Teraryum
Teraryum; genellikle cam ve plastik maddelerden imal edilen ve içinde sürüngenler, böcekler, bazı bitki türleri için kara ortamının taklit edildiği akvaryum benzeri tanklardır. Farklı ölçülerde içinde bulundurulacak canlıya göre dekore edilir.
Teraryumlar cam ve plastik gibi şeffaf ve dayanıklı malzemeden yapılır. Yüzeyleri camdır, üstünde ve bazen önünde cam kapaklar bulunur. Kenar ve köşeleri bir çerçeve ile sabitlenmiştir. Siyah silikonla (zehirsiz herhangi bir silikonla) yüzeylerin birleştiği yerlerden yalıtım yapılır.[1]
Teraryumların yapısı
Tabanı, doğal veya yapay zemin malzemeleri ile kaplanır. Bunlar; kum, toprak, çakıl, çeşitli taşlar, bitki lifleri gibi doğal veya diğer yapay malzemelerdir. Hayvan ve böcekler için hazırlanan teraryumlarda zeminin içine küçük mağaracıklar konularak bazen saklanma yerleri yaratılır. Bazen yapay malzemeli zemine saksı gömülerek bitki de yerleştirilebilir.[1][2]
Tarihçe
İlk modern terraryumlar İngiltere’de 1830’larda Dr. Nathaniel Ward tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Botanik tutkusu olan Ward’ın bitkileri, kirli bir havası olan dönemin endüstriyel şehri Londra’da hayatta kalamıyordu. Ward bir süre sonra tesadüfen, içlerinde toprak kalıntısı kalmış kavanozlarında sağlıklı bitkilerin büyümeye başladığını gördü. Bu tesadüf Wardian Case olarak da bilinen modern terraryumları geliştirmesine neden oldu. Teraryumlar daha sonraları normalde iç mekanlarda bakmanın güç olduğu yüksek nem oranına ihtiyaç duyan tropik bitkileri ve hayvanları yaşatmak amaçlı kullanılmaya başlandı.[3]
Çeşitleri
Teraryumlar oluşturulma amaçlarına göre farklı çeşitlere sahiptir. Bunlara örnek olarak şunları gösterebiliriz:
Tabak teraryum
Yan ve üst kısımları açık, içerisinde bitkili bir alan oluşturmak için kullanılan teraryumlardır.
Kişisel teraryum
Etrafı ve üstü tamamen kapalı, duruma göre üzerinde çok az açıklık bulunan botanik alanlar oluşturmak için kullanılan teraryum çeşididir.
Hayvan teraryumu
Yan tarafları hava alabilecek şekilde kapatılan üst bölüm ise tellerle kapalı bulunan ve yan cephelerden birinde içerisine müdahale edilebilecek şekilde tasarlanmış genellikle sürüngen benzeri canlılar için oluşturulmuş teraryumlardır.
Teraryum hayvanları
Teraryumlar içerisinde hayvan bakılabilecek kapalı alanlar olarak gösterilebilirler ancak teraryumlarda bakılabilecek hayvanlar evcilleştirilen canlılar statüsünde ya da teraryumda bakılabilir özellikte olmalıdır. Teraryumlarda bakılabilen hayvanlar; yılan, bukalemun, kaplumbağa, kurbağa, iguana, semender, gecko, hamster, örümcek türleri, böcek türleri gibi canlılardır.
Teraryum bitkileri
Teraryumlarda bakılan bitkilere örnek olarak Caladium bicolor, Cyperus alternifolius (Japon şemsiyesi), Dracaena sanderiana, Acanthaceae (fitonya türevleri), Soleirolia (arapsaçı), Ficus pumila, küçük eğrelti otları, etebur bitkilerin bazı türleri, Peperomia, Selaginella ve Pilea gösterilebilir.[4] Sulak alanlarda yetişen ve ömrünün büyük bir bölümünü suyun dışında geçiren bitki türleridir. Devamlı suyun içinde kalırlarsa çürürler.
Teraryumda ortam
Bir teraryumda içinde yaşan canlıların ihtiyaçlarına göre kontrollü bir ortam oluşturulmalıdır. Havayı nemlendirmek, ortamı aydınlatmak, çevreyi ısıtmak bir teraryumdaki temel unsurlardır. Bunun dışında teraryuma yerleştirilecek canlıların ihtiyaçlarına göre tırmanma, saklanma, dinlenme, güneşlenme yerleri ve amfibiler için gölet oluşturulması gerekebilir.[5]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- 1 2 "teraryum nedir? teraryum nasıl hazırlanır?". ortalik.net. 04.12.2011. 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20160221192222/http://ortalik.net/teraryum/teraryum1.htm. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.
- ↑ Terrarium nedir, nasıl yapılır?
- ↑ "Yeni başlayanlar için teraryum". agacsakal.com. 5 Ocak 2014. 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160221192551/http://agacsakal.com/yeni-baslayanlar-icin-terrarium/. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.
- ↑ "Teraryum bitkileri". agacsakal.com. 14 Ekim 2014. 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160221192952/http://agacsakal.com/teraryum-bitkileri/. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.
- ↑ "kaplumbağamıza bir yuva hazırlayalım mı?". ortalik.net. 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20160221193254/http://ortalik.net/teraryum/kapbiryuva1.htm. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.