Kemal İlerici
Kemal İlerici (d. 1910 - ö. 1986), Türk besteci, müzikolog.
Geleneksel Türk müziği bünyesinden, makamlara ve halk havalarına uygun bir armoni sistemi çıkarmaya çalıştı ve “Dörtlü armoni” adında, oktavda 53 komma ayrıntısında mikrotonal (ara-perdelere dayalı) bir çokseslilik tekniği geliştirdi. Bu özgün tekniğe göre çeşitli eserler veren İlerici, ikinci kuşak Türk bestecileri etkilemiştir.
Yaşamı
Kemal İlerici 1910’da dünyaya geldi. Gençlik yıllarında ilkokul öğretmenliği yaptı[1]. Örgün eğitim almaksızın keman çalmayı öğrenen İlerici, İstanbul’a atandığı zaman Belediye Konservatuarı’nda örgün müzik öğrenimi görme fırsatı buldu. Hasan Ferit Alnar’dan armoni dersleri almanın dışında, Ahmet Adnan Saygun ile de armoni çalıştı. Alnar’ın Ankara’ya taşınması üzerine, 1938 yılında Ankara’ya giderek müzik öğrenimine Ankara Devlet Konservatuarı’nda devam etti. 1942’de bu konservatuardan mezun oldu. Bir yıl Ankara Devlet Konservatuarı’nda asistanlık yaptıktan sonra lise seviyesinde müzik öğretmenliğine başladı. 1953 yılında, bir yıl için Fransa’ya gönderildi ve burada Darius Milhaud gibi Fransız bestecilere "dörtlü armoni" tekniğini tanıttı.
İlerici, kendi geliştirdiği “dörtlü armoni” tekniğini özel dersler verdiği öğrencileri yoluyla yaymaya çalışmış ve bu buluşunu sistematik olarak anlattığı “Bestecilik Bakımından Türk Müziği ve Armonisi” adlı bir kitap yayımlamıştır. İlhan Baran, Muammer Sun gibi besteciler, İlerici'nin sistemine göre eserler yazmış olmalarıyla bilinmektedirler[2]. Geleneksel Türk müziğinin çoksesli hale getirilmesi yönündeki katkıları beklenildiği ölçüde anlaşılmayan Kemal İlerici, 1986 yılında hayatını kaybetti.
Eserleri
Orkestra Eserleri
- “Köyümde”, Orkestra süiti, 1945.
- “Yurt Renkleri”, Pastoral Fantezi, 1950.
- “Duygu Demeti”, 1071.
- “Dilek Kızıma”, 1974.
Konçertoları
- “Efe Kaprisi”, viyolonsel ve orkestra için capricco, 1967.
- “Obua Konçertosu”, 1970.
Oda Müziği Eserleri
- “Yaylılar Dörtlüsü”, (Hüseyni Makamında), 1943.
- “Maya”, obua ve piyano için,1948.
- “Hüseyni Saz Semaisi ve İki Türkü”, yaylılar dörtlüsü için, 1951
- “Uzunhava”, keman ve piyano için, 1952.
- “Mehmet’le Söyleşiler”, oda orkestrası için suit, 1962 – 1969.
- “Oy Dağlar”, korno ve piyano için, 1973.
- “İkili”, obua ve İngiliz kornosu için, 1974.
8)“İki Dost”, iki keman için, 1980.
Koro Eserleri
- “Beş Parça”, karma koro için, 1948 – 1949.
Solo Çalgı Eserleri
- “Dilek Kızıma”, piyano için, 1960 – 1964.
- “Ülkü’ye Serçe Kardeşten Armağanlar”, piyano için, 1967.
- “Benim Kırlarım”, flüt için, 1969.
- “Yurdumdan Sesler”, keman için, 1970.