Ä
Ä veya ä, çoğunlukla Kuzeybatı Avrupa dillerinde yaygınlık gösteren bir harftir. /æ/ sesini gösterir. Bu harf Almanca da a-umlaut diye okunur ve a ile e arasında bir telafuzu vardır. Azericede Ə harfi ile gösterilir.
Türk dilleri tarafından kullanılan alfabeler içerisinde Tatarca’da, Gagavuzca’da ve Türkmence’de kullanılır. Kısa, kapalı, gırtlaktan gelen ve sert bir E harfidir. Normal E harfine göre daha kısa ve serttir. Ayrıca A ve E arası bir ses olarak öngörülür (Æ). Ses ve harf karşılığı olarak Arapça’da ve Almanca’da da bulunur. Türkçede normal e sesinden tam olarak ayırt edilebilmesi günümüzde çok zordur. Azerice’de yoğun olarak kullanılır. İnce bir harf olduğu halde kalın uyumludur. Bu harfi içeren sözcüklerin aslında Büyük Ünlü Uyumuna uymadığı hâlde kulağı tırmalamıyor olması bu nedenledir. Örneğin: İncä. Türkçede her ikisi de "Ben" olarak yazılan Bän (Azerice: Mən, 1. Tekil Şahıs Zamiri) ve Ben (Azerice: Ben, Deri Kabartısı) sözcükleri birbirinden farklı anlamlar içerir ve ses değerleri de farklıdır. Örnekler: Ämäk/Эmək/Əmək (Emek), Ämir/Эmir/Əmir (Emir), Äsas/Əsas/Эsas (Esas), Sämär/Səmər (Semer)...
Arapça A ve E Sesleri
Arapçada A ve E için farklı harfler yoktur. Aslında bu sesler arasında fark da bulunmaz. Bu nedenle her iki ses aslında (Ä) harfi ile karşılanır. Kalın sessiz harflere bitişik sesli harfler A'ya kayarken, ince sessiz harflere bitişik sesli harfler E'ye doğru kayar. Ancak bu da kesin bir kural değildir. Ayrıca bu seslerin ince biçimleri de kullanılır (Â, Ê).
Yazılış
Yazılışı şöyledir: AltGr' + CTRL + "ğ" 'e aynı anda basın, sonra "a"'ya basın. Ctrl+AltGr+ğ+a=ä
Ayrıca bakınız
- Ə (Schwa Harfi)
- Æ (A-E Harfi)
- È (Aksanlı E Harfi)
- À (Aksanlı A Harfi)
- Ǝ (Ters E)
ISO standartlarına göre temel Latin alfabesi | |||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aa | Bb | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg | Hh | Ii | Jj | Kk | Ll | Mm | Nn | Oo | Pp | Rr | Ss | Tt | Uu | Vv | Ww | Xx | Yy | Zz | |
Özel işaret almış A harfi
İki nokta işaretini kullanan harfler
tarih • paleografi • türetimler • diyakritik • noktalama • rakamlar • harf listesi |