Türkiye'de izcilik

Osmanlı Döneminde İzcilik

izciliğin, -ilk dönemlerdeki adı ile keşşaflığın- Türkiye'de ortaya çıkışı ile ilgili zaman zaman birbiri ile çelişen farklı açıklamalar olmuştur;bunun sebepleri arasında izcilik oluşumlarında doğrudan yarı askeri nitelik taşıyan yapılanmaların yer alması sayılabilir. "İngiliz Atletler" olarak da bilinen Ahmed ve Adurrahman Robenson'un hem İstanbul Sultanisi'nde hem de Galatasaray Sultanisi'ndeki Keşşaflık çalışmalarında görülmesi de izciliğin Türkiye'deki ortaya çıkışı konusundaki açıklamaları en azından kronolojik bakımdan farklılaştırmaktadır. ."[1]

İzcilik (erken dönemdeki adı ile Keşşaflık)"1912-1918 yıllarının koşullarına uygun olarak, devletin gençlik örgütleri ile bağlantısı Harbiye Nezareti düzeyinde olmuştur. Bu donem gençlik örgütleri, ordu gerisinde, ama genci orduya hazırlayan bir tür milis güç; olarak kabul edilmiş ve örgütlenmesi askeri esaslara göre yapılmıştır."[2]

Osmanlı İmparatorluğu’nda izcilik (keşşaflık) örgütlenmesinin ilk adımları 1910 yılının sonlarına doğru yayınlanan “Sayi ve Terakki” Mecmuası ile Lozan’da bulunan Ragıp Nurettin’in izcilik hakkındaki yazılarının basımı ile başladı. Soylu bir İngiliz ailesinin Hindistan doğumlu oğlu olan ve eğitimini Mekteb-i Sultani’de (bugünkü Galatasaray Lisesi) tamamlayan, futbolcu ve spor adamı Ahmet Robenson tarafından İstanbul’da kurulan ilk izci oymağının faaliyetleri, boru-trampet takımları ile şehir içi turlar ve doğa yürüyüşlerinden ibaretti. Bu ilk oymağı Darüşşafaka Lisesi, Kadıköy Numune Mektebi, İstanbul Erkek, Vefa ve Üsküdar Liseleri takip etti. İstanbul dışında ilk izci teşkilatını kuran iller ise Edirne, Manastır, Bursa, Beyrut, İzmir, Sivas, Kayseri, Balıkesir ve Kütahya idi.[3]

Darüşşafaka Lisesi Beden öğretmeni ve Oymakbeyi B.Sami Karayel'in 1914 tarihli İzci Rehberi isimli izci kitabında, Türkiye'de izciliğin ilk kurucuları olarak önce Edirne'deki ve daha sonra da Bursa'daki İttihat Mektebi'nde görev yapan Nafi Atıf Kansu ile Manastır Öğretmen Okulu'nda görev yapan Edhem Nejat Bey görülür. Edirne'deki gençleri askerliğe hazırlama amaçlı çalışmaların ardından ilk sistemli izci üniteleri İstanbul'da Galatasaray, İstanbul Erkek ve Darüşşafaka Liselerinde kurulmuştur. [4]

Türkiye' de izciliğin kurucularından Galatasaray Lisesi Beden Eğitimi Öğretmeni Ahmet Robenson

Osmanlı döneminde izcilik çalışmaları 2. Meşrutiyet Dönemine rastlar. 2. Meşrutiyet Dönemi eğitim-öğretim alanındaki gelişmelerin yanı sıra batılı kurumların da Osmanlı İmparatorluğu'na girmesinde önemli rol oynamıştır. Batıda ortaya çıkmış olan keşşaflık bu dönemde Osmanlı toplumuna da ulaşmıştır.[5]

B.Sami Karayel'in 1914 tarihli İzci Rehberi kitabında ve 1923 tarihli Keşşaf dergisine göre; Balkan Savaşından oldukça evvel 1910 yıllı sonlarından itibaren Edirne, İzmir ve İstanbul'da küçük deneyimler, yürüyüşler olarak uygulamaya başlayan izcilik İstanbul'da 1912 yılının başlarında Galatasaray Lisesinde Ahmet Robenson tarafında ilk izci oymağını kurmak suretiyle başlatılmıştır. İstanbul dışında ise Manastır, Bursa, Beyrut, İzmir, Sivas, Kayseri, Balıkesir, Kütahya gibi illerde izcilik çalışmalarının yapıldığı görülür.

Resmi olarak ise ilk örgütlenme Harbiye Nezareti denetiminde Belçika İzcilik Örgütü'nden gelen uzman Harold Parfitt'in 9 Nisan 1914 yılında Keşşaflık Cemiyeti İzciler Ocağı'nı kurarak örgütlenmeyi başlatmıştır. Örgütün başına Başbuğ unvanıyla Enver Paşa vekilliğe ise Parfitt getirilir. .[6][7]

İzciliği kendi gayretlerinin tahakkukuna yeter saymayan Harbiye Nezareti 15 Haziran 1914 de neşrettiği bir talimatla izciliği tamamlayan yeni bir teşkilat kurar buna [Osmanlı Dernekleri Teşkilatı] adı verilir. Birinci dünya savaşı başlamasıyla Osmanlı Dernekleri Teşkilatı ve izcilik gücünü kaybedince Parfitt ülkesine geri gönderilmiştir.

1.Dünya Savaşı devam ederken Osmanlı Dernekleri Teşkilatının yerine kaim edilmek üzere bir çalışma başlamış ve Almanya'dan Von Hoff Paşa ve ekibi getirilerek 1916 yılında Osmanlı Genç Dernekleri kurulmuştur. Eğitimler izci programının askeri versiyonu olarak yapılır. 1 Dünya Savaşının sonunda İttihat ve Terakki yönetimiyle fonksiyonunu kaybeder.[6]

22 Kasım 1922 de işgalin kalkmasıyla Türk İzciliği yeni bir döneme girer.[8]

Cumhuriyet Döneminde İzcilik

Teşkilatlanma açısından Dahiliye ve Maarif Bakanlığı 12 Mayıs 1928 tarihinde Türkiye'de gençlik teşkilatının Türk vatandaşlarına hasrı kanunu ile Türkiye'deki izcilik faaliyetleri devlet tarafından onaylanmış ve güvence altına alınmıştır.[9]

İzcilik bir müddet Kültür Bakanlığı (Maarif Bakanlığı-Güncel İsmi Milli Eğitim Bakanlığı) içinde yer alır.[10]

Maarif Vekaleti 9 Haziran 1937 tarihinde bünyesinde Beden Eğitimi ve İzcilik Direktörlüğü kurar ve izciliği yön verir.[11]

İzcilik 6 Şubat 1970 yılında Gençlik Spor Bakanlığı bünyesinde Spor ve İzcilik Genel Müdürlüğüne bağlanır

Milli Eğitim Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığının 14 Aralık 1983 tarihinde birleştirilmesi üzerine izcilik çalışmaları, Milli Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde Gençlik Beden eğitimi ve Okul Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmeye başlanmıştır.[12]

2 Mart 1989 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığı tekrar ayrılınca[13]

Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde Okuliçi Beden Eğitimi Spor ve İzcilik Dairesi (OBESİD) kurulur. OBESİD'in kuruluş tarihi 3 Kasım 1989[14]dur.

Gençlik Spor Genel Müdürlüğü bünyesinde ise Türkiye İzcilik Federasyonu 11 Mayıs 1991[15] de Merkez Danışma Kurulunun kararı ile kurulmuştur. Türkiye İzcilik Federasyonu, Özerk Spor Federasyonları Çerçeve Statüsü [16] kapsamında 2 Şubat 2006 tarihinde Genel Müdürlük bünyesinden ayrılarak yarı özerk bir kurum haline gelmiştir.

Türkiye'deki izcilik hareketi 1 Aralık 1950[17] yılında WOSM (World Organization of the Scout Movement): Dünya İzcilik Örgütüne üyeliğine "Türkiye İzcileri" adıyla kabul edilir. 13-23 Haziran 1972[18] tarihinde 21. Dünya Konferansında ise WAGGGS (World Association of Girl Guides and Girl Scouts): Dünya Kız İzcileri Teşkilatına, "Türkiye İzciler Birliği" aday üye olarak kabul edilip 1976 yılında da asil üye olarak Avrupa bölgesine girer.

25 Ağustos 2011 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığında Okuliçi Beden Eğitimi Spor İzcilik Dairesi kapatılmıştır. KHK/652

Bugün Türkiye'de İzcilik, (1) Kamu (6) Tüzel teşkilat olarak izcilik çalışmaları sürdürülmektedir.

1- Türkiye İzcilik Federasyonu (TİF): 1992'de Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulmuştur. 79 ilde faaliyet göstermektedir WOSM ve WAGGGS'ın Avrupa Bölgesi üyesidir. İzci sayısı 33.938[19] tür, diğer bir kaynakta ise 19.711 kız, 43.451 erkek toplam 63.162 kişidir.[20] Gençlik Hizmetleri ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü bünyesinde bir spor federasyonudur. Federasyon Başkanı Hasan Dinçer SUBAŞI dır.

2- Türkiye Kız İzciler Derneği: 11 Mayıs 1975 tarihinden bu yana faaliyetlerine TİF'den bağımsız ve Ankara merkezli olarak devam etmektedir. İzci sayısı bilinmiyor. (Kamu yararına çalışan bir dernektir)

3- İzci Dernekleri Federasyonu (İDEF): 2008'de kurulmuştur. TİF'den bağımsız olarak 8 ilde faaliyet göstermektedir. Tam özerk bir federasyondur. İzci sayısı bilinmiyor. Federasyon Başkanı İbrahim KURAK tır.

4- İzci Gönüllüleri Derneği: 1999'da Ankara Merkezli ve TİF'den bağımsız olarak kurulan bir izci liderleri derneğidir. Dernek Başkanı Aşkın ÜÇVET tir.

5- Anadolu İzcilik Federasyonu (AİF): 2011'de Muğla Merkezli ve TİF'den bağımsız olarak kurulmuş ve izcilik çalışmalarında bulunmuştur ancak şu anda aktif değildir. Tam özerk bir dernekler federasyonudur. Federasyon Başkanı Hüseyin İlker CÖMERT tir.

6- Kapadokya İzci Dernekleri Federasyonu (KAPİF): 2010'da Kayseri Merkezli ve TİF'den bağımsız olarak kurulmuştur; faaliyetlerini sürdürmektedir. Tam özerk bir dernekler federasyonudur. 2014 ten bu yana WFIS (World Federation of Independent Scouts) Avrupa Bölgesi üyesidir. 5 ilde faaliyetlerine devam etmektedir. İzci sayısı bilinmiyor. Federasyon Başkanı Haydar RAYMAN dır.

7- Trakya İzciler Birliği Federasyonu (TİB): 8 Temmuz 2014 tarihinde Sakarya Merkezli ve TİF'den bağımsız olarak kurulmuştur. Tam özerk bir dernekler federasyonudur. 20 ilde faaliyetlerine devam etmektedir. 2015'ten bu yana WOIS (World Organization of Independent Scout) Avrupa Bölgesi üyesidir. İzci sayısı 5.000 civarındadır. İzcilikte evrensel izcilik değerlerini öne çıkaran TİB'de diğer federasyonlardan farklı olmak üzere beş ayrı basamakta (06-26 yaş aralığında) izcilik yapılmaktadır. Basamaklar şöyledir: a) Yavrukurt Kümesi (anaokulu yaş grubu), b) Küçük İzci Kümesi (ilkokul yaş grubu), c) İzci Oymağı (ortaokul yaş grubu), d) Gezgin İzci Ocağı (lise yaş grubu), e) Öncü İzci Ocağı (üniversite yaş grubu). Federasyon Başkanı Orhan TAYMAZ dır.

Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bulunan "Okuliçi Beden Eğitimi, Spor ve İzcilik Dairesi" (OBESİD); 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Kuruluş ve İşleyişi ile İlgili Kanun Hükmünde Kararname ile 2011'de kapatıldı. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullardaki izcilik faaliyetleri TİF'in izcilik terminolojisi esas alınarak okul içi egzersiz mahiyetinde yapılmaya başlandı.

Temel İzcilik Bilgileri

Türkiye İzcilik Federasyonunun Temel izcilik bilgileri hakkında bilgileri şöyle özetleyebiliriz daha ayrıntılı bilgi için Türkiye izcilik Federasyonu maddesini inceleyin.

İzci Andı ve Türesi

"'İzci Andı'"
Tanrıya, vatanıma karşı vazifelerimi yerine getireceğime, İzcilik Türesine uyacağıma, başkalarına her zaman yardımda bulunacağıma, kendimi bedence sağlam, fikirce uyanık ve ahlakça dürüst tutmak için elimden geleni yapacağıma şerefim üzerine ant içerim.[21]

İzci Türesi

Oba Sistemi

İzcilikte çocuklar ve gençler, izcilikte ilk demokratik ve en küçük birim olan; OBA SİSTEMİ içinde bir grubun üyesi olmanın tadına varır, demokrasiyi gerçek anlamı ile hayata geçirmeyi öğrenirler. Grup içinde sorumluluk alma ve sorumluluğunun gereklerini yerine getirmeyi öğrenirler.Yaş basamaklarına göre oba sistemi aşağıdaki gibidir.[22] İzciler oba içinde en iyi arkadaşları ile heyecanlı şeyler planlamanın, yürüyüşe çıkmanın, birlikte kamp yapmanın, uzun bir yürüyüşten sonra eve dönerken ya da kamp ateşinin oynaşan alevlerini seyrederken birlikte şarkı söyleyip, gülmenin, izcilikte bir üst basamağa geçmesini sağlayacak testleri başarmak için birlikte çalışmanın ne kadar eğlenceli olduğunu öğrenirler.

İzci Parolaları ve Yaş Basamakları

Yaş Grubu İsmi Parolası Lider Fular Rengi ve Unvanı Öbek-Oba-Ekip İsmiOba ve Ünitenin en az ve en fazla izci sayısı
6-9 Yaş Yavrukurt Kümesi (Beaver/Wolf) Yavrukurt öğrenir. Turuncu/Kümebaşı Renk Yavrukurt Öbeği 5-9 izci/10-24 izci
8-12 Yaş Küçük İzci Kümesi (Cub) Küçük İzci çok çalışır. Sarı/Kümebaşı Renk-Hayvan İzmi Öbeği5-9 izci/10-24 izci
11-16 Yaş İzci Oymağı (Scout) İzci daima hazırdır! Yeşil/Obabaşı Hayvan İsmi Obası 5-9 izci/10-24 izci
15-21 Yaş Gezgin İzci Ocağı (Venturer) Gezgin İzci topluma hizmet eder.Bordo/Ocakbaşı Türk Büyüğü İsmi Ekibi4-6 izci/8-24 izci
18-26 Yaş Öncü İzci Topluluğu (Rover) İleri! Daima İleri! Kırmızı/Ocakbaşı Bilim İnsanı İsmi Ekibi 4-6 izci/8-24 izci

[23]

Ayrıca bakınız

  1. ↑ BAYRAK Turan, İzciliğin Türkiye Gelişi ve Günümüzdeki Görünümü,]"Sosyoloji Dergisi". http://www.iudergi.com/tr/index.php/sosyoloji/article/view/8012/12569. Erişim tarihi: 08 Nisan 2012. (Türkçe)
  2. ↑ BAYRAK Turan, İzciliğin Türkiye Gelişi ve Günümüzdeki görünümü,]"Sosyoloji Dergisi". http://www.iudergi.com/tr/index.php/sosyoloji/article/view/8012/12569. Erişim tarihi: 08 Nisan 2012. (Türkçe)
  3. ↑ Hür Ayşe,Taraf Gazetesi, İttihat ve Terakki’nin Çocuk Askerleri,12.04.2009,]"Taraf Gazetesi". http://www.taraf.com.tr/ayse-hur/makale-ittihat-ve-terakkinin-cocuk-askerleri.htm. Erişim tarihi: 08 Nisan 2012. (Türkçe)
  4. ↑ TÜRKİYE'DE İZCİLİĞİN KURULUŞU"Taraf Gazetesi". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304110420/http://baysungur.blogcu.com/1068-turkiye-de-izciligin-kurulusu/5562800. Erişim tarihi: 08 Nisan 2012. (Türkçe)
  5. ↑ Sapsız Ali,Ankara, Ağustos 2008 ,Rekreasyonel bir aktivite olarak ilköğretim izciliği sayfa 9"Y.Lisans Tezi". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160610134442/http://www.belgeler.com/blg/1fhy/rekreasyonel-bir-aktivite-olarak-ilkogretim-izciligi-recreational-activity-as-scouting-primary-education. Erişim tarihi: 08 Nisan 2012. (Türkçe)
  6. 1 2 Sapsız Ali,Ankara, Ağustos 2008 ,Rekreasyonel bir aktivite olarak ilköğretim izciliği sayfa 12 "Y.Lisans Tezi". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160610134442/http://www.belgeler.com/blg/1fhy/rekreasyonel-bir-aktivite-olarak-ilkogretim-izciligi-recreational-activity-as-scouting-primary-education. Erişim tarihi: 08 Nisan 2012. (Türkçe)
  7. ↑ Eski Defterler Tv Programı "II. Meşrutiyet'te militarizm". http://tvarsivi.com/player.php?i=2013020778112. Erişim tarihi: 01 Mart 2013. (Türkçe)
  8. ↑ Sapsız Ali,Ankara, Ağustos 2008 ,Rekreasyonel bir aktivite olarak ilköğretim izciliği sayfa 13 "Y.Lisans Tezi". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160610134442/http://www.belgeler.com/blg/1fhy/rekreasyonel-bir-aktivite-olarak-ilkogretim-izciligi-recreational-activity-as-scouting-primary-education. Erişim tarihi: 08 Nisan 2012. (Türkçe)
  9. ↑ 6481 Numaralı Karârnâme
  10. ↑ 2287 sayılı kanun
  11. ↑ 3225 sayılı kanun
  12. ↑ KHK/174
  13. ↑ KHK/356
  14. ↑ 3797 sayılı kanun
  15. ↑ "UZGÖREN,Gökhan,Türk İzcilik Tarihi,Ocak 2000,Papatya Yayıncılık,sayfa 105, ISBN 975-6797-08-8"
  16. ↑ Özerk Spor Federasyonları Çerçeve Statüsü
  17. ↑ "UZGÖREN,Gökhan,Türk İzcilik Tarihi,Ocak 2000,Papatya Yayıncılık,sayfa 55, ISBN 975-6797-08-8"
  18. ↑ "UZGÖREN,Gökhan,Türk İzcilik Tarihi,Ocak 2000,Papatya Yayıncılık,sayfa 86, ISBN 975-6797-08-8"
  19. ↑ Membership Report 2011
  20. ↑ Federasyon Sporcu sayıları 2013 Mart erişimtarihi : 12 Nisan 2013 (Türkçe)
  21. 1 2 İzcilik Terminolojisi
  22. ↑ İzciliğin Tanımı
  23. ↑ Parola"Parola". 6 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160106112734/http://www.tif.org.tr:80/tif/tr/main/menuler/and-ve-ture/4. Erişim tarihi: 15 Aralık 2012. (Türkçe)
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/27/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.