Karamazov Kardeşler (film, 1958)

Karamazov Kardeşler
The Brothers Karamazov
"Karamazov Kardeşler" (The Brothers Karamazov) filminin sinema afişi
Yönetmen Richard Brooks
Yapımcı Pandro S. Berman
Senarist Richard Brooks
Julius J. Epstein
Philip G. Epstein
Dostoyevski (roman)
Oyuncular Yul Brynner
Maria Schell
Claire Bloom
Lee J. Cobb
Albert Salmi
William Shatner
Richard Basehart
Judith Evelyn
Müzik Bronislau Kaper
Görüntü yönetmeni John Alton
Kurgu John D. Dunning
Stüdyo MGM
Avon
Dağıtıcı MGM
Cinsi Sinema filmi
Renk Renkli (Metrocolor)
Yapım yılı 1958
Çıkış tarih(ler)i 20 Şubat 1958, New York
Süre 145 dakika
Ülke Amerika Birleşik Devletleri ABD
Dil İngilizce
Diğer adları Karamazov Kardeşler (Türkiye)
Les frères Karamazov (Fransa)
I fratelli Karamazov (İtalya)
Los Hermanos Karamazov (İspanya)
Die Brüder Karamasov (Almanya)

Karamazov Kardeşler, 1958 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı The Brothers Karamazov olan film Türkiye'de 1970'li yıllarda TRT Televizyonunda, 2007'de de Business Channel'da gösterildi.

"Karamazov Kardeşler"i, tıpkı bu filmde de olduğu gibi, kendi yönettiği filmlerinin çoğunun senaryosunu kendisi yazan Oscar ödüllü Amerikalı yönetmen Richard Brooks yönetmiştir. Film, Rus yazar Dostoyevski'nin 1880 yılında bitirdiği, son ve zirve romanı olan Karamazov Kardeşler (Brat'ya Karamazovy, Братья Карамазовы)'den uyarlanmıştır. Brooks, senaryoyu kaleme alırken Julius J. Epstein ve Philip G. Epstein'dan yardım almıştı. Brooks, 19. yüzyıl Rus Edebiyatından yaptığı çevirilerle ünlenmiş İngiliz çevirmen Constance Garnett'ın Rusça aslından yaptığı çeviriyi esas almıştır.[1]

Baba Karamazov'u Lee J. Cobb, oğullarını da Yul Brynner, William Shatner, Richard Basehart ve Albert Salmi'nin canlandırdığı filmin kadın oyuncuları ise Maria Schell, Claire Bloom ve Judith Evelyn'dir. Filmde Maria Schell'in oynadığı gizemli kadın Grushenka rolünü kapabilmek için Marilyn Monroe'nun o tarihte çok mücadele ettiği Hollywood'da kulaktan kulağa dolaşmaktadır.[2] "Karamazov Kardeşler", hem Uzay Yolu televizyon dizisinin kaptanı William Shatner'ın, hem de Albert Salmi'nin sinemadaki ilk filmidir.[3]

Baba Karamazov rolüyle Lee J. Cobb En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'ne, film de Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'ye aday gösterilmişti.[4]

Daha önce VHS formatında piyasaya verilmiş olan filmin 2009 yılı itibariyle sadece İspanya'da üretilmiş bir DVD'si vardır.

Özet

1870'lerde Çarlık Rusyasındaki küçük Ryesk kasabasında geçen bu aile dramında varlıklı ama eli sıkı bir hovarda olan Baba Karamazov (Lee J. Cobb)'un dört erişkin oğluyla olan sorunları anlatılır. Kumarbaz, çapkın ve meteliksiz bir subay olan büyük oğul Dmitri (Yul Brynner), aileden kopuk yaşayan tanrı tanımaz nihilist oğul Ivan (Richard Basehart), onun aksine kendini dine vermiş bir keşiş olan Alexi (William Shatner) ve saralı gayrimeşru çocuk Smerdjakov (Albert Salmi) hepsi farklı annelerden doğmuşlardır. Bencil baba çocuklarına karşı çok acımasızdır.

Tepkiler

Genelde edebiyat eserlerinin sinema uyarlamaları film eleştirmenlerince pek başarılı bulunmazlar. Dostoyevski'nin Rus edebiyatının doruklarındaki bu dev eserinin Hollywood'da yapılmış bu ilk sinema uyarlaması da aynı şekilde söz birliği etmişçesine hiçbir eleştirmen tarafından beğenilmemişti. Her şeyden önce ağdalı bir dili olan ve karışık bir teknikle yazılmış bu hacimli romanı (Türkçe ilk baskısı 1700 sayfa ve dört ciltti) 2,5 saatlik bir filme sığdırmanın olanaksız olduğu, bunun için en az 4 saatlik bir film yapmak gerektiği belirtilmiştir. Nitekim romanın 1969 tarihli Sovyet uyarlaması 4 saat sürüyordu ve romana daha sadık bulunmuştu. Yine Rusya'da yapılan TV dizisi toplamda 7,5 saat uzunluğundaydı, Brezilya'da yapılan dizi ise birer saat süren 178 bölümden oluşuyordu.

Klasik eserlerin çizgi roman haline getirilmiş versiyonlarına (Classics Illustrated gibi) gönderme yapılarak bu filmin de bir klasikten çok bir 'klasik çizgi roman' gibi durduğu da ileri sürülmüştür. Oyuncuların yer yer iyi oyun çıkardıkları anlarda alkışı hak edecek kadar göz doldurdukları ama çoğunlukla düz ve ruhsuz oynadıkları hatta zaman zaman gülünç oldukları yazılmıştır. Romanın ruhunu yakalayamayan bu grotesk filmin dönemin atmosferini de yeterince yansıtamadığı ileri sürülmüştür.

Görüntü yönetmeni John Alton'un çektiği filmin çarpıcı sıcak renkli görüntüleri, ışıklandırması ve egzotik müziği neredeyse filmin yegane beğenilen tarafları olmuştur.[5]

Oyuncu kadrosu

Yul Brynner ve Maria Schell
Oyuncu Rolü
Yul Brynner Dmitri Karamazov
Maria Schell Grushenka
Claire Bloom Katya
Lee J. Cobb Baba Karamazov
Albert Salmi Smerdjakov (üvey kardeş)
William Shatner Alexi Karamazov
Richard Basehart Ivan Karamazov
Judith Evelyn Mme. Anna Hohlakov
Edgar Stehli Grigory
Harry Townes Ippoli Kirillov
Miko Oscard Ilyusha Snegiryov
David Opatoshu Yüzbaşı Snegiryov
Simon Oakland Mavrayek
Frank DeKova Yüzbaşı Vrublevski
Jay Adler Rehinci
Gage Clarke Savunma avukatı
Ann Morrison Marya
Mel Welles Trifon Borissovitch

Diğer "Karamazov Kardeşler" uyarlamaları

Richard Brooks'un 1958'de yönettiği bu film romanın o tarihe kadar yapılmış 4. sinema uyarlamasıdır ve Hollywood'da yapılan ilk uyarlama olma özelliğini de taşır. Aynı zamanda da renkli çekilmiş ilk uyarlamadır. 1921 ve 1931'deki uyarlamalar Almanya'da, 1947'deki uyarlama ise İtalya'da yapılmıştı ve siyah beyaz çekilmişlerdi.

Yıl Film Ülke Yönetmen Notlar
1921 Die Brüder Karamasoff Almanya Carl Froelich Siyah beyaz
1931 Der Mörder Dimitri Karamasoff Almanya Erich Engels, Fyodor Otsep Siyah beyaz
1947 I fratelli Karamazoff İtalya Giacomo Gentilomo Siyah beyaz
1958 The Brothers Karamazov ABD Richard Brooks Renkli (Bu maddenin konusu)
1969 Bratya Karamazovy Sovyetler Birliği Kirill Lavrov Renkli 232 dakika
1976 "O Julgamento" Brezilya Edison Braga TV dizisi. 178 bölüm (60'ar dak.)
2009 "Bratya Karamazovy" Rusya Yuriy Moroz 8 bölülük TV mini dizisi. 440 dak.
2010 "Karadağlar" Türkiye Oğuzhan Tercan Bu TV dizisinde Erdal Özyağcılar başrolde.

Kaynaklar

  1. "The Brothers Karamazov/writers" (İngilizce). IMDb. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150114001832/http://www.imdb.com:80/title/tt0051435/fullcredits. Erişim tarihi: 22 Aralık 2009.
  2. "The Brothers Karamazov/Plot Synopsis" (İngilizce). www.allmovie.com. 27 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110127014556/http://www.allmovie.com:80/work/the-brothers-karamazov-7262. Erişim tarihi: 22 Aralık 2009.
  3. "The Brothers Karamazov/trivia" (İngilizce). IMDb. 29 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130329193645/http://www.imdb.com:80/title/tt0051435/trivia?. Erişim tarihi: 22 Aralık 2009.
  4. "Festival de Cannes: The Brothers Karamazov" (İngilizce). www.festival-cannes.com. 23 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141223052134/http://www.festival-cannes.com/en/archives/ficheFilm/id/3468/year/1958.html. Erişim tarihi: 22 Aralık 2009.
  5. "The Brothers Karamazov (1958)" (İngilizce). www.rottentomatoes.com. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150411065926/http://www.rottentomatoes.com:80/m/brothers_karamazov. Erişim tarihi: 23 Aralık 2009.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 6/5/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.