Uçak motoru

Avro York'ta oldukça iyi korunmuş bir Rolls-Royce Merlin uçak motoru.

Uçak motoru, uçağa itiş gücünü sağlamak için mekanik güç üreten bileşendir. Uçak motorları çoğunlukla hafif pistonlu motorlardan veya gaz türbinli motorlardan oluşur.

Uçak motoru imalat sanayi

2012 yılında dünyada uçak motoru üretim pazarının büyüklüğü yaklaşık olarak 40 milyar dolar seviyelerine gelmiştir.^[1] Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan 350 uçak motoru üretim şirketinde 70 binin üzerinde insan çalışmaktadır.

Uçak motorunun gelişim tarihçesi

• 1848: John Stringfellow önemsiz gibi görünse de, örnek gösterilebilecek güç kapasitesine sahip bir buhar motoru yaptı.
• 1903: Charlie Taylor Wright Flyer için 12 beygir gücünde sıralı tip motor yaptı.
• 1903: Yıldız tipi motor için standart oluşturacak olan Manly-Balzer motoru projesi başladı.^[2]
• 1906: Léon Levavasseur, başarılı soğutma yapan V8 motorunu uçaklarda kullanılması için uyarladı.
• 1908: René Lorin ilk tepkili jet motorunun patentini aldı.
• 1908: Dünyanın ilk Döner motoru olan Gnome Omega'nın üretimine başlanıldı. 1909 yılında Gnome motorlu Farman III uçağı hiç durmadan 180 kilometre mesafe katederek dünya rekoru kırdı. Bu nedenle Grande Semaine d'Aviation de la Champagne dayanıklılık ödülünü kazandı.
• 1910: Paris Aero Salonunda piston motorlu ve kanallı fana sahip Coandă-1910 uçağı sergilendi. Uçak bu şekilde uçtu ancak alınan patent itme kuvvetinin artması için egzoz gazının kanalın içine sevk edilmesinden dolayı alınmıştı.^[3][4][5][6]
• 1914: Auguste Rateau yüksek irtifa performansını arttırmak için - turbo bir - egzoz beslemeli kompresör kullanılmasını önerir ^[2] ve yapılan testler sonucunda önerisi kabul edilmez.^[7]
• 1917-18:

Uçak motoru türleri

Şaftlı motorlar (pervaneler, rotorlar, kanallı fanlar ya da propfan):

• İçten yanmalı motorlar:
  • Pistonlu motor
  • Wankel motoru
  • Türbin motoru:
    • Turboprop
    • Turboşaft
• Dıştan yanmalı motorlar:
  • Buhar güçlü motorlar

Tepkili motorlar:

• Türbin motoru:
  • Turbojet
  • Turbofan
  • Propfan
• Roket güçlü motorlar
• Termojet (Motorjet)
• Pulsejet
• Ramjet:
  • Scramjet

Diğerleri:

• Elektrik
• İnsan güçlü
• Hidrojen
• Nükleer

Kaynakça

1. "Pell Research Aircraft Engine Manufacturing Industry Report" (İngilizce). Pellresearch.com. 15 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131215230240/http://www.pellresearch.com/Aircraft-Engine-and-Engine-Parts-Manufacturing.htm. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
2. Ian McNeil, ed. (1990). Encyclopedia of the History of Technology. London: Routledge. s. 315–21. ISBN 0-203-19211-7. http://books.google.com/books?id=fj96Dpp3-5gC&lpg=PA315&dq=rateau%20engine&pg=PA315#v=onepage&q&f=false. 
3. Gibbs-Smith, Charles Harvard (1970). Aviation: an historical survey from its origins to the end of World War II. London: Her Majesty's Stationery Office. http://books.google.com/books?id=hxEOAQAAIAAJ. 
4. Gibbs-Smith, Charles Harvard (1960). The Aeroplane: An Historical Survey of Its Origins and Development. London: Her Majesty's Stationery Office. http://books.google.com/books?id=mzcZAAAAIAAJ. 
5. Winter, Frank H. (December 1980). "Ducted Fan or the World's First Jet Plane? The Coanda claim re-examined". The Aeronautical Journal (Royal Aeronautical Society) 84. http://books.google.com/books?id=XkBWAAAAMAAJ. 
6. Antoniu, Dan; Cicoș, Geroge; Buiu, Ioan-Vasile; Bartoc, Alexandru; Șutic, Robert (Romanian). Henri Coandă and his technical work during 1906–1918. Bucharest: Editura Anima. ISBN 978-973-7729-61-3. 
7. Guttman, Jon (2009). SPAD XIII vs. Fokker D VII: Western Front 1918 (1st bas.). Oxford: Osprey. s. 24–25. ISBN 1-84603-432-9. http://books.google.com/books?id=8TBE5nGmxbEC&lpg=PA25&dq=Rateau%20Hispano&pg=PA25#v=onepage&q&f=false.