Vatan Partisi (1954)
| Vatan Partisi (1954) | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | VP |
| Kurucu | Hikmet Kıvılcımlı |
| Kuruluş tarihi |
22 Ekim 1954 (1. kuruluş) 21 Ocak 1975 (2. kuruluş) |
| Kapanış tarihi |
30 Aralık 1957 (1. kapanış) 16 Ekim 1981 (2. kapanış) |
| Öncülü | Türkiye Komünist Partisi |
| Ardılı | Halkın Kurtuluş Partisi |
| İdeoloji |
Sosyalizm Marksizm-Leninizm Komünizm |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
|
| |
Vatan Partisi, 1920 senesinde kurulan 1952 senesinde dağılışa uğrayan Türkiye Komünist Partisi'nin üyeleri tarafından Hikmet Kıvılcımlı önderliğinde 22 Ekim 1954 tarihinde kurulmuş, Türkiye Komünist Partisi'nin teorik misyonunu sahiplenmiş komünist parti.
Kurucu genel başkanı Ahmet Cansızoğlu'dur. Bir ay kadar sonra, 11 Kasım 1954'te yapılan ilk genel kurulda genel başkanlığa oybirliği ile Hikmet Kıvılcımlı seçildi ve partinin kapatıldığı 30 Aralık 1957 tarihine kadar bu görevi sürdürdü.
30 Aralık 1957 tarihinde İstanbul Sulh Ceza Hakimliği'nin 57/227 sayılı kararı ile "Komünist metodu ile çalıştığı ve komünist şahıslar tarafından sevk ve idare olunduğu" gerekçesi ile kapatıldı.
5 Kasım 1955 tarihinde, Eyüp Sultan'da yaptığı seçim konuşması esnasında "dini siyasete alet ettiği" gerekçesiyle Kıvılcımlı ve parti yöneticileri hakkında ilk dava açıldı. Bunu benzeri nitelikle açılan ve parti kapatıldıktan sonra dahi, Kıvılcımlı ve parti yöneticileri hakkında açılan diğer davalar izledi ve 23 Ocak 1959 tarihinde 5-15 yıl arası hapis istemi ile yargılamalar başladı. 27 Mayıs 1960'da sonuçlanan bu davaların tamamının sonucunda Kıvılcımlı ve parti yöneticileri hakkındaki tüm iddialar beraatle sonuçlandı.
Yeniden kuruluşu ve kapatılması
Kıvılcımlı'nın ölümünün ardından, eşi Emine Kıvılcımlı önderliğinde 21 Ocak 1975 tarihinde, aynı misyon ve anlayışla yeniden kuruldu. Emine Kıvılcımlı'nın ardından sırasıyla Şinasi Kutal (1977-1979) ve Feridun Şakar'ın (1979-1981) Genel Başkanlık görevlerini üstlendiği partinin 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi sebebiyle, MGK'nın 12 Eylül 1980 tarih, 7 sayılı bildirisi ile tüm faaliyetleri durdurulmuş, 16 Ekim 1981 tarihinde de 2533 sayılı kanun ile de kapatılmıştır. 1980 darbesinin ardından parti, eski kadroları ile yeniden bir araya gelmemiş olsa da, sonraları Hikmet Kıvılcımlı mirasının temsilcisi olma şiarıyla kurulan Halkın Kurtuluş Partisi, bugün bu teorik misyonu sahiplenmiş tek yasal siyasi partidir.