Türkiye Kupası
Türkiye Kupası | |
---|---|
Açılış sezonu | 1962-63 |
Konfederasyon | UEFA |
Ülke(ler) | Türkiye |
Takım sayısı | 158 |
Son şampiyon | Galatasaray |
En başarılı takım | Galatasaray (17 kez) |
Yayıncı kanal(lar) |
A Haber ATV A Spor ATV Avrupa [1] |
Resmî site | TFF resmi site |
2016-17 Türkiye Kupası |
Türkiye Kupası ya da sponsorluk anlaşmaları gereğince Ziraat Türkiye Kupası, Türkiye Futbol Federasyonu tarafından 1962 yılından beri düzenlenen ulusal kupa organizasyonudur. 2014-15 sezonu itibariyle statü değişikliğine gidildi.[2]
Tarihçe
1962'de, hem UEFA'nın Türk takımlarına Kupa Galipleri Kupası'na katılma zorunluluğu getirmesi, hem de Avrupa ülkelerinde lige paralel olarak düzenlenen kupa maçlarının kulüplere sağladığı maddi ve manevi kazançlar, Türkiye'de de bir kupa şampiyonasının takvime alınmasını mecburi hale getirdi. 1962-1963 sezonundan itibaren Türkiye Kupası adıyla başlatılan bu organizasyon, 1980-81 sezonunda Federasyon Kupası, 1992-93 sezonunda yeniden Türkiye Kupası adını almıştır. 2005-2009 yılları arasında Fortis'in sponsor olması sonucu Fortis Türkiye Kupası adıyla oynanan organizasyon, 2009-10 sezonundan itibaren Ziraat Türkiye Kupası adını kullanmaktadır.
Statü
Turnuvaya, profesyonel liglerde takımı bulunmayan illerde bulunan ve Bölgesel Amatör Lig’de mücadele edecek 32 takım, 3. Lig’de mücadele edecek 54 takım, 2. Lig’de mücadele edecek 37 takım, 1. Lig’de mücadele edecek 18 takım ve Süper Lig de mücadele edecek 18 takım katılacaktır.
Tek maç eleme usulü oynanan müsabakalarda, müsabakaların normal süresinin berabere tamamlanması halinde on beşer dakikalık iki devre halinde uzatma oynanır. Uzatmada da eşitliğin bozulmaması halinde tur atlayan takım, seri penaltı atışları sonucunda belirlenir.
Ön Eleme Turu
Ön Eleme Turu müsabakaları, Bölgesel Amatör Lig'den katılacak 32 takım arasında bölgesel olarak oynanır. Eşleşmeler TFF tarafından belirlenir. Müsabakalar, tek maç eleme usulüne göre küçük numarayı çeken takımın sahasında oynanır. Müsabakaları kazanan 16 takım tur atlar.
Birinci Eleme Turu
Birinci Eleme Turu müsabakaları, Ön Eleme Turu müsabakaları sonucunda tur atlayan 16 takım ile 54 3. Lig takımı olmak üzere toplam 70 takım arasında bölgesel olarak oynanır. Eşleşmeler kura çekimi ile belirlenir. Müsabakalar, tek maç eleme usulüne göre küçük numarayı çeken takımın sahasında oynanır. Müsabakaları kazanan 35 takım tur atlar.
İkinci Eleme Turu
İkinci Eleme Turu müsabakaları, Birinci Eleme Turu müsabakaları sonucunda tur atlayan 35 takım ile 37 Spor Toto 2. Lig takımı, 18 PTT 1.Lig takımı ve Süper Lig sıralamasından Son 8 takım olmak üzere toplam 98 takım arasında seri başı sistemine göre oynanır. 49 takım seri başı olur ve diğer 49 takım ile eşleşirler. Eşleşmeler kura çekimi ile belirlenir. Müsabakalar, tek maç eleme usulüne göre küçük numarayı çeken takımın sahasında oynanır. Müsabakaları kazanan 49 takım tur atlar.
Üçüncü Eleme Turu
Üçüncü Eleme Turu müsabakaları, İkinci Eleme Turu müsabakaları sonucunda tur atlayan 49 takım ve Süper Lig'i 6, 7, 8, 9, 10. Sırada bitiren 5 takım arasında seri başı sistemine göre oynanır. 27 takım seri başı olur ve kalan 27 (yirmi yedi) takım ile eşleşir. Eşleşmeler kura çekimi ile belirlenir. Müsabakalar, tek maç eleme usulüne göre küçük numarayı çeken takımın sahasında oynanır. Müsabakaları kazanan 27 (yirmi yedi) takım tur atlar.
Grup Aşaması
Grup müsabakaları, Üçüncü Eleme Turu müsabakaları sonucunda tur atlayan 27 takım ve Süper Lig'i ilk 5 sırada bitiren takımlar arasında 4’er takımdan oluşan 8 grup halinde çift devreli lig usulüne göre oynanır. Eşleşmeler seri başı sistemine göre kura çekimi ile belirlenir. Bulundukları lige göre 1-8 arası takımlar 1.Torbaya, 9-16 arası takımlar 2.Torbaya, 17-24 arası takımlar 3.Torbaya ve 25-32 arası takımlar 4.Torbaya konur. Müsabakalar sonucu gruplarında ilk 2 sırayı alan toplam 16 takım, Son altı turunu oynamaya hak kazanırlar.
Son 16 Turu
Kalan 16 takım çapraz olarak eşleşirler. Maçlar tek maçlı eleme usulüne göre Grup birincilerinin sahalarında oynanır. Kazanan 8 takım Çeyrek Final müsabakasına katılmaya hak kazanır.
Final Aşaması
Çeyrek Final müsabakası, Son 16 turu sonucunda oynamaya hak kazanan 8 takım arasında çift maçlı eleme usulüne göre oynanır. Eşleşmeler TFF tarafından çekilecek kura sonucunda belirlenir. 4 takım seri başı olur ve diğer 4 takım ile eşleşir. Yarı Final müsabakası, Çeyrek Final sonucunda oynamaya hak kazanan 4 takım arasında çift maçlı eleme usulüne göre oynanır. Eşleşmeler Çeyrek Final kura çekiminde belirlenir. Takımların attıkları goller eşit ise deplasmanda daha fazla gol atan takım üstün sayılır. Final müsabakası, Yarı Final sonucunda oynamaya hak kazanan 2 takım arasında TFF' nin belirlediği tarafsız sahada oynanır.
Türkiye Kupası şampiyonu olan takım ise bir sonraki sezon formasına Türk Bayrağı'nı koyma hakkı kazanır.
Statü 16 Temmuz 2014 de yürürlüğe girmiştir.
Sezonlara göre kupayı kazananlar
Takım | Şampiyon | İkinci | Yarı finalist | Şampiyonluk yılları |
---|---|---|---|---|
Galatasaray | 1963, 1964, 1965, 1966, 1973, 1976, 1982, 1985, 1991, 1993, 1996, 1999, 2000, 2005, 2014, 2015, 2016 | |||
Beşiktaş | 1975, 1989, 1990, 1994, 1998, 2006, 2007, 2009, 2011 | |||
Trabzonspor | 1977, 1978, 1984, 1992, 1995, 2003, 2004, 2010 | |||
Fenerbahçe | 26 | 1968, 1974, 1979, 1983, 2012, 2013 | ||
Altay | 1967, 1980 | |||
MKE Ankaragücü | 1972, 1981 | |||
Gençlerbirliği | 1987, 2001 | |||
Göztepe | 1969, 1970 | |||
Kocaelispor | 1997, 2002 | |||
Bursaspor | 1986 | |||
Eskişehirspor | 1971 | |||
Sakaryaspor | 1988 | |||
Kayserispor | 2008 | |||
Samsunspor | - | |||
Boluspor | - | |||
Adana Demirspor | - | |||
Antalyaspor | - | |||
K. Erciyesspor | - | |||
Mersin İ.Y. | - | |||
Başakşehir | - | |||
Denizlispor | - | |||
Gaziantepspor | - | |||
Malatyaspor | - | |||
İstanbulspor | - | |||
Orduspor | - | |||
Çaykur Rizespor | - | |||
Sivasspor | - | |||
Adanaspor | - | |||
Zonguldakspor | - | |||
Vefa | - | |||
Lüleburgazspor | - | |||
Kütahyaspor | - | |||
Konyaspor | - | |||
MKE Kırıkkalespor | - | |||
Karşıyaka | - | |||
Diyarbakırspor | - | |||
Bandırmaspor | - | |||
Osmanlıspor | - | |||
Kazanan teknik direktörler
Gol Kralları
Rekorlar
- En çok kazanan takım: 17
- Galatasaray (1963, 1964, 1965, 1966, 1973, 1976, 1982, 1985, 1991, 1993, 1996, 1999, 2000, 2005, 2014, 2015, 2016)
- Art arda en çok kazanan takım: 4
- Galatasaray (1963, 1964, 1965, 1966)
- En uzun süre namağlup olan takım: 26
- Galatasaray, 1962–63'den 1966–67 Altay çeyrek final ikinci karşılaşmasına kadar
- Evinde en farklı skor
- 14–2, İskenderunspor - Fidan Gençlik, 2. Tur, 1980–1981
- Deplasmanda en farklı skorlar
- 1-10, Uşak Belediyespor - Denizli Belediyespor, 2. Tur, 2012-2013
Final maçları
- Art arda en çok final oynayan takım: 4
- Galatasaray (1963, 1964, 1965, 1966 - hepsini kazandı)
- Trabzonspor (1975, 1976, 1977, 1978 - ikisini kazandı)
- Galatasaray (1993, 1994, 1995, 1996 - ikisini kazandı)
- En çok final oynayan takım: 22
- Galatasaray (1963, 1964, 1965, 1966, 1969, 1973, 1976, 1980, 1982, 1985, 1991, 1993, 1994, 1995, 1996, 1999, 1998, 2000, 2005, 2014, 2015, 2016)
- En farklı skorlar:
- Beşiktaş 10-0 Çorluspor 01.12.1998 (6.Kademe Maçı)
- Gençlerbirliği 5 - 0 Eskişehirspor 13.05.1987 (Final 1. Maç)
- Trabzonspor 5 - 1 Bursaspor 29.04.1992 (Final 2. Maç)
- Kocaelispor 4 - 0 Beşiktaş 03.04.2002
- Trabzonspor 4 - 0 Gençlerbirliği 05.04.2004
- Galatasaray 5 - 1 Fenerbahçe 11.05.2005
- Fenerbahçe 4 - 0 Bursaspor 16.05.2012
- Balçova Yaşamspor 1 - 9 Galatasaray 16.12.2014
- En gollü maçlar:
- Trabzonspor 5 - 1 Bursaspor 29.04.1992 (Final 2. Maç)
- Galatasaray 5 - 1 Fenerbahçe 11.05.2005
- Beşiktaş 4 - 2 Fenerbahçe 13.05.2009
- Balçova Yaşamspor 1 - 9 Galatasaray 16.12.2014
- Finalde en çok kaybeden: 10
- Fenerbahçe (1963, 1965, 1989, 1996, 2001, 2005, 2006, 2009, 2010, 2016)
Kaynakça
- ↑ "Türkiye Kupası ve Süper Kupa 3 yıl daha ATV ve A Haber'de". Sabah. 23 Haziran 2014. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141006085610/http://www.sabah.com.tr/Spor/TurkiyeKupasi/2014/06/24/turkiye-kupasi-ve-super-kupa-3-yil-daha. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2014.
- ↑ "Türkiye Kupası yeni statüsü". TFF. 18 Temmuz 2014. 13 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150213054029/http://www.tff.org:80/Resources/TFF/Documents/0000002015/Statuler/TK-Statu.pdf. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2014.
|
|
|