Şehzade Korkut

Şehzade Korkut (1467 - 1513), Sultan II. Bayezid ve Nigâr Hatun’un şehzadesi ve Yavuz Sultan Selim’in ağabeyi.

Tahta çıkışında babasına önemli bir desteği olmuştur. II. Bayezid'in tahta çıkması için, onu temsilen görev almıştır. Yavuz Sultan Selim ile aynı anneden doğan Şehzade Korkut, önceleri kardeşinin padişahlığını tanımış fakat sonradan isyan etmiştir.

Hayatı

Gençliği

Şehzade Korkut 1467’de Amasya Sarayı’nda doğdu. İstanbul’da Fatih Sultan Mehmed'in sarayında iyi bir eğitim gördü. Arapça, Farsça öğrendi. Dedesinin vefâtı (1481) üzerine, babası İstanbul’a gelinceye kadar saltanat kaymakamlığı yaptı. 1491’de merkezi Manisa olan Saruhan Sancakbeyliği'ne tâyin olundu. 1502’de, Amasya Sancakbeyi Şehzade Ahmed’in itirazıyla, merkezi Antalya olan Teke Sancakbeyliği'ne gönderildi. Hâmid Sancağı da kendisine bağlandı. Osmanlı denizciliğinin gelişmesinde katkısı oldu. Şafii mezhebini takip etti.[1]

Taht Kavgası ve Ölümü

Veliahtlık meselenin ortaya çıkması üzerine, tekrar Saruhan’a tâyin isteği kabul edilmedi. Babası ve Sadrâzam Hadım Ali Paşa'nın, Şehzade Ahmed’in veliahtlığına taraftar olmaları gibi sebeplerle İstanbul’la arası açıldı. 1509'da hac bahânesiyle Antalya’dan Mısır’a gitti. Mısır’da Memlük Sultanı Kansu Gavri tarafından parlak merâsimlerle karşılanması, babasını kızdırdı. Bağışlanması üzerine 1511'de Antalya’ya döndü.

Şehzade Korkut'un Orhan Gazi yanındaki Mezarı

Kardeşi Selim’in, babasına karşı hareketi üzerine Manisa’ya, sonra da gizlice İstanbul’a gitti. Yeniçerilerden, pâdişâhlık için aradığı desteği bulamadı. Babasının yerine geçen kardeşi Yavuz Sultan Selim’in pâdişâhlığını tanıdı. Saruhan Sancakbeyliği'ne tâyin edildi. Yavuz Sultan Selim, ağabeyinin fikrini öğrenmek için, bâzı devlet adamlarının ağzından pâdişâh olmasını arzu eder tarzda mektuplar yazdırdı. Şehzâde Korkut’un, mektuplara müspet cevaplar vermesi üzerine, Manisa kuşatıldı. 1513'te Bergama yakınlarında yakalanan Korkut, Bursa’ya götürülürken Emet yakınlarında Eğrigöz’de öldü. Bursa’da Orhan Gazi Türbesi civârına defnedildi. Cenazesi daha sonra Muradiye Külliyesi içindeki Şehzade Ahmed Türbesi'ne nakledilmiştir.[2]

Yavuz Sultan Selim'in pişmanlığı

Yavuz Sultan Selim, Şah İsmail ile mücadelenin kendisi için şehzadelik sıfat ve salahiyetleri ile mümkün olmayacağını düşünerek bir an önce Osmanlı tahtına geçmek ihtiyacını hissetmişti. Bu sebeple kardeşleri Şehzade Ahmed ve Şehzade Korkut'u öldürterek 1512'de Osmanlı Sultânı oldu.

Yavuz, malum ve meşhur celadetine rağmen, aynı zamanda çok hassas ve ince ruhlu bir insandı. Devletin bekası için bertaraf etmeye mecbur kaldığı kardeşi Korkut'un tabutunun altına girdi ve "Ey kardeşim! Ne sen böyle yapsa idin, ne de ben böyle yapmak mecburiyetinde kalsaydım!" diyerek ağladı. Şehzade Korkut'un Piyale adındaki sadık adamına "Seni, büyük bir fazilet olan sadakatin sebebiyle, affediyorum! Bu sadakatinin mükafatı olarak da seni istediğin makama tayin edeyim. İstersen vezirim ol!" teklifinde bulundu. Piyale de teşekkür etti ve sadakatini katmerleyerek "Sultânım, bundan sonra benim vazîfem Şehzade Korkut'un türbedarı olmaktır!" dedi.

Eserleri

Din ve fen ilimlerinde yetişmiş olan Şehzâde Korkut, Harîmî mahlasıyla şiirler yazmıştır. Dîvân[3] sâhibi bir şâirdir. Fıkıhta ganîmet hukûkuna ve cariyelerin nikahlanması ve satılmasına[1] dâir Kitab bi Halli İşkal’il-Efkâr fi Hill-i Emval’il-Küffâr[4] adlı eserin sâhibidir. Vesilet’ül-Ahbâb 'alâ vechi'l-icâz[5] adlı ahlâk kitabını Arapça olarak kaleme almıştır. Tasavvufla ilgili olarak da Da‘vetü‘n-nefsi‘t-tâliha ile‘l-a‘mâli‘s-sâliha, diğer adıyla Kitâb’ül-Harîmî fi’t-Tasavvuf’u[6] yazmıştır. Diğer eserleri; Şerh-i Elfâz-ı Küfr, Korkudiye (Fetavâ-i Korkudhâniye) ve Şerhü’l-Mevâkıf li’l-Cürcânî’dir.

Denizciliğe Katkısı

Şehzâde Korkut, bu kadar eser sahibi olmasına rağmen, ilminden çok, Akdeniz’deki Türk denizcilerine yaptığı yardımlarla meşhur olmuştur. Onlara gemi ve malzeme yardımında bulunmuş, Hristiyan şövalyelerin ellerine esir düşenleri kurtarmıştır. Bilhassa Oruç ve Hızır Reisler'e yardım ve teşvikleri meşhurdur.

Kaynakça

  1. 1 2 İslam Ansiklopedisi, cilt: 26,  sayfa: 207
  2. ↑ Doğan Yavaş, Muradiye Külliyesi, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi
  3. ↑ Millet Kütüphanesi, Ali Emri, Manzum 104.
  4. ↑ Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya Bölümü, nu. 1142.
  5. ↑ Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya Bölümü, nu. 3529.
  6. ↑ Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya Bölümü, nu. 1763.
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/24/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.