Thomas Kyd
Thomas Kyd (v. 6 Kasım 1558, Londra - ö. y. Aralık 1594, Londra, İngiltere), The Spanish Tragedy (y. 1590; İspanyol Trajedisi) adlı yapıtıyla, döneminde çok yaygın olan intikam trajedisinin ilk örneğini veren İngiliz oyun yazarı. Oyunun başkahramanının adıyla Hieronimo ya da Jeronimo olarak da bilinen bu yapıtıyla, sonraki yıllarda yazılmış pek çok oyunu öncelemiş, ortada ve sonda iki doruğu olan trajedi türünü başlatmıştır. Çizdiği Hieronimo tipiyle de, Shakespeare'in psikolojik özellikleriyle dikkati çeken Hamlet'ine örnek oluşturmuştur.
Yaşamı
Bir noterin oğluydu. Londra'daki Merchant Taylors Okulu'nda öğrenim gördü. Yazarlığa başlamadan önce üniversiteye gittiğine dair herhangi bir bilgi yoktur. Birkaç bir yol lordun, büyük olasılıkla da, bir tiyatro topluluğunun koruyucusu olan Lord Strange'in hizmetinde çalışmıştır. The Spanish Tragedie yayın kataloglarına ilk kez Ekim 1592'de girmiş, ilk basımı da büyük olasılıkla aynı yıl yapılmıştır. Oyunu ilk kez hangi topluluğun, ne zaman sahnelendiği bilinmemektedir. Ama yapıt, Strange'in topluluğu tarafından Hieronimo adıyla 1592'de 16 kez oynanmış, Amiral'in Oyuncuları ve Chamberlain Topluluğu tarafından 1597'de yeniden sahnelenmiş, ayrıca birçok kez yeni basımı yapılarak dönemin en sevilen oyunları arasına girmiştir.
Kyd tarafından yazıldığı kesin olan ikinci oyun Cornelia (1594) ise, Seneca'nın trajedilerini andıran bir denemedir ve Fransız yazar Robert Garnier'nin Cornélie adlı oyunundan uyarlanmıştır. Kyd'in ayrıca, edebiyat tarihçilerinin Ur-Hamlet (İlk Hamlet) olarak adlandırdığı, Hamlet'in eski bir versiyonunu yazmış olduğu sanılmaktadır. Bazı araştırmacılar da, orta sınıf trajedilerinin ilk örneklerinden, yazarı belli olmayan Arden of Feversham ve birkaç başka oyunun Kyd'in kaleminden çıkmış olabileceği görüşündedir.
Kyd'in, evinde İsa'nın tanrısal niteliğini reddeden bazı metinler bulunduğu için, dine karşı suç işlediği gerekçesiyle 1593'te tutuklanarak işkence gördüğü bilinmektedir. Ama Kyd sonradan, bu metinlerin bir süre aynı evde kaldığı oyun yazarı Christopher Marlowe'a ait olduğunu iddia etmiştir. Bu iddiaların yer aldığı mektup, Kyd'in yaşamıyla ilgili hemen bütün bilgilerin de kaynağıdır.[1]