Tek Başına (film, 1973)
| Tek Başına | |
|---|---|
| Walking Tall | |
_1973.jpg) "Tek Başına" (Walking Tall) filminin ABD'de basılmış özgün sinema afişi | |
| Yönetmen | Phil Karlson |
| Yapımcı |
Joel Briskin Mort Briskin |
| Senarist |
Mort Briskin Stephen Downing John Michael Hayes |
| Oyuncular |
Joe Don Baker Elizabeth Hartman Gene Evans |
| Müzik |
Walter Scharf Johnny Mathis (tema müziğini seslendiren) |
| Görüntü yönetmeni | Jack A. Marta |
| Kurgu | Harry W. Gerstad |
| Stüdyo | Bing Crosby Productions |
| Dağıtıcı | Cinerama Releasing Corporation |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Suç, dram, aksiyon, vigilante, istismar |
| Renk | Renkli |
| Yapım yılı | 1973 |
| Çıkış tarih(ler)i |
22 Şubat 1973, ABD Ekim 1981, Türkiye (Emek ve As Sinemaları) |
| Süre | 125 dakika |
| Ülke |
 ABD |
| Dil | İngilizce |
| Bütçe | $500,000 |
| Hasılat | $23,000,000 |
| Devam filmi | Walking Tall Part II (1975) |
| Diğer adları |
Tek Başına (Türkiye) Justice sauvage (Fransa) Un duro per la legge (İtalya) Pisando fuerte (İspanya) Der Große aus dem Dunkeln (Almanya) |
Tek Başına, 1973 ABD yapımı yarı otobiyografik aksiyon gerilim filmidir. Özgün adı Walking Tall olan film Ekim 1981'de Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir.[1]
ABD'nin Tennessee Eyaletinde küçük bir kasabanın şerifinin anılarına dayanan filmi Phil Karlson yönetmiştir. Şerif Buford Pusser'ı Joe Don Baker'ın canlandırdığı filmde Elizabeth Hartman, Gene Evans, Noah Beery Jr., Brenda Benet ve Felton Perry diğer rolleri paylaşmışlardır. Filmle aynı adı taşıyan ve Walter Scharf tarafından bestelenen tema müziğini ise Johnny Mathis seslendirmiştir.
Eski bir deniz piyadesi olan Buford Pusser beş yıl da güreşçilik yaptıktan sonra memleketi Tennessee'nin küçük bir kasabası olan McNairy'ye, baba ocağına döner. Tepeden tırnağa suç ve rüşvet batağına saplanmış bu kasabayı, kendi yöntemleriyle ve ailesiyle kendi hayatını tehlikeye atma pahasına temizlemeye başlar, bunun için de önce seçimlere katılarak kasabanın yeni şerifi olacaktır. Gerçek hayatta 1961 yılında yer alan olaylar filmde 1970'lere taşınmıştır. Gerçek şerif Buford Pusser'ın sonradan söylediğine göre filmdeki olayların yüzde altmışı gerçeklere dayanmaktadır.[2] Adına bir de müze kurulan gerçek şerif Buford Pusser, 1974 yılında kuşkulu bir trafik kazasında öldü.
Vigilante filmleri adı verilen bir türün sinemadaki tipik örneklerinden biri olan "Walking Tall", yarım milyon dolar gibi çok düşük bir bütçeyle çekilmesine rağmen, o yıl sadece ABD'de 23 milyon dolar hasılat yaptı. Filmin bu ticari başarısı üzerine yapılan devam filmleri ise pek tutmadı. Walking Tall Part II (1975) ve Final Chapter: Walking Tall (1977) adlı devam filmlerinin her ikisinde de şerif Pusser rolünü Bo Svenson oynamıştı. 1981'de tek sezon ve 7 bölüm süren aynı adlı TV dizisinde de yine Bo Svenson başroldeydi. 2004 yılında ise filmin aynı adlı bir yeniden çevrimi yapıldı.
Film seks sahnesi içermemesine rağmen, sadece şiddet sahnelerinden ötürü ABD'de "R" sertifikası aldı. Finlandiya ve Norveç'te yasaklandı.[3]
Konusu
Buford Pusser (Joe Don Baker) beş yıl süren profesyonel güreş hayatını karısı Pauline (Elizabeth Hartman)'in ısrarı üzerine noktalar. Karısı ve iki küçük çocuğunu da yanına alarak baba ocağına, Tennessee'deki küçük McNairy kasabasına döner ve babasının (Noah Beery Jr.) yanında kereste işine başlar. Görünüşte sakin ve şirin bir kasaba olan McNairy aslında tam bir pislik yuvası haline gelmiştir. Şehrin dışındaki batakhaneyi işleten bir çete, hileli kumar oynatıp fuhuş sektörünü de buradan idare etmektedir. Bundan başka çevrede üretilen kaçak içki yüzünden insanlar ölmekte, işyerlerinden haraç alınmaktadır. Doğal olarak bu işlerin pürüzsüz yürütülmesi için de şerif (Gene Evans) ve yargıç (Douglas Fowley) rüşvete bağlanmıştır.
Eski bir arkadaşının ısrarıyla gittikleri Lucky Spot adlı eğlence(!) merkezinde kumarda hile yapıldığını keşfedince çıkan kavgada Pusser ağır yaralanır. Şerif, Pusser'ın şikayetini hasır altı eder, suçlular ceza almaz. Şerif ve adamlarının, yargıcın da yardımıyla suçluları bizzat koruduklarının anlaşılması uzun sürmez. Bu arada şerif seçimleri yaklaşmıştır, Pusser aday olur ve kazanır. Zaten eski şerif de Pusser'ı öldürmeye çalışırken geçirdiği trafik kazasında ölmüştür.
Kasabayı kendi sert yöntemleriyle temizlemeyi aklına koyan Pusser işe kaçak içki üretim yerlerini imha ederek başlar. Rüşvetçi polisleri işten atar, eski bir siyahi arkadaşını da şerif yardımcısı olarak işe alır (kasabadaki tek siyah polis odur). Kanunları iyi öğrenerek rüşvetçi yargıcın hareket alanını daraltır ve onu kontrol altına alır. Kumar ve fuhuş sektörüne büyük bir darbe vurur. Bunları yaparken de daima elindeki özel yapım büyük sopasını kullanır. İşlerini rahat sürdürmelerini sağlayan rüşvetçi polis ve yargıçları olmayınca karşı taraf da sertliğe başvurur. Kurulan tuzaklarda şerif Buford Pusser iki kez daha çok ağır yaralanır, karısı Paulin ölür. Bu noktada kasaba halkı da tam kadro şerife destek vererek Lucky Spota bir baskın yapar ve her şeyi yakarlar.
Film Hakkında Notlar
"Tek Başına", İstismar Sineması (Exploitation film) denen türün bir alt türü olan Hixploitation sinemasına ait bir film olarak kabul edilmektedir.[4] İnsanların şiddet, korku, cinsellik gibi bazı konulara olan zaaflarını sömürmek (istismar etmek) ve bu yolla seyirciyi sinema salonlarına çekebilmek için düşük bütçelerle kotarılmış, konunun, oyuncuların veya sanat kaygılarının bir kenara itildiği ucuz, B türünden sinema ürünlerine "İstismar filmleri" adı verilmektedir. Bu türün de zombi, giallo, slasher, sexploitation vb gibi birçok alt türleri vardır.[5]
Bu alt türlerden biri de "Hixploitation" filmleridir. Bu tür, "istismar sineması" nın bildik şiddet ögelerini, ABD'nin güney eyaletlerinin kültürü ve buraların basmakalıp karakterleri ile harmanlar. "Hixploitation" kelimesi de "exploitation" (istismar) ve "Hillbilly" (bu yörenin kaba saba insanlarından dağ köylülerine verilen aşağılayıcı ad) kelimelerinin birleştirilmesiyle türetilmiştir.[6]
Oyuncu kadrosu
_1973_ekran_g%C3%B6r.jpg)
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| Joe Don Baker | Buford Pusser |
| Elizabeth Hartman | Pauline Pusser |
| Gene Evans | Şerif Al Thurman |
| Noah Beery Jr. | Büyükbaba Carl Pusser |
| Felton Perry | Obra Eaker |
| Brenda Benet | Luan Paxton |
| John Brascia | Prentiss Parley |
| Bruce Glover | Grady Coker |
| Arch Johnson | Buel Jaggers |
Kaynaklar
- ↑ "Walking Tall (1973)/releaseinfo" (İngilizce). IMDb. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160414023147/http://www.imdb.com/title/tt0070895/releaseinfo. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2009.
- ↑ "Walking Tall" (İngilizce). en.wikipedia.org. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160411183151/https://en.wikipedia.org/wiki/Walking_Tall. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2009.
- ↑ "Walking Tall (1973)/Certification" (İngilizce). IMDb. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160422131952/http://www.imdb.com/title/tt0070895/. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2009.
- ↑ "Walking Tall/plotsummary" (İngilizce). IMDb. 13 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121013004813/http://www.imdb.com:80/title/tt0070895/plotsummary. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2009.
- ↑ "Exploitation film" (İngilizce). en.wikipedia.org. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160624041404/https://en.wikipedia.org/wiki/Exploitation_film. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2009.
- ↑ "Hixploitation" (İngilizce). en.wikipedia.org. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160507141949/https://en.wikipedia.org/wiki/Hixploitation. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2009.