Zada
Zada Han – Türk, Moğol ve Altay mitolojisinde Rüzgar Tanrısı. Yada Han olarak da bilinir. Moğollar Zasa Han derler.
Özellikleri
Rüzgarlar ve fırtınalar onun emrindedir.[1] 13 rüzgarın kesiştiği yerde yaşar. Yağmur yağdırır, fırtınalar estirir. ya da Taşı’nın sahibi ve hakimidir. Rüzgarların üzerine bir ata biner gibi binip yolculuklar yapar. İstediği yere böylece bir anda ulaşır. Kahverengi bir atı vardır ver bu atın şahin kanatları bulunur. Onunla birlikte rüzgarları sürer. Moğollara göre bu Tanrı Boğa kılığına girer. ya da taşı doğa olaylarını kontrol edebilen, özellikle de yağmur yağdırabilen büyülü bir taştır ve kamların kullanabilmesi için yeryüzüne Zada Han tarafından gönderilir.
Zada Taşı
Yada Taşı (Zada Taşı) Türk halk inancında yağmur yağdıran büyü taşıdır. Zada Han'ın bu taşın koruyucusu olduğuna inanılır. Bu taşı eline geçiren istediği gibi yağmur ve kar yağdırılabilir, hava olaylarına tesir edilebilir. Yağmur, kar ve don getirebilir. Yumruk büyüklüğünde ve koyu renklidirler. Üzerleri damar damar çizgilidir. Soğukturlar. İçinden sesler gelir fakat içi boş değildir. Kullanıldıkça zayıflar ve gücü geçer.
Etimoloji
(Yad) kökünden türemiştir. Dışarı anlamı vardır. İnsanın gücünün dışındaki olayları ifade eder. Moğolca Zad mızrak demektir. Zavar ise esinti anlamı taşır. Zasa/Dasa ise eski Moğolcada cezalandırmak demektir. Mançuca Dasa kelimesi de düzeltmek manası taşır.
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)
Dipnotlar
Dış bağlantılar
- Moğol Tanrı Listesi (İngilizce)
- da-tasi-efsanesi/ ya da Taşı Efsanesi
- Türkler ve Rüzgar
- Nama ve Kuşlar