Ziryab
Ziryab | |
---|---|
Ziryab ji gel re kilam söylerken. | |
Genel bilgiler | |
Doğum adı | Ebü’l-Hasen Alî b. Nâfi‘ - أبو الحسن علي ابن نافع |
Doğum |
789 (?)[1] |
Ölüm |
857 Kurtuba |
Alanı | şiir, müzik, güzellik uzmanlığı, moda tasarımcılığı, botanik ve coğrafya |
Etkin yıllar | 8. ve 9. Yüzyıl, (İslam'ın Altın Çağı) |
Ebü’l-Hasen Alî b. Nâfi‘ (Farsça ya da Arapça: أبو الحسن علي ابن نافع; Kürtçe: ئهبو ئهلحهسهن عهلی إبن نافع)(d. 789 Musul - ö.857 Endülüs) lakabı Ziryab (Arapça زرياب, Kürtçe: زۆراو Zoraw, Farsça: Zorab), (Arap[2][3][4][5][6][7][8][9] ya da Kürt[10][11][12][13][14][15][16][17][18][19])
Endülüs'te Kurtuba'da hükümdarlık süren Emeviler döneminde yaşayan şair, müzisyen, şarkıcı, güzellik uzmanı, moda tasarımcısı, stratejist, botanikçi ve coğrafyacı.[9][20]
Kökeni
Kaynaklarda doğum tarihi ve yeri hakkında kesin bilgi bulunmamaktadır.[21] İbrahim el-Mavsili'nin ya da Abbasi halifesinin siyahi kölesi olduğu rivayet edilir.[21] İran kökenli olduğunu söyleyenlerin yanında siyahî oluşu sebebiyle Afrika kökenli olacağının daha güçlü olduğu söylenir.[21]
Hayatı
İlk olarak Bağdat, Irak gibi Abbasi egemenliğindeki yerlerde bir sanatçı, büyük bir müzisyen ve besteci bir öğrenci olarak tanındı. Daha sonra Kurtuba'ya gitti. Flamenkonun kurucularından sayılır. O ana kadar 4 telli ola gitara, bir çalgı ruhsuz olamaz deyip 5. teli bütün tellerin ortasına bağlayan kişi. Avrupa'da ilk müzik okulunu İspanya Endülüse Kurtuba'da kurdu ve çocukları o okulun 300 yıl yaşamasını sağladılar. Muhtemelen Mezopotamya'dan Tembûr'u (تهمبوور ) yani sazı Avrupa'ya ilk getiren kişi.
Kaynakça
- ↑ TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 44, sayfa: 464
- ↑ A Literary History of the Arabs. Reynold Alleyne Nicholson. p.418
- ↑ Persian and Turkish Loan-words in Malay. Muhammad Abdul Jabbar Beg. 1982. p.80
- ↑ Colors of Enchantment: Theater, Dance, Music, and the Visual Arts of the Middle East. Sherifa Zuhur. 2001. p.324
- ↑ The Holy Sword: The Story of Islam from Muhammad to the Present. Robert Payne. 1961. p.186
- ↑ Aspects of Jewish Culture in the Middle Ages. Paul Edward Szarmach. 1979. p.55
- ↑ The Story of the Moors in Spain. Stanley Lane-Poole, Arthur Gilman. p.81
- ↑ Shojaedin Shafa (شجاع الدین شفا) in his book Iran and Spain (ایران و اسپانیا) goes into detail about the fallacy of claims of Ziryab's "Arab origins". His argument can be found on p.325-340 of his book. Farzad publications 2005 (نشر فرزاد). A copy of the book is located at the Perry-Castañeda Library at DS274 S523
- 1 2 Andalusian Feast
- ↑ The encyclopaedia of Islām. 1938. p. 263.
- ↑ Ana Ruiz, page 53, Vibrant Andalusia: Moorish Culture in Southern Spain, Published 2007, Algora Publishing, ISBN 0-87586-539-9
- ↑ Cello - Los Kurdos - Transoxiana 2
- ↑ CULTURA | Flamenco y música kurda: un tronco común
- ↑ La Gastronomia En Al-Andalus: Islam Y Al-Andalus
- ↑ http://www.dipucadiz.es/Portada/cultura/dosorillas.pdf
- ↑ La Orden Sufi Nematollahi / Sufismo
- ↑ Andalucia : A Cultural History: A Cultural History. 2008. p. 81. ISBN 0199704511.
- ↑ Critical Muslim 06: Reclaiming Al-Andalus. 2013. p. 105. ISBN 1849043167.
- ↑ Sweet Treats around the World: An Encyclopedia of Food and Culture. 2014. p. 1
- ↑ van Sertima, Ivan (1985), African Presence in Early Europe, Transaction Publishers, ss. 159-61, ISBN 0887386644
- 1 2 3 TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 44, sayfa: 464
|