Vibrafon

?

Vibrafon Diğer adları Vibraarp Türü Vurmalı çalgı Hornbostel-Sachs sınıfı 111.222 Yaratıcısı Henry Schluter Geliştirilmesi Çalma aralığı F3 - F6 İlişkili çalgılar Marimba, Ksilofon Önemli müzisyenler Gary Burton, Lionel Hampton, Stefon Harris, Bobby Hutcherson, Milt Jackson, Mike Freeman, Joe Locke, Steve Nelson, Tito Puente, Pascal Schumacher, Dave Samuels, Mark Sherman, Cal Tjader, Tommy Vig, Warren Wolf, Roy Ayers Üreticiler Musser, Yamaha, Adams Musical Instruments, Saito Dinle:

Metal çubuklardan oluşan bir çalgıdır. İsmi İngilizcede titreşmek anlamına gelen vibrate ile ses anlamına gelen phone kelimelerinin birleşimi ile oluşmuştur. ^[1]

Perküsyon ailesidendir ve idiophone sınıfına dahildir. ^[2]

Genellikle caz müzikte kullanılmıştır. 20. yüzyılın ortalarında Arthur Lyman’ın Tiki Bar’da popüler hale getirdiğüi exotica müziğinin tanımlayıcı elemanı olmuştur. ^[3]

Vibrafon klasik müzikte marimbadan sonra en popüler perdeli perküsyondur. Orkestraların ve müzik gruplarının perküsyon gruplarında sıklıkla yer alır. Ayrıca okullarda müzik eğitimi için yaygın olarak kullanılır.

Enstrümanın Yapısı

Standart bir vibrafonun nota aralığı 3. Fa notasından 6. Fa notasına kadardır. Fakat 3,5 oktavdan daha geniş aralığa sahip (3. Do’dan 6.Fa’ya yada 7.Do’ya) modeller de kullanılmaktadır. Ksilofon, marimba ve glockenspiele benzer. Her bar üst ucunda motorlu kelebek valf olan rezonatör tüple ayrılır. Valfler ortak bir dingil üzerinde dönerek tremolo veya vibrato efektine benzeyen sesler üretir. Aynı zamanda piyanoya benzeyen bir sustain pedalı vardır. ^[4]

Tarihçe

Vibrafon ilk olarak 1921’de Amerika’da Leedy Fabrikasında üretilmiştir. Fakat bu vibrafon yapısal olarak günümüzde kullanılan vibrafonlardan farklıdır. 1927 yılında Henry Schluter ilk üretilen vibrafon üzerinde bazı değişiklikler yapmıştır. Örneğin alüminyum yerine çelik kullanmıştır. Böylece daha yumuşak ve sade bir ton elde etmiştir. Ayrıca kontrol pedalları eklemiştir ve bu tasarım günümüzde kullanılan vibrafonun şablonu oluşturmuştur. ^[5]

Çalım Teknikleri

İki malet stili ve dört malet stili; ayrıca özel teknikler olarak beş veya altı malet stili ve bowing gibi çalma teknikleri vardır.

Kaynakça

1. http://www.nisanyansozluk.com/?k=vibrafon&lnk=1
2. Çalgıların Sınıflandırılması
3. Blades, James; Holland, James. "Vibraphone." Grove Music Online. Oxford Music Online. Oxford University Press. Accessed August 17, 2015. http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/29286
4. http://www.deaganresource.com/vibraphones.html
5. The Vibraphone: A Summary of Historical Observations with a Catalog of Selected Solo and Small-Ensemble Literature; by Harold Howland; Percussionist, volume 13, no. 2, Summer 1977