'a yerleştikten sonra kitlelere yönelik eğitim anlayışını yaymak amacıyla çalışmalar yaptı ve bu yüzden 1908'de Rus yetkililerce tutuklandı. Daha sonra Paris'te (1909-12), Polonya'da Tatra Dağlarının eteklerindeki Zakopane'de ve Varşova'da yaşadı.[1]
Kısa sürede "Doyumsuz Yürek" lakabıyla anılan Żeromski, çok genç yaşta, ölümünden çok sonra yayımlanan (1953-56) tutku dolu günlükler yazmaya başlamıştı. 1889'da ilk öyküleri yayımlanmaya başladı, daha ilk öykülerinde (Rozdzióbią nas kruki, wrony..., 1895) kamuoyunu sarstı ve Dzieje grzechu (1908) ile skandal yarattı. Polonyalılar'a etnik ve tarihsel kişiliklerini yeniden kazandırmak için mücadele etti Syzyfowe prace (1898; Sisyphos Çabası) 1863 Ayaklanması'nı (Wierna rzeka, 1912) ve özellikle Polonya'nın Napoléon'un seferlerine katkısını (Popioły, 1904, üç cilt) anımsattı. Halkın yoksulluğundan sorumlu tuttuğu burjuvaziyi eleştiren, bağımlılığı öven (Ludzie bezdomni, 1900) Żeromski, 1905 Devrimi'ni selamladı, ancak gerçekten katılmadı (Róża, 1909). Polonya'nın ulusal bağımsızlığını konu alan ve son büyük romanı olan Przedwiośnie'de (1925; Bahar) bir uyarı olarak kalan Ekim Devrimi'ni de kabul etmedi. Bu dönemin yansıması Walka z szatanem (1916-19) üçlemesinde görülebilir.
Ayrıca oyunlar da yazan (Uciekła mi przepióreczka, 1924) Żeromski, patetik öğe ile biçim ustalığını, çağının gerçeklerinin keskin ve hoşgörüsüz bilinciyle bağdaştırmayı başardı.[2]