Şeftali

Vikipedi:Taksokutu
Şeftali

Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Plantae (Bitkiler)
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım: Rosales
Familya: Rosaceae (Gülgiller)
Cins: Prunus
Alt cins: Amygdalus
Tür: P. persica
İkili adı
Prunus persica
(L.) Batsch

Şeftali (Prunus persica), gülgiller (Rosaceae) familyasından bir yaz meyvesi. Dünyaya Çin'den yayıldığı düşünülen şeftali, uzun yaşam ve ölümsüzlük sembolüdür. Bol sulu ve tatlıdır.

Ilıman iklimi seven bir bitkidir. Genellikle 30 yıl yaşar. Türkiye'de en çok Bursa ve Akdeniz bölgelerinde tarımı yapılır. Meyvesi taze tüketildiği gibi suyu çıkarılarak meyve suyu yapılır. Bu meyvenin ekonomik değeri yüksek olup çok tüketilmektedir. Ağaç boyu genellikle 2 ve 2,5 metre olup yaz mevsiminde meyve verirler. Dona karşı dayanıksızdır.

Şeftalinin içinin geniş kullanım alanının dışında çekirdeği de yakıt olarak kullanılabilir. Çok sayıda olan ve ağacı örten yaprakları, sapında 2-5 adet balozu bezi bulunan kenarları dişli, yeşil renkli ve ok ucu biçimlidir. İlkbaharda erkenden ve yaprağından önce açan pembe renkli çiçekleri yabani güle benzer. Çeşitlerine göre Haziran'dan Eylül ayına kadar olgunlaşan şeftali meyvelerinin pek çok çeşidi (Türkiye'de yaklaşık 64 çeşit) vardır.

Şeftali çekirdeği, kabuğu yakıt olarak kullanılabilir ayrıca bazı fiziksel işlemlerden sonra çekirdeğin içerisindeki tanecik hayvan yemi olarak da kullanılabilir. Şeftali çekirdeğinin kabuğu yakacak olarak kül oranı az ve kükürt oranı düşük bir temiz enerji kaynağıdır. Fırınlarda, seralarda, hamamlarda, kalorifer sistemlerinde, tavuk çiftliklerinde kullanılabilen alternatif bir enerji kaynağıdır. Şeftali çekirdeği gibi ürünler biyokütle olarak adlandırılan sıvı ve gaz yakıtların dışında tutulan yenilenebilir bir enerji kaynağı olarak küresel ısınma, kirlilik, doğal kaynakların azalması gibi sebeplerden dolayı tavsiye edilmektedir.

Etimoloji

Şeftali Farsça kökenli bir sözcüktür. Orijinali şaft-alu biçimindedir ve kaba erik demektir.

Dünyadaki şeftali üretimi

Şeftali ve nektarin üretimi (En büyük üretici olan Çin'e göre yüzdesel orantılar - 2005
Dünyadaki şeftali üretimi - FAO 2005
Ülke Üretim (t) Oran
 Çin Halk Cumhuriyeti 6.030.000
 İtalya 1.697.854
Amerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri 1.369.300
 İspanya 1.130.800
 Yunanistan 817.341
 Türkiye 485.000 %3,07
 Fransa 426.799
 İran 390.000
 Mısır 360.000
 Şili 315.000
Dünya 15.782.002 %100

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Şeftali ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Wikispecies'te Şeftali ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.
This article is issued from Vikipedi - version of the 10/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.