Taş Bebek (opera)
| Taş Bebek | |
|---|---|
| Müzik: | Ahmet Adnan Saygun |
| Libretto: | Münir Hayri Egeli |
| Galası: | 17 Aralık,1934 |
| İlk gösterim yeri: | Ankara Halkevi, Ankara |
| Oyuncular: | Varişli (bas), Taş Bebek (soprano), Usta (Tenor), Ellik Bekir (Alto), Cüce (Tenor) |
Taşbebek Operası Ahmed Adnan Saygun’un 1934’te bestelediği, librettosu Münir Hayri Egeli’ye ait lirik fantezi türünde tek perdelik operadır.
Türkiye Cumhuriyeti tarihinin sahnelenen ilk Türkçe operalarındandır. Düşüncesi ve duygusuyla “mükemmel” insanlardan oluşan yeni nesiller yaratmak gerektiği düşüncesini ele alır.[1]
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün Kasım 1934’te verdiği sipariş üzerine, onun Ankara’ya gelişinin 15. yıldönümü nedeniyle 27 Aralık 1934 gecesi sahnelenmek üzere yazılmıştır. Necil Kazım Akses’in aynı nedenle bestelediği Bay Önder operası ile birlikte ilk defa Ankara Halkevi sahnesinde Cumhurbaşkanının huzurunda 27 Aralık 1934 gecesi Saygun’un yönetiminde oynanmıştır.[2] Bu, eserin ilk ve tek sahnelenişidir.[1]
Konu özeti
Eski çağlar içinde bir çağda yaşayan ve bebek yapan Akman Usta, örnek bir kadın yapmak ister. Kumabanu isimli bebek canlanır ama Akman Usta kalbini takmayı unutur.
Canlanan Taş Bebek, ustaya aşık olur ve birlikte kaçmayı teklif eder. Teklifi kabul eden Akman Usta hazırlık için dışarı çıkar. Usta çıktığında içeri çırağı Varişli girer ve kız, ona aşık olup çırakla kaçar gider.
Akman Usta geri döndüğünde kızı bulamayınca yanına çalışan kalfa kadına yakınır. Kadın, "Sen yanlış yolu tuttun, senin işin insan yaratmak değil, ancak Tanrı yarattığı insanı ruhen zenginleştirmektir" der. Bu sırada çırak, kucağında Taş Bebek ile içeri girer. Taş Bebek can çekişmektedir. Ruhtan ve gönülden yoksun olduğu için ölür.
Roller
| Rol | Ses tipi | Prömiyerde Roller, 17 Aralık 1934 (Orkestra şefi: Ahmet Adnan Saygun)[1] |
|---|---|---|
| Varişli | Bas | Bay Nurullah Şevket |
| Taş Bebek | Soprano | Bayan Celile Enis |
| Usta | Tenor | Bay Avni |
| Ellik Bekir | Alto | Bayan Güzide |
| Cüce | Tenor-Konuşmacı | Bay Selahattin |
| Kelebek kızlar | (Figüranlar) | Sevim, Hayrinnisa, Harika |