Vojtech Tuka
Vojtech "Béla" Tuka (4 Temmuz 1880, Hegybánya - Ağustos 1946, Bratislava), 1940 ile 1945 yılları arasında Slovak Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı ve Başbakanıydı. Tuka, Alman işgali altındaki Polonya'da Nazi toplama kamplarına Slovak Yahudilerinin sürgününün arkasındaki ana kuvvetlerinden biriydi. Vojtech Tuka, Slovak Halk Partisi'nin radikal kanadının lideriydi.
Hayatı
Budapeşte, Berlin ve Paris'te üniversitelerde hukuk okudu. Pécs'de hukuk öğrenimi gördü ve 1914-1919 yılları arasında Bratislava'daki Elizabeth Üniversitesi'nde Macaristan Krallığı'nın en genç profesörü oldu. 1919 yılında bu üniversitenin dağılmasından sonra Bratislava'da bir editör olarak çalıştı.
1918 yılında Çekoslovakya'nın kurulmasından sonra özerklik talebi ile Slovak Halk Partisine katıldı ve parti sekreteri olarak görev yaptı. 1910 yılında, Slovak tarafından adayı olarak Hıristiyan Sosyalist Parti'nin başkanlığına seçildi. 1923 yılında, Rodobrana adlı silahlı bir milita kurdu. Tuka, Çekoslovak parlamentosunda bir milletvekili oldu.
14 Mart 1939'da Adolf Hitler'in baskısı ve isteği ile Slovak Cumhuriyetinin bağımsızlığı ilan edildi. Bu devlet, Çekoslovakya'nın geri kalan kısmının himayesi olarak Üçüncü Reich'a dahil oldu. Jozef Tiso 26 Ekim 1939 tarihinde Cumhurbaşkanı seçildi; hemen ardından Başbakan olarak Tuka'yı atadı.
28 Temmuz 1940'da, Avusturya, Salzburg'da düzenlenen bir konferansta, bir anlaşma ile Slovakya'da bir Nasyonal Sosyalist rejim kurulmasında uzlaşıldı. Hitler, Jozef Tiso, Joachim von Ribbentrop, Alexander Mach (Hilnka Muhafızları başkanı), ve yerel Alman azınlığın başkanı Franz Karmasin ile Tuka, konferansa katıldılar. Konferans sonucunda, "Yahudi işleri" ile başa çıkmak için iki devlet kurumu oluşturulmuştur.
Tuka, 3 Eylül 1940 tarihinde, Anayasa Hukukuna, hükümetin ülkenin ekonomik ve sosyal hayattan Yahudileri dışlamak için gerekli her şeyi yapmaya yetki veren yasanın yürürlüğe konmasına ikna etti. 24 Kasım tarihinde, Tuka ve von Ribbentrop, Almanya, Japonya ve İtalya ittifakına Slovakya'nında girmesini onaylayan bir protokol imzaladı.
1942'de, doğu Nazi toplama kamplarına Slovakya'nın Yahudi nüfusunun sınır dışına gönderilmesini savundu. İçişleri Bakanı Alexander Mach ile birlikte, Slovak Halk Partisi içindeki Nazi yanlısı kanadının lideri oldu.
1943'te, Tuka'nın kötü sağlığı, siyasi faaliyetlerini önemli ölçüde azaltmıştır. 1944 başında istifasını planlıyordu. Halefi hakkında ki görüşmelerden ve Slovak Ulusal Ayaklanmasının patlak vermesinden sonra, 2 Eylül 1944 tarihinde istifa etti. Tuka'nın yerine cumhurbaşkanı Jozef Tiso'nun kardeşi Štefan Tiso yeni başbakan oldu. Tuka o andan itibaren artık Slovak siyasi hayatında yer almadı.
Savaşın sonunda, tekerlekli sandalyeye bağlı olarak felç geçiren Tuka, eşi, bakım görevlileri ve özel doktoru ile birlikte Avusturya'ya göç etti. Almanya'nın yenilgisinden ve teslim olmasını takiben Müttefik askerleri tarafından tutuklandı ve Çekoslovak yetkililerine teslim edildi. Kısa bir yargılama sürecinden sonra, 20 Ağustos 1946 tarihinde asılarak idam edildi.
Kaynakça
- Vojtech Tuka İngilizce Wikipedia maddesi