İlhan Baran

İlhan Baran
Doğum 10 Temmuz 1934[1]
Artvin
Ölüm 27 Kasım 2016
Meslek Besteci
Tanınma nedeni Üç Bagatel
Dönüşümler
Töresel Çeşitlemeler

İlhan Baran (d. 10 Temmuz 1934, Artvin - ö. 27 Kasım 2016), Türk çağdaş müzik bestecisi, eğitimci.

Türkiye'nin üçüncü kuşak çağdaş müzik bestecilerinden ve eğitimcilerindendir.[2] Türk divan müziği ve halk müziğini batı armonileri ile birleştiren eserler veren sanatçı[3], Osmanlı ve Anadolu müziğinin araştırılmasına yönelik "ulusal müzikoloji" kavramını geliştirmiştir.[2] Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Müzikoloji Bölümü'nün kurucularınndandır;[4] bu kurumda Fazıl Say, Muhiddin Dürrüoğlu-Demiriz, Toros Can gibi solist ve bestecileri yetiştirmiştir.

Operacı Ayhan Baran'ın küçük kardeşidir.[5]

Yaşamı

1934 yılında Artvin'de dünyaya geldi. Babasının askeri yargıç olması nedeniyle ilköğrenimini değişik yerlerde yaptı[6]. Ortaöğrenimini Ankara Atatürk Lisesi’nde yaptı. Bu okuldaki müzik öğretmeninin yönlendirmesiyle Ankara Devlet Konservatuarı kompozisyon bölümüne başvurdu ancak okulun yaylı çalgılar bölümüne kabul edildi. Bir yıl Heinrich Fromme ile kontrbas çalıştıktan sonra Kompozisyon Bölümü'ne geçti ve Adnan Saygun'la çalışmaya başladı. Bu kurumda ayrıca, Selçuk Gündemir'den piyano, Ruşen Ferit Kam'dan divan müziği, Muzaffer Sarısözen'den halk müziği dersleri aldı. Okul dışında, Kemal İlerici ile Türk müziği armonisi çalıştı. Ankara Devlet Konservatuvarı'nın İleri Devre Kompozisyon Bölümü'nü 1960 yılında bitirdi.

1962 yılında devlet bursu ile Paris’e gönderilen İlhan Baran, “Ecole Normale de Musique” adlı okulda Henri Dutilleux ve Maurice Ohana'yla bestecilik çalıştı.[6] Divan müziği ve halk müziğinin çok sesli müzik içinde eritilmesi gerektiğine inanan sanatçının bu anlayışla bestelediği “Üç Bagatel” adlı yapıtı ilk defa Paris’te seslendirildi. 1964 yılında okulu bitirdikten sonra bir süre Paris radyo-televizyonunda somut müzik kurslarına katıldı. Piyano için yaptığı besteler müzik eğitimi veren okulların değişik sınıflarında müfredatın bir parçası haline geldi.

1965 yılında yurda dönen İlhan Baran, Ankara Devlet Konservatuarı’nda kompozisyon öğretmeni olarak görev yaptı. Son kuşak bestecilerinden Fazıl Say ve Muhiddin Dürrüoğlu-Demiriz ve Yeşim Alkaya, Burçin Büke, Oya Ünler, Ayşe Deniz Gökçin gibi solistler[3] ile Seyit Yöre gibi müzikolog ve besteciler de onun öğrencisi oldu[7].

Başlıca eserleri arasında 1966-1967 yıllarında, yedeksubaylığı sırasında bestelediği “Demet” adlı üflemeli çalgılar beşlisi, 1975’te yazdığı ve dünyanın ünlü topluluklarının repertuarına giren “Dönüşümler” adlı oda müziği eseri, 1980’de tamamladığı senfonik yapıtı “Töresel Çeşitlemeler” yer alır. Bütün eserleri basılmıştır[8] Baran çağdaş müzik alanındaki eserlerinin yanı sıra Osmanlı Sanat Müziği'ndeki yenilikçi akımın da devamı niteliğinde makamları ve ritmleri kendi anlayışıyla kullandığı on iki adet tek sesli (monofonik) şarkı bestelemiş, sözleri Muhsin Canpolat'a ait olan bu şarkılar, Seyit Yöre tarafından projelendirilerek soprano Hülya Kazan (Vokal), Seyit Yöre (Ud) ve Serdar Yılmaz (Kanun) tarafından Alla Turca (2001) adlı CD'de seslendirilmiştir.[9]

Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Bölümünde ders vermeye devam eden sanatçı, 2009 yılında Sevda - Cenap And Müzik Vakfı Onur Ödülü'ne[10], 2016'da 44. İstanbul Müzik Festivali Onur Ödülü'ne[2] layık görüldü. 2010 yılında Şefik Kahramankaptan tarafından hazırlanan “İlhan Baran, Müzikte Derin Zirve” adlı kitap basıldı.

Eserleri

Solo Çalgı Eserleri

İkililer

Oda orkestrası Eserleri

Büyük orkestra için

Koro Eserleri

Alla Turca" (Monofonik Şarkılar)

Kaynakça

  1. ↑ Erkin, Leyla O.. "Devlet Konservatuvarlarında Verilmekte olan Viyola Eğitiminde Çoksesli Türk Müziği Eserlerin Yeri ve Önemi". Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2012. http://dspace.trakya.edu.tr/jspui/bitstream/1/1308/1/10.pdf. Erişim tarihi: 5 Aralık 2016.
  2. 1 2 3 "44. İstanbul Müzik Festivali Kataloğu". http://www.iksftp.com/catalogues/muzik_katalog_2016_low_res.pdf. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016.
  3. 1 2 Kahramankaptan, Şefik. "İlhan Baran ve Töresel Çeşitlemeler'in öyküsü...". Sanattanyansimalar.com sitesi, 7 Şubat 2016. 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160804224128/http://sanattanyansimalar.com/yazarlar/sefik-kahramankaptan/ilhan-baran-ve-toresel-cesitlemeler-in-oykusu/876/. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016.
  4. ↑ "Müzikoloji Bölümü". Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Müzikoloji bölümü web sitesi. http://www.konser.hacettepe.edu.tr/sayfa/bolumler/muzikoloji. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016.
  5. ↑ Pınar, Ali. "Ayhan Baran ile bir". Andante dergisi 10 Şubat 2015. http://www.andante.com.tr/tr/5327/Ayhan-Baran-ile-Bir-Aksamuzeri-Sohbeti. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016.
  6. 1 2 "İlhan Baran". Boğaziçi Üniversitesi Albart Long Hall Klasik Müzik Etkinlikleri 1 Aralık 2010 Konser kitapçığı. http://www.turkishairlines.com/download/sponsorluklar/albert_long_etkinlik.pdf. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016.
  7. ↑ Kahramankaptan, Şefik (2010). Müzikte Derin Zirve: İlhan Baran. Ankara: Sevda Cenap And Müzik Vakfı Yayınları.
  8. ↑ "Türk Beşlerini Takip Eden Bestecilerimiz". Artilya.com sitesi. http://archive.is/YLimP.
  9. 1 2 http://www.tulumba.com/storeItem.asp?ic=MU970019CB937
  10. ↑ "SCA Ödülleri". Sevda-Cenap And Vakfı web sitesi. 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160823131420/http://andmuzikvakfi.com/portfolio-items/2009-ilhan-baran/. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016.
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/5/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.