Zygomycota
 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 Ekmek üzerinde Mukor | ||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||
| ||||||
| | ||||||
|
Mucorales | ||||||
Zygomycota, gelişmiş mantar bölümlerinden biridir. Hifleri selüloz yapısındadır ve çok gelişmiştir. Yalnız, hiflerde bölmeler bulunmaz. Sitoplazmada çok sayıda çekirdek bulunmaktadır. Miselyumları aracılığıyla besin alırlar ve üremelerini gerçekleştirirler. Döl almaşı (metagenez) görülür. Eşeysiz üreme, eşeyli üremeyi (Zygomycota'larda izogami şeklindedir.) takip eder.
Hif yapısı
Selülozdan oluşan bölmesiz, güçlü hiflerini besin alımında ve üremede kullanırlar. Hifleri ikiye ayrılır:
- Stolon hifleri: Tallus homojen yapısından yukarıya doğru uzanan uzun hiflerdir. Bu hiflerini sporangium kesesini oluşturarak eşeysiz üremede kullanırlar.
- Rizoit hifleri: Bitkilerdeki yalancı köklere verilen bu adın aynı zamanda Zygomycota'lara özgü bir terim olarak kullanılmasının nedeni, bu yapıların da aynen yalancı kökler gibi kısa olmasından, ve besin alımında kullanılmasından kaynaklanmaktadır. Rizoitler tallus yapısının alt kısmında gelişirler. En önemli özellikleri besin alımında kullanılmalarının yanı sıra Eşeyli (İzogami) Üreme nin gerçekleşmesini sağlamalarıdır.
Üreme
Zygomycota'larda üreme metagenez şeklinde gerçekleşir.
Eşeyli üreme
Rizoit hifleri eşeyli üremeyi gerçekleştirdiği için önemlidir. Üstelik eşeyli üremeyi erselik olarak gerçekleştirmezler, izogami ile ürerler. Rizoit hiflerinin cinsiyetleri vardır. Farklı cinsiyetteki iki hif bir araya gelerek zygosporangium kesesini oluşturur. Zygosporangium kesesinde zamanla zygosporlar oluşur. Kese patladığında Zygosporlar çevreye dağılır. Zygomycota'larda bu üreme şekli varyasyona katkıda bulunmaktadır.
Eşeysiz üreme
Stolon hifleri eşeysiz üremeyi sağlamak ile görevlidir. Bu uzun hiflerin baş kısmında sporangium adı verilen spor keseleri gelişir. Bu keselerin içinde sporlar bulunmaktadır. Sporangium kesesi patladığında sporlar çevreye yayılarak her biri genotipte birbirine benzer Zygomycota mantarı oluşturur. Bu üreme şeklinin varyasyona katkısı yoktur.
Zygomycotalar için üreme başlığı altında; eşeyli üremede gelişen spor keselerine Zygosporangium, Zygosporangium sporlarına Zygospor; eşeysiz üreme spor keselerine Sporangium, Sporangium sporlarına da yalnızca spor denilmesine dikkat çekmek gerekir.
Önemli türler
Çoğumuzun pek de yabancı olmadığı ekmek mantarları da bu bölümdendir. Rhizopus stolonifer (Siyah-mavi ekmek küfü) ve Rhizopus nigricans (Mor-mavi ekmek küfü) Zygomycotaların hif yapısını ve üreme biçimlerini sergileyen en iyi örneklerdendir. Bu mantarların sporları neredeyse her yerde bulunmaktadır.
Dış bağlantılar
- Zygomycota Yaşam Ağacı (İngilizce)