Zorunlu askerlik
Zorunlu askerlik, bazı ülkelerde, ülke kanunlarına göre belli bir yaşa gelen erkek (ve bazen kadınların) yükümlü oldukları, süresi kanunlarla belirlenen devlet hizmeti.
Dünyada zorunlu askerlik
Avrupa Birliği’nin iki önemli ülkesi Fransa ve Birleşik Krallık’ta zorunlu askerlik kaldırılmıştır. Bu ülkelerde askerlik profesyonel olarak uygulanmaktadır, kişilere aylık para ödenir.
Almanya’da zorunlu askerlik uygulaması 2011 yılında kalkmıştır. Almanya'da kalkmadan önce zorunlu askerlik 3 ay idi, askere gelen kişiler evlerinin bulunduğu şehirdeki askeri birlikte görev yapıp, cumartesi ve pazar günleri kendi evinde geçirirlerdi.
Belçika, Hollanda'da zorunlu askerlik kalkmıştır.
Yunanistan’da zorunlu askerliğin kalkması düşünülmektedir.
İsrail
İsrail'de zorunlu askerlik vardır. 18 yaşını doldurmuş ya da 12. sınıfı bitirmiş erkek ya da kadın askerliğe çağrılır. İsrailli Araplar, hamile ve evli kadınlar için askerlik zorunlu değildir. Askerlik hizmeti kadınlar için iki, erkekler için üç yıldır.
Türkiye
Türkiye'de zorunlu askerlik mevcuttur.
1916'da çıkarılan bir yasaya göre Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki her erkek 19 yaşına geldiğinde ilk askerlik yoklamasını yaptırır. Günümüzde uzun dönem (tam dönem) zorunlu askerlik 12 aydır. Ekim 2013'te alınan karar ile 1 Ocak 2014'ten itibaren uzun dönem askerlik süresi 12 ay olmuştur. Yüksek öğrenim görenlerde zorunlu hizmet süreleri tam dönem yedek subayların 12 ay, kısa dönem erlerin 6 aydır.
| | |||||||||||||||
| 1924 | 1927 | 1935 | 1941 | 1945 | 1950 | 1963 | 1970 | 1984 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 2003 | 2014- | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Topçu, süvari, fenniye, otomobil, sanayi ve mızıka: 24 Jandarma: 36 Denizci: 60 | Mızıka: 24 Jandarma: 30 Denizci: 36 | Jandarma: 30 | | | Jandarma: 30 Gümrük: 30 Denizci: 36 | | | | | | 73/3 tertipler: 21 | | | | |
Yükseköğrenim eğitimi alan kişilerde askerlik
Yükseköğrenim (dört yıllık üniversite) görmüş olanlar ise yedek subay adayı olarak askerlik şubelerine müracaat ederler. Türk Silahlı Kuvvetlerinin o anki ihtiyacına göre kişi uzun dönem yedek subay olarak 12 ay ya da kısa dönem er olarak 6 ay ile askerlik görevlerini tamamlarlar.
Dövizle askerlik (Bedelli askerlik)
Oturma veya çalışma iznine sahip olarak; işçi, işveren sıfatıyla veya bir meslek ya da sanatı icra ederek, Türkiye'de geçirdikleri günler hariç en az üç yıl (365*3=1095 gün) yabancı ülkelerde (veya yabancı gemilerde) bulunan TC vatandaşları, askerlik bedelini (38 yaş ve altı 1.000 € en fazla dört taksit; 39 yaş üzeri 1.000 € peşin)[3] dövizle öder ve askerlik eğitimi görmeden terhis olur.[3]
Hayatını kaybeden askerlerin yakınlarının askerlik durumu
Şubat 2009 tarihinde çıkarılan bir yasa ile, askerlik yaparken, "terörle mücadele kapsamında" hayatını kaybeden yükümlülerin çocukları ile kardeşlerinin tamamı, istekli olmadıkça askerliğe alınmamakta, askerlik yapmakta olanlar ise terhis edilmektedir.[4]
Bu yasaya göre, askerlik hizmetini yerine getirirken herhangi bir nedenle ölen, kaybolan veya malul olanların kardeşlerinden biri, istekli olmadıkça silah altına alınamaz.[4]
Hayatını kaybeden askerin ebeveynleri ölü ise ya da bir anlaşmaya varamıyorlarsa; öncelikle silah altında olan kardeşi varsa, istekli olması halinde terhis edilir. Silah altında kardeşi yoksa veya silah altında olan kardeşi terhis olmak istemezse, askerlik hizmeti sırası gelen ilk kardeş, istekli olmadıkça askerliğe alınamaz.[4]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ Askerlikte ortaçağa dönüyoruz Radikal Gazetesi. Erişim: 20 Kasım 2011.
- ↑ Askerlik Hizmet Süreleri. MSB. Erişim: 20 Kasım 2011.
- 1 2 Bedelli askerlik Millî Savunma Bakanlığı. Erişim: 30 Ocak 2012. Arşiv: <http://www.msb.gov.tr/anasayfa/phpscr/bedelli/Genel_bilgi_dovizle_askerlik.htm>
- 1 2 3 Askerlik Kanunu Değişti TRT Haber. Erişim: 6 Şubat 2009
Gayrıresmi literatürde zorunlu askerlik süresince çatışma harici çeşitli şekillerde sakatlanan ya da hayatını kaybedenler eğitim zayiatı olarak adlandırılmaktadır.