Uygur alfabesi

Uygur alfabesi, çağdaş Türk yazı dillerinden Uygurcanın yazımı için kullanılan alfabedir. Uygurca 10. yüzyıldan beri Arap alfabesi ile yazılmaktadır. 1969-1983 yılları arasında Çin hükumetinin hazırlattığı Uygur Latin alfabesi ile yazılmış fakat sonra Uygurca sesleri gösteren ek işaretler ile Arap alfabesine dönülmüştür. Aşağıdaki kıyaslama Arap, Latin ve Kiril harflerinin bir karşılaştırılmasıdır:

Uygur alfabesinin kıyaslanması
Arap Pinyin Kiril Latin Türkçe UFA   Arap Pinyin Kiril Latin Türkçe UFA
ئا A a A a A a A a /a/ ق Ķ ķ Қ қ Q q K k (Q q) /q/
ئە Ə ə Ə ə E e E e /æ/ ك K k K k K k K k /k/
ب B b Б б B b B b /b/ ڭ -ng Ң ң -ng -ng (Ñ ñ) /ŋ/
پ P p П п P p P p /p/ گ G g Г г G g G g /a/
ت T t Т т T t T t /t/ ل L l Л л L l L l /l/
ج J j Җ җ J j C c /ʤ/ م M m М м M m M m /m/
چ Q q Ч ч CH ch Ç ç /ʧ/ ن N n Н н N n N n /n/
خ H h X x X x H h (X x) /x/ ھ Ⱨ ⱨ Һ һ H h H h /h/
د D d Д д D d D d /d/ ئو O o О оО о O o /o/
ر R r Р р R r R r /r/ ئۇ U u У у U u U u /u/
ز Z z З з Z z Z z /z/ ئۆ Ɵ ɵ Ө ө Ö ö Ö ö /ø/
ژ Ⱬ ⱬ Ж ж ZH zh J j /ʒ/ ئۈ Ü ü Ү ү Ü ü Ü ü /y/
س S s С с S s S s /s/ ۋ V v (W w) В в W w V v /v/
ش X x Ш ш SH sh Ş ş /ʃ/ ئې E e E e Ë ë E e (É é) /e/
غ Ƣƣ Ғ ғ GH gh Ğ ğ /ʁ/ ئى I i И и I i İ i/I ı /i/ veya /h/
ف F f Ф ф F f F f /f/ ي Y y Й й Y y Y y /j/

Uygur Kiril alfabesi ek olarak iki harfe sahiptir, ki bunlar iki sesin birleşimidir. Bunlar aşağıda Arabik ve Latin harflerinin eşdeğeriyle gösterilmiştir.

Kiril Arabik Latin
Ю ю يۇ yu
Я я يا ya

Alfabe öncesi kullanımda olan alfabeler:

Kaynakça

    This article is issued from Vikipedi - version of the 12/25/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.