Çarşı (taraftar grubu)

Başlığın diğer anlamları için Çarşı sayfasına bakınız.

çArşı
Kuruluş	1982
Tür	Taraftar grubu
Takım	Beşiktaş JK
Slogan	çArşı Her Şeye Karşı
Stadyum	Vodafone Arena
Lider	Alen Markaryan
Önemli kişiler	Mehmet Işıklar (Optik Başkan) (Kurucu)
Renkler	Siyah-Beyaz
Resmi site

Artan terör eylemlerini protesto amaçlı 2006 yılındaki Gaziantepspor maçındaki 81 ile 81 bayrak eylemi çArşı grubu'nun Erol Ozdil (Dewe Erol) tarafından çıkarılan çArşı kitabı. 2015

Çarşı grubu ağırlıklı olarak İnönü Stadyumu'nda kapalı tribünde toplanır. Liverpool FC maçı, 2007

Çarşı Taraftar Grubu

Beşiktaş Taraftarı maçlara büyük ilgi gösterir

Nükleersiz Türkiye için Çarşı'dan Pankart

Çarşı Basketbol maçlarına'da ilgi göstermektedir.

Şile'de Çarşı grafitisi.

Maç günü Beşiktaş Balık Çarşısı'nda balık keyfi.

Çarşı, Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün taraftarlarından oluşan belli bir grubun ismidir. 1982 yılında kurulan Çarşı grubu, futbol maçlarını ağırlıklı olarak Kapalı Tribün'de izler. En bilinen sloganları "Çarşı her şeye karşı!" ve "Evdeki hesap Çarşıya uymaz"dır. En tanınan amigosu Alen Markaryan'dır.

27 Mayıs 2008 günü varlığını sona erdirme kararı aldı. Ama 21 Ağustos 2008 tarihinde, yaklaşık 200 kişilik bir taraftar grubu alem biter, ortam biter, Çarşı bitmez diyerek Çarşı ve tezahüratlarının devam edeceğini Maçka Parkı'nda duyurdu.

Ses Rekoru

Beşiktaş 24 Ekim 2007 tarihinde UEFA Şampiyonlar Ligi grupmaçında 132 desibel ile dünya rekoruna ulaşmış ve Eurosport ile UEFA'nın internet sitesinde de bu rekora yer verilmişti. Ancak bu maçta Guinness hakem heyetinin olmaması nedeniyle siyah beyazlı taraftarların rekoru resmiyet kazanmamıştı. Son olarak 13.04.2016 tarihli gazete ve sosyal medya haberlerinde, 11.04.2016 günü Bursaspor ile oynanan Vodafone Arena açılış maçında yeni desibel rekorunu gerçekleştirdikleri ve rekoru 135 desibele çıkardıkları dile getirildi.

Grubun özellikleri

Bu grup diğer taraftarlardan ya da taraftar gruplarından ilginç bir bileşen olmasıyla ayrılmakta, maçlarda takındığı tavırlar, açtığı pankartlar, dile getirdiği tezahüratlarla farklı bir taraftar profili çizmektedir. 1980'lerin ortalarından itibaren belirginlik kazanan, 1990'lardan sonra iyice bilinir hale gelen grup, aslında homojen bir yapıdan oluşmamakta ya da belli başlı üyelerden ibaret sayılmamaktadır. Farklı sosyal tabakalardan, kültürel çevrelerden ve etnik kimliklerden, farklı ve hatta çatışan politik ve ideolojik alanlardan insanlar Çarşı Grubu adı altında toplanmaktadır. Bununla birlikte genel olarak muhalif bir görünüm ve söylem Çarşı Grubunun özelliği olarak işaret edilebilir.

Beşiktaş kulübüyle doğrudan ilişkili grup üyeleri olabildiği gibi, özerk ve bağımsız taraftar olarak kendini ifade eden üyeler de mevcuttur. Ağırlıklı olarak üniversite öğrencilerinin de içinde yer aldığı bir grup olarak bilinmektedir. Bunun sonucu olarak grubun öne çıkan özelliği hazır cevap ve mizahi yönü gelişmiş bir topluluk olmasıdır.^[1]

Grubun içindeki insanlar sürekli bir değişkenlik arz etmekle birlikte, belirli bir anlamda Çarşı Grubunun kendisine özgü söylemi ve özgün tarzı sürekli geliştirilmekte, belirli bir doğrultuda sürdürülmektedir. Şiddet olaylarında, taraftarlar arası çatışmalarda da grubun ismi sıklıkla anılmaktadır. Birkaç çeşit Çarşı Grubu adını kullanan eğilim sözkonusudur. Sağ ve sol politik eğilimler arasında bir gerilim olduğu da söylenebilir.^[2]

Bununla birlikte Çarşı Grubu denilince akla gelen daha çok tribünlerde görmeye alışık olunmadık tarzda muhalif bir söylem kullanması, sol politik söyleme ait kavramları ve sembolleri benimsemesi, güncel politik konulara ilişkin çoğu zaman beklenmedik tavır takınması olmaktadır.^[3] Örneğin Çarşı yazarken A'yı anarşizmin sembolü olan yuvarlak içindeki a şeklinde yazmaları, genelde milliyetçi ve ülkücülerin egemen olduğu kabul edilen tribünlerde başlıbaşına bir ilginçlik olarak görünmektedir. Grubun çıkışlarında belirgin bir özellik olarak anti-faşist bir söylem görülmektedir. Ayrıca grup içinde kendilerini demokrat, sosyal demokrat, sosyalist, ekolojist vb. şeklinde de ifade edenlerin varlığı da söz konusudur.

Türkiye'de yaşanan terör olaylarını protesto amaçlı biri 2007 yılında Liverpool FC ile oynanan Şampiyonlar Ligi maçı ve 2008 yılındaki Galatasaray maçında kapalı tribünü kaplayacak şekilde "Şehitler Ölmez, Vatan Bölünmez" yazılı bayrak açmışlardır. Bu bayrak ulusal basın olmak üzere genel olarak olumlu karşılanırken, bazı çevreler tarafından bu pankartın Çarşı'nın klasik tavrına ters olduğu ve bayrağın içeriğinin şovenizm taşıdığı savunuldu.^[4]

Eylemleri

İlginç yapısı nedeniyle dikkat çeken Çarşı Grubu bu nedenle medyada pek çok kere özel programlar ve haberlerle yer almıştır. Mehmet Ali Birand'ın sunduğu haber programı 32. Gün Çarşı için özel bir program yapmıştır.^[5] Ayrıca, pek çok dergi ve gazetedeki yazı dizisine konu olan Çarşı Grubu, Haber Dergisi Nokta'nın 4 Ocak 2007 sayılı nüshasına kapak olmuştur.^[6] 19 Aralık 2006 günü ise İletişim Yayınları "çArşı Neye Karşı" adıyla bir konferans düzenlemiştir.^[7] Çarşı Grubu, popülerliği ve söylemleri ile TV dizilerinde de yer bulmuştur.^[8][9]

Gazetelerde Fatih Terim'in Mehmet Ağar ile birlikte resimleri yayımlanıp ''İmparator'' diye tanımlandığı sırada Çarşı Grubu, "İmparatorluk değil tam demokrasi" diye pankart açarak tavır sergilemiştir. Ayrıca "Çarşı Alayına karşı" sloganı da söz konusu grubun hem öteki takımlara hem politik kimliklere karşı duruşunu ifade etmektedir. Bülent Ecevit'in ölümü üzerine resmi sitelerine koydukları "Kara Kartal seni unutmayacak Karaoğlan" sloganıyla ilgi çekmiştir.

Dikkat çekici eylemleri arasında Barcelona'nın Kamerunlu siyahi oyuncusu Samuel Eto'o'ya La Liga'da hemen her maçta yapılan ırkçı tezahüratlar nedeniyle "çArşı ırkçılığa karşı -hepimiz Eto'yuz!" pankartları ile destek vermeleri gelmektedir.^[10]

Grup, 1995-1997 yıllarında "Forza Beşiktaş" adında hiçbir yayın grubuna bağlı olmadan bir fanzin tarzında haftalık dergi çıkarmıştır. Bu dergi sadece bir spor kulübünün taraftarları tarafından hazırlanıp yayınlanan ilk süreli yayın olmuştur.

Çarşı Grubu'nun dikkat çeken bir diğer tavrı nükleer enerji santrallerine karşı duruşudur. 2005/06 sezonunda bazı maçlardan önce açtıkları "Çarşı Nükleer Santrallere Karşı" yazılı pankartlarla dikkat çekmiş ve Sinop'ta düzenlenen Nükleer karşıtı gösterilere katılmışlardır.^[11][12] 2006/07 sezonunda İnönü Stadyumu'nda oynanan Galatasaray derbisinde ise Greenpeace örgütü ile birlikte "Nükleersiz Türkiye" yazılı bir pankartla gösteri yapmışlardır.

2007 yılında kuruluşunun 25. yılını kutlayan Çarşı, bu sebeple düzenleyeceği etkinliklere Kızılay'a topluca kan bağışında bulunarak başlamıştır.^[13][14] 21 Nisan 2007 günü oynanan lig maçı öncesi Beşiktaş'ta kurulan çadırlarda 250'den fazla kişi kan vermiştir. 25. yılın anısına düzenlenen bir başka sosyal etkinlik ise "Hediyeni kap, Miniatürk'e gel" sloganı ile 25 Nisan 2007'de kimsesiz çocuklara oyuncak ve kırtasiye dağıtılan organizasyon olmuştur. Sosyal konularda yaptıkları eylemlerden biri de 2008 yılında Almanya'da neonaziler tarafından kundaklanan Türk ailenin evinin önündeki eylemleri olmuştur.^[15]

Grubun dikkat çeken ve ulusal basında yer alan tavırlarından biri de Mart 2008'de oynanan Galatasaray maçı öncesi resmi sitelerinde alkol karşıtı bir slogan yerleştirip, maç günleri alkol alınmaması kararıdır.^[16][17]

Grubun öncülüğünde Beşiktaş taraftarı, 27 Ekim 2011 tarihindeki Beşiktaş-Fenerbahçe maçının bitiminde atkılarını sahaya atarak Van'daki depremzedelere yardımda bulunmuşlardır.^[18]

Beşiktaş Çarşı Taraftar Grubu, il trafik kodu 65 olan Van için 20 Kasım 2011 tarihindeki Beşiktaş-Galatasaray maçının 65. dakikasında üstlerini çıkararak soğukla mücadele eden depremzedelerin durumuna dikkat çekmiştir.^[19]

Gezi ParkıOlayları kapsamında Beşiktaş İnönü Stadı yıkımında kullanılan ekskavatörü kullanarak TOMA'ları geri püskürtmüşlerdir. Ekskavatör'e "POMA, (Polis Olaylarına Müdahale Aracı)" adını vermişlerdir.^[20]

Asi Ruh belgeseli

2007 yılında kuruluşun 25. yılını kutlayan Çarşı Grubu hakkında Pancard Film adlı prodüksiyon şirketi bir belgesel hazırlamaktadır. Ön hazırlıkları bir yıldan fazla süren ve taraftarlardan toplanan video ve fotoğraflarla destekelenen belgeselin 2008 yılı Haziran ayında tamamlanacağı öngörülmektedir. Genel olarak tribün içinden çıkan kişilerin anılarının, dış saha maçlarınındaki yolculukların ve İnönü Stadyumu ve Beşiktaş semtindeki maç gününündeki olayların anlatıldığı belgeselde ayrıca Beşiktaşlı ve diğer takımın sporcularının da ropörtajları yer almaktadır.^{[21][22][23][24]}

Ayrıca Lig TV adlı televizyon kanalı "çArşı’nın Yürüyüşü" adlı bir belgesel hazırlayarak televizyonda yayınlamıştır.^[25]

Grubun kendini feshetmesi ve tekrar geri dönmesi

27 Mayıs 2008 Tarihinde Çarşı Grubu, çeşitli nedenlerden dolayı varlığını sona erdirme kararı aldıklarını açıkladılar.^[26] Çarşı ile ilgili "Asi Ruh" belgeselinin Beşiktaş Kültür Merkezi'ndeki galasında konuşan tribün lideri Alen Markaryan, Çarşı'nın Beşiktaş'ın önüne geçtiği yönündeki eleştiriler ve çeşitli spekülasyonlar sebebiyle "Çarşı kendini feshetmiştir" dedi ve ekledi: "Çarşı artık yok!..".^[27][28]

Çarşı grubunun resmi sitesi forzabesiktas.com'da, Alen Markaryan adına açıldığı belirtilen başlıkta da haberin doğru olduğu teyit edildi ve "Kanallarda ve internet sitelerinde geçen haber doğrudur. Çarşı ismi bitmiştir." ifadesi yer aldı.^[29]

22 Ağustos 2008 Tarihinde Çarşı Grubu yeniden tribünlere dönme kararı aldı. Çarşı grubunun resmi sitesi forzabesiktas.com'da haber teyit edildi ve "dosta düşmana ilan ediyoruz. Yeni dönemde Çarşı Grubu olarak yeniden tribünlerde olacağız" denildi.^[30]

Aldığı ödüller

ABD spor taraftarları tarafından yapılan oylamada, Çarşı grubu Beşiktaş'ın 2007 yılında Liverpool'u 2-1 yendiği mücadelede yaptığı gösteriyle tüm zamanların en iyi taraftar grubu seçildi.^[31]

Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği'nin 2012 Yılı Empati Ödülü, Van Üşüyor sloganıyla depremzedelere destek veren Beşiktaş Çarşı Taraftar Grubu'na verildi.^[32]

Kaynaklar

1. NTVSpor, Çarşı cinlere de karşı, Cem Dizdar
2. Radikal İsmet Berkan yazısı "Çarşı Savaşa Karşı
3. Milliyet, Ece Temelkuran yazısı "Dosta düşmana karşı Şampiyon Çarşı!"
4. Şehitler Ölmez bayrağına bir eleştri
5. 32.Gün - Çarşı Nedir?
6. Çarşı, Türk futbolunun en ilginç tribün örgütlenmesi.
7. Çarşı Neye Karşı? (İletişim Yayınları)
8. Çarşı nezarete karşı ve köprü dizisi
9. Avrupa Yakası
10. Hepimiz Eto'yuz
11. Hürriyet 25.03.2006
12. Sabah Ekonomi - Sinoplu nükleer santrale 'hayır' dedi, Çarşı da oradaydı alt başlığı
13. Ajansspor.net - Çarşıdan örnek davranış
14. kizilay.org.tr / Çarşı Grubundan Örnek Davranış
15. Haber3.com - Çarşı'dan örnek davranış !
16. Milliyet Gazetesi - Bravo Çarşı’ya
17. haber7.com - Çarşı derbi günü alkole de karşı!
18. Van için 30 bin atkı!
19. Van için soyundular
20. POMA-TOMA KOVALAMACASI
21. Asi Ruh - 1. fragman
22. Asi Ruh - 2. fragman
23. Asi Ruh - 3. fragman
24. Asi Ruh - 4. fragman
25. Lig TV - Çarşı'nın yürüyüşü
26. NVSMSNBC - Taraftar grubu Çarşı kendini feshetti
27. Hürriyet Gazetesi - Çarşı Grubu kendini feshetti
28. Sabah Gazetesi - Çarşı kendine de karşı
29. Forzabesiktas.com açıklaması
30. http://www.cnnturk.com/HaberDetay/Spor/5/Futbol/84/Carsi_geri_donuyor/491145/0
31. Hürriyet (Ekim 2010). "ABD 'EN İYİ TARAFTAR' OLARAK ÇARŞI'YI SEÇTİ" (Türkçe). Hürriyet. http://webtv.hurriyet.com.tr/4/23021/0/1/abd-en-iyi-taraftar-olarak-carsi-yi-secti.aspx. Erişim tarihi: 28 Ekim 2011. 
32. Haber1903 (Kasım 2012). "Yılın 'empati ödülü'nü Çarşı aldı!" (Türkçe). AA. http://www.haber1903.com/Besiktas-6608-yilin_empati_odulunu_carsi_aldi.html. Erişim tarihi: 27 Kasım 2012. 

Dış bağlantılar

• Çarşı Grubu resmi sitesi