Sukhoi Su-35
Su-35 | |
---|---|
Sukhoi Su-35 | |
Türü | Çok amaçlı avcı |
Ulusal köken | Sovyetler Birliği |
Üretici | Sukhoi |
Tasarımcı | Mikhail Simonov |
İlk uçuş | 1985 |
Hizmete giriş | 1988 |
Ana kullanıcı | Rus Hava Kuvvetleri |
Birim maliyeti | 35 milyon ABD Doları |
Gelişimi | Su-37 |
Değişimleri | Su-27 |
Sukhoi Su-35 (Kiril alfabesinde: Сухой Су-35) (NATO rapor ismi 'Flanker-E') 'Su-35', Su-27 'Flanker'ların çokça geliştirilmiş iki ayrı türevinden biridir. Sukhoi tarafından tasarlanan ve Komsomolsk-on-Amur Uçak Üretim Ortaklığı (KnAAPO) tarafından üretilen tek koltuklu, çift motorlu süper-manevra kabiliyetli çok amaçlı avcı jetleridir.
Su-27M olarak bilinen ilk varyantı 1980'lerde, Sukhoi yüksek performanslı Su-27'leri geliştirme arayışındayken tasarlanmıştır. Daha sonra tekrar tasarlanan Su-35 türevi, manevra kabiliyetini arttıran aerodinamik iyileştirmelere, geliştirilen aviyoniğe, daha geniş menzile ve daha güçlü motorlara sahiptir. Su-27'den dönüştürülen ilk Su-35 prototipi ilk uçuşunu Haziran 1988'de yaptı. Bunlardan bir düzineden fazla üretilmiştir ve bazıları Rus Şövalyeleri akrotimi tarafından kullanılmıştır. İlk Su-35 tasarımı, sonradan teknoloji kanıtı olarak kullanılan itme-vektörlü motorlara sahip Su-37'ye modifiye edilmiştir. 1990'ların sonunda Su-30MK ailesine çok benzeyen iki koltuklu eğitim uçağı modeli Su-35UB'den bir tane üretilmiştir.
2003 yılında Sukhoi, eski avcı uçakları ile gelecek beşinci nesil Sukhoi PAK FA arasındaki boşluğu dolduracak; şirketin 4++ nesil olarak adlandırdığı avcı jeti üretmek için Su-27'nin ikinci modernizasyon atılımını gerçekleştirdi. Bu türevde kanard ve havalı frenler dahil edilmezken, desteklenmiş uçak gövdesini, geliştirilmiş aviyonikleri ve radarı, itme - vektörlü motorları ve azaltılmış cephe radar izini kapsar. 2008'de medyada yanlışlıkla Su-35BM olarak adlandırılan, biri 2009'da kaybedilen 4 prototipi kapsayan, düzeltmeler yapılan varyantı savaş test programına başladı.
Rus Hava Kuvvetleri Su-35'in yeni düzeltmeler yapılmış tasarımı Su-35S'den 48 adet sipariş vermiştir. İki Su-35 modeli de Brezilya, Çin, Hindistan, Endonezya ve Güney Kore'yi kapsayan birçok ülkede pazarlandı. Kasım 2015'te Çin bu uçaklardan 24 adet sapariş verdi. Antlaşmanın tutarının 2 milyar ABD doları olduğu aktarılmaktadır.[1] Antlaşma kapsamında ilk uçağın Çin'e 2016 yılında teslim edileceği bildirilmektedir.[2][3][4] Antlaşmanın Çin açısından öneminin Su-35'in yönlendirilmiş itkiye sahip 117S motoru olduğu vurgulanmaktadır. Çin'in modern savaş uçakları üretebilmektedir. Ancak yüksek mali harcamalara rağmen geliştirdiği jet motorlarının batı ülkeleri ve Rusya'nın gerisinde kaldığı bildirilmektedir.[3] Çin'in bundan başka Su-35 sipariş etmeyeceği ve özellikle 5. nesil savaş uçağı üretimi için kendi yerel savunma sanayisine ağırlık vereceği ifade edilmektedir.[5] Sukhoi başta Su-35'in ikinci modernizasyonundan dünya çapında 160 adetten fazla ihraç edeceğini öngörmüştü.
Tasarım ve Geliştirme
Yükseltilmiş Su-27
1980'lerin başlarında, Su-27 Sovyet Hava Kuvvetleriyle hizmete girerken, Sukhoi bir devam varyantı geliştirmeye önem veriyordu. Aslen "Su-27" olarak tasarlanan şirketçe "T10-M" olarak bilinen daha çok daha çevik ve özellikleri geniş ölçüde geliştirilen aviyonikleri ile diğer uçaklarla karşılaştırıldığında en iyi çağdaş avcı jetiydi. Ayrıca havadan-karaya kabiliyetlerini geliştirmek için daha fazla mühimmat taşıyabiliyordu.
Gelişimi 1980'lerin başlarında başlayan geliştirilmiş varyant, aerodinamikler, aviyonikler, güç kaynakları ve yapım metodlarındaki değişikliklerin yanı sıra artan yük kapasitesiyle ön plana çıkıyordu. Yüksek mukavemetli kompozit ve alüminyum - lityum ağırlığı azaltmak ve dahili yakıt hacmini arttırmak için kullanıldı. Bu öncü tasarımın ayırt edici özelliklerinden biri kanatların üstündeki hava akımını iyileştiren, gövde titreşimini kaldıran ve uçağa 120 derecelik saldırı açısını veren kanardlardır. Bu kanardlar, yeni bir dijital fly-by wire uçuş kumanda sistemi tarafından idare edilmektedir. Uçak daha büyük, daha güvenilir ve 125 kN (28,200 lbf) itme ile Su-27'de bulunandan daha güçlü Luylka AL-31FM(AL-35F) turbofan motoruyla donatılmıştır.
Ayrıca merkezinde N011 pulse-Doppler radarının bulunduğu yeni atış kontrol sistemi vardı. Radar 15 hava hedefini aynı anda takip etmesinin yanı sıra aynı hedefe altı füzeye kadar kılavuzluk yapabilir. Kuyruk "stinger" Phazotron N-012 geri dönük radarına ev sahipliği yapar. Uçak çeşitli bombaları (napalm, serbest düşüş ve parça tesirli bombalar dahil) ve hem hava-hava hemde hava-kara füzeleri; ve ilave iki kanat altı pilonlara ev sahipliği yapar. Kokpit modernize edilmiş, çok fonksiyonlu renkli LCD ekranlarıyla donatılmış ve K-36DM fırlatma koltuğu g-kuvveti töleransını arttırmak için 30° eğimle monte edilmiştir. Menzil 4,000 km'ye (2,222 nmi) çıkarılmıştır. Yakıt ikmali sondası alımıyla menzil daha da genişletilebilir. Uçak ikiz burun tekerleği - sonuç olarak daha yüksek yük kapasitesi - ve daha geniş uçları karbon fiber kaplı kuyruk yüzgeçleri ile tanınmaktadır.
Test ve Tanıtım
Su-27M (T-10S-70) prototipinin ilk uçuşu 28 Temmuz 1988 tarihinde Sukhoi'nin şef pilotu Oleg Tsoi tarafından gerçekleştirildi. İlk prototip daha sonraki örneklerden biraz daha farklıydı: kırpılmış tepe dışında standart Su-27 dikey dengeleyicileri korunurken; ateş idare sistemi bulunmuyordu; başka küçük farklarla birlikte üç tonlu gri/mavi kamuflaj şemasına sahipti. T10M-1'den T10M-10'a kadar isimlendirilen, ilk on prototip Komsomolsk-on-Amur Uçak Üretim Ortaklığı (KnAAPO) tarafından Sukhoi müşterekiyle inşa edildi. (Sovyet askeri - endüstriyel yapısının uçak tasarımcısı ile üreticisini ayrı tuttuğu için) Küçük farklılıkları olan bu uçakların dördü Su-27'den dönüştürülürken, geri kalanı yeni üretim uçaklardı. İkinci prototip Ocak 1989'da uçuşa başlarken, üçüncü prototip 1992 ortalarında onu takip etti. Prototipler kanardlları ve yeni uçuş kontrol sistemini doğrulamak için kullanıldı.
1990'da, ilk prototip Savunma Bakanlığı görevlilerine Kubinska Hava Üssü'nde tanıtıldı. Uçağın ilk hava gösterisi 13 Şubat 1992'de BDT liderlerinin önünde Machulishi, Minsk'te aynı yılın Farnborough Hava Gösterisindeki ilk halk tanıtımından önce yapıldı. Üçüncü prototip T10M-3, 1993 yılında Sukhoi avcı jetini Su-35 olarak yeniden isimlendirdiğinde Dubai Hava Gösterisinde göründü. T10M-3, Kobra manevrası dahil olmak üzere it dalaşı manevralarını potansiyel ihracat müşterilerine sergiledi. Akabinde Viktor Pugachyov prototipi Su-30MK ile yapılan bir suni savaşta uçurdu. Takip eden yılllarda Su-35 1993 ve 1995 MAKS Hava Gösterisi ve 1994 ILA Berlin Hava Gösterisi dahil olmak üzere birçok hava gösterisinde boy gösterdi. Su-27'den dönüştürülenler dışında, üç Su-35'in üretimi 1996 yılında tamamlandı ve Rus Hava Kuvvetleri'ne (VVS) test için teslim edildi.
Su-35'in uçuş test programı boyunca, Kobra manevrası ve kuyruk üstü kayma gibi manevralar sırasında aktif kontroller idame ettirilemedi. Onbirinci Su-27M (T10M-11) KnAAPO taradından inşa edildi ve itme - vektör özelliklerini sağlayacak seçkin sistemlerin montajı için 1995 yılında teslim edildi. Sonuç olarak ortaya çıkan Su-37 teknoloji göstergeci ilk uçuşunu Nisan 1996'da yaptı. İkinci bir Su-35, 1990 yılının sonlarında Su-37'ye modifiye edildi. 2001 yılında, sabitlenmiş enjektörler, yükseltilmiş fly-by wire kontroller ve geliştirilmiş kokpit sitemleri içeren AL-31F motorları Su-37'ye test için yerleştirildi.
Toplamda, iki koltuklu prototip Su-35UB ile birlikte iki statik test protitipi dahil olmak üzere 15 uçuşa elverişli Su-35 (Su-27M) üretildi. İki modifiye edilmiş, itme-vektör enjektörlü AL-31FP motorundan güç olan Su-35UB, ilk uçuşunu 7 Ağustos 2000 tarihinde yaptı. Aviyonik test kalıbı olarak kullanılmadan önce ülkenin F-X avcı jeti yenileme ihalesinde Güney Kore'ye tanıtıldı. Orijinal Su-35 yeterli fon olmaması sebebiylehiçbir zaman seri üretime geçemedi ve Sovyet Hava Kuvvetleri Su-27 filosunu kullanmaya devam etti. Su-35'in otomatik kanard kontrol özelliği ve Su-37'nin itme-vektör teknolojisi Sukhoi Su-30MKI'ya uygulandı. Su-35'lerden biri, T10M-10, Rusya'nın geliştirilmekte olan PAK FA beşinci nesil jetinde kullanılması planlanan Saturn 117 (AL-41F1) motoruna test kalıbı olarak kullanıldı.
Modernizasyon
2003 yılında, Rusya Su-27M ihraç etmeyi hedeflese bile, Sukhoi Su-27M ve Su-30MK'nın yükseltilmiş varyasyonları ile Rusya'nın beşinci nesil jet avcı uçağı Sukhoi PAK FA arasında köprü olacak bir avcı jet üretmek için proje başlattı. Projenin amacı PAK FA'da kullanılacak çeşitli özellikleride katarak Su-27'nin gövdesinde ikinci bir modernizasyondu. Bu nedenle 4++ nesil olarak sınıflandırıldı. Bununla birlikte, uçak ihraç pazarında Su-30 ailesine alternatif olacaktı. Tasarım evresi, uçağın satışa hazır olacağı 2007 yılına kadar tamamlanacaktı. Daha sonra programın PAK FA projesinin karşılaşabileceği bütçe kesintileri kaygısıyla başlatıldığı aktarıldı. Projenin kurum içi ataması T-10BM (Bolshaya Modernizatsiya, "Büyük Modernizasyon") olurken, uçak Su-35 olarak pazarlandı.
Teknik özellikleri
- Mürettebat:1 Pilot
- Uzunluk: 22,20 metre
- Yükseklik: 6,43 metre
- Kanat açıklığı: 15,15 metre
- Ağırlığı:34.000 kg
- Servis tavanı: 18.000 metre
- Hız:2450 km/h
- Motor 2× Lyulka AL-35MF turbofans
- Motorun İtiş Gücü: 137 kN
Silahlandırma
- 1x 30 mm Top GSh-30
- Havadan Havaya Muharebe Füzeleri
- R-73 (AA-11 'Archer')
- AA-12 Adder
- AA-10 Alamo
- Havadan Karaya Taaruz Füzeler
- AS-17 Krypton
- AS-15 Kent
- AS-14 Kedge
- AS-13 Kingbolt
- AS-16 Kickback
- Bombalar
- KAB-500L
- FAB-100
- FAB-250
- FAB-500
- FAB-750
- FAB-1000
- Havadan Havaya Muharebe Füzeleri
|
- ↑ Choi, Chi-yuk (26 March 2013). "China to buy Lada-class subs, Su-35 fighters from Russia". South China Morning Post. Archived from the original on 26 March 2013. Retrieved 26 March 2013.
- ↑ "Russia inks contract with China on Su-35 deliveries". TASS. 19 November 2015. Retrieved 20 November 2015.
- 1 2 "UPDATE 2-Russia, China sign contract worth over $2 bln for Su-35 fighter jets -source". Reuters. 19 November 2015. Retrieved 20 November 2015.
- ↑ "China will get first Russian Su-35 fighters in 2016 — source". TASS. 20 November 2015. Retrieved 21 November 2015.
- ↑ "外媒:中国不会大量采购俄战机 将发展本国飞机". Mil.cankaoxiaoxi.com (in Chinese). 21 November 2015. Retrieved 21 November 2015.