Varant

Varant; finans sektöründe, varant yatırımcısına bir dayanak varlığı, belirli bir fiyattan ve belirli bir vade içerisinde alma ya da satma hakkı veren finansal enstrümandır.[1] Temel olarak ALIM varantları (dayanak varlığı alma hakkı) ve SATIM varantları (dayanak varlığı satma hakkı) olarak ikiye ayrılmaktadır.

Varantlar menkul kıymetleştirilmiş opsiyon olarak da nitelendirilebilirilebilir. Opsiyonlardan temel farkı, opsiyonlar türev ürünler borsalarında işlem gören kontratlar olurken, varantlar menkul kıymetler borsalarında işlem gören bir ihraççı tarafından ihraç edilmiş olan ürünlerdir.

Varantlar genel olarak gelişmiş ülke piyasalarında işlem görürken, Almanya, Hong Kong gibi bazı finansal piyasalarda yatırımcılar tarafından yoğun ilgi görmektedir. Türkiye’de de 2010 yılından bu yana Borsa İstanbul’da işlem görmektedir.

Özellikleri

Finansal piyasalarda “vanilla” olarak tabir edilen basit varantlarda iki çeşit varant vardır:

Yatırımcıların piyasa beklentilerine göre ALIM ya da SATIM varantına yatırım yaparlar. Genellikle piyasanın değer kazanacağı beklentisi içerisinde olan yatırımcılar ALIM varantına yatırım yaparken, değer kaybedeceğini bekleyen yatırımcılar SATIM varantlarına yatırım yapar.

Varant Terimleri

Varantların Fiyatlaması

Finansal piyasalarda basit varantlar genellikle Black and Scholes opsiyon fiyatlama modeli ile fiyatlanmaktadır. Genelleme yapmak gerekirse bu modele göre varantların fiyatına dayanak varlık spot fiyatı, beklenen oynaklık (içsel oynaklık), kullanım fiyatı, vadeye kalan gün sayısı, kullanım fiyatı, faiz oranı ve temettü beklentisi olarak beş temel faktör etki etmektedir.

Görüldüğü üzere karmaşık olan varant fiyatlamasında birden fazla faktör etkili olmaktadır. Fakat belirtmek gerekir ki varantların fiyatına en çok etki eden faktörler dayanak varlığın hareketi ve oynaklığıdır.

Varantların Kullanımı

Varantlar başlıca aşağıdaki nedenlerden dolayı yatırımcılar tarafından tercih edilmektedir:

Varantların Riskleri

Varantların vadeleri vardır. Piyasa beklentisi gerçekleşmediği takdirde vade sonunda tüm yatırım kaybedilebilir. Bu yüzden yatırımcıların sermayelerinin sınırlı bir kısmıyla kısa vadeli yatırım aracı olarak kullanılması daha iyi sonuç vermektedir.

Varantların Çeşitleri

“Plain vanilla’’ olarak tabir edilen basit varantlara ek olarak yayılma varantı, Turbo varant, egzotik varant gibi çeşitli varantlar piyasalarda işlem görmektedir.

Türkiye Piyasasında Varantlar

Varantlar, 2010 yılında Deutsche Bank’ın gerçekleştirdiği ilk ihraç sonrasında Türkiye piyasasında işlem görmeye başladı.Borsa İstanbul’da işlem gören varantlar hisse senetleri piyasasının sürekli müzayede seansının açık olduğu 10:00 - 13:00 ve 14:00 - 18:00 saatleri arasında alınıp satılabilmektedir. Yatırımcılar, hisse senetlerine yatırım yapar gibi aracı kurum ya da bankaları üzerinden varantları alıp satabilir. Piyasa yapıcılığı sayesinde gün içerisinde alınıp satılabilmektedir. Başlıca Türk şirketlerine ek olarak, BIST30 endeksi, uluslararası endeksler, petrol, altın gibi çeşitli dayanak varlıklar üzerine varantlar ihraç edilmektedir.

Kaynakça

  1. "Warrants" (İngilizce). wikinvest. 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160805080320/http://www.wikinvest.com/wiki/Warrants. Erişim tarihi: 15 Eylül 2016.
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/5/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.