Kuzey Irak Taarruzu (Haziran 2014)

Kuzey Irak Taarruzu (Haziran 2014)
Irak Savaşı (2014-günümüz)
Irak'ta günümüzdeki askeri durum
Tarih 5-25 Haziran 2014 Bölge Irak,, Orta Doğu Sebep Mezhepsel ve etnik gerilim Sonuç Kesin IŞİD zaferi: IŞİD, Musul ve Tikrit şehirlerini ele geçirdi.[1][2] IŞİD, Nineve, Kerkük ve Selahaddin illerinde önemli kazanımlar elde etti.[3] Şii lider Mukteda Sadr, Şiilere direniş çağrısı yaptı ve cihat ilan etti.[4]
Taraflar
Irak Cumhuriyeti Irak Silahlı Kuvvetleri Iraklı gönüllüler Şii milisler[5][6] Mehdi Ordusu Irak Komünist Partisi[7] Irak Türkmen Cephesi[8] Suriye Suriye Hava Kuvvetleri[9] Iran[10] Destekleyen: ABD[11][12] Rusya[13]  Irak Kürdistanı Peşmerge[14] PKK Asuri/Süryani Güçleri Süryani Askeri Meclisi[15] Karakuş Savunma Komitesi[16]	IŞİD[17] Ensar el-İslam[18] Irak İslam Ordusu (örgüt)[19] Irak Haması[20] Sünni İslamcı militanlar[21] Anbar Aşiret Devrim Konseyi Mücahid Ordusu (örgüt) 1920 Devrim Tugayı[21] Eski Baas Partisi destekçileri[22][23][24] Nakşibendi Ordusu[25] Irak Devrimciler Ordu Konseyi[18][26] Cihad ve Özgürleştirme Başkomutanlığı Özgür Irak Ordusu El Nusra Cephesi (iddia)[27]

Kuzey Irak Taarruzu (Haziran 2014), IŞİD ve onları destekleyen Sünni aşiretler ve eski Baas partisi mensuplarının Musul'a yaptıkları taarruzla başlayan çatışmalardır. Kuzey Irak'taki IŞİD ilerlemesi, IŞİD'in güneye doğru ilerlemeye başladığı ve Tikrit'e saldırdığı 26 Haziran'a kadar devam etmiştir.

Savaşın kronolojisi

5 Haziran'da, Suriye ve Irak'ta bir şeriat devleti kurmak isteyen IŞİD, Samarra'ya saldırdı ve şehrin büyük bölümünü ele geçirdi. Irak Ordusu, karşı saldırı ile cevap verdi ve Samarra yeniden Irak Ordusu'nun hakimiyetine girdi.

6 Haziran'da, IŞİD, Musul'un kuzeybatısına saldırdı ve ilerleyen saatlerle şehre batıdan girmeyi başardı. Güneyden beş intihar bombacısı saldırı gerçekleştirdi ve 11 asker öldü.

9 Haziran'da, Irak askerleri 9 Haziran'da Musul'dan çekildi. IŞİD ve müttefikleri 10 Haziran öğle saatlerinde şehrin kontrolünü tamamen ele geçirdi. Ayrıca Musul Uluslararası Havaalanı IŞİD'in eline geçti.^[28]

11 Haziran'da IŞİD, Türk Konsolosluğunu ele geçirdi. 49 Türk vatandaşını rehin aldı. Yağmaladığı bankalardan 429 milyon dolar ele geçirdi. Ayrıca güneye doğru ilerlemeye devam ederek Tikrit'i ele geçirdi.^[29][30]

12 Haziran'da, IŞİD güneye doğru ilerleyişini sürdürdü ve Samarra'yı kuşattı.^[31]

13 Haziran'da, Diyala bölgesindeki iki kasaba teröristlerin eline geçti. IŞİD hedeflerini Bağdat ve Kerbela olarak açıkladı. Irak savaş uçakları IŞİD militanlarını bombalamaya başladı. Şii lider Mukteda El Sadr cihat ilan etti ve Irak Başbakanı Nuri El Maliki gönüllü asker toplamaya başladıklarını açıkladı.^[4][32]

14 Haziran'da, Kerkük kırsalında Peşmerge ile IŞİD arasında çatışmalar başladı.^[33]

16 Haziran'da, Türkmenlerin çoğunlukta olduğu Telafer IŞİD'in eline geçti.^[34]

17 Haziran'da, IŞİD Bağdat'a 60 km uzaklıktaki Bakuba'ya kadar ilerledi ve şehri kuşattı.^[35]

18 Haziran'da, IŞİD Irak'ın en büyük rafinerisi olan Beyji rafinerisine saldırdı.^[36] Saldırıyı Irak Ordusu geri püskürtü. IŞİD 40 militanını kaybetti.^[37] 19 Haziran'da Irak Ordusu, Beyji rafinerisinde tam hakimiyeti sağladıklarını açıkladı. Aynı gün, IŞİD Bağdat'ın 45 km kuzeybatısına kadar gelerek El Mutana Kimya Fabrikasını ele geçirmiştir.^[38] 21 Haziran'da Beyji rafinerisi IŞİD'in eline geçmiştir.^[39]

23 Haziran'da IŞİD Tel Afer Havalimanını ele geçirmiştir.^[40]

25 Haziran tarihinde İran'ın Kudüs Gücü'nin Irak-İran sınırında toplandığı belirtilmiştir. ABD'li yetkililer İran'ın gizlice Irak merkezi hükümetine uçak ve silah yardımı yapmaya başladığını belirtmişlerdir.^[41]

Tepkiler

Uluslararası kuruluşlar:

• Arap Birliği - Arap Birliği Genel Sekreteri Nebil el-Arabi, terör örgütü Irak Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) Musul'a yönelik saldırısını kınadı.^[42]
• Birleşmiş Milletler - IŞİD'in düzenlediği terörist saldırıları kınadığını, saldırılarda yaşamlarını yitirenler için de Irak hükümeti ve ailelere başsağlığı dileklerini iletti.^[43]

Ülkeler:

• Amerika Birleşik Devletleri - ABD, IŞİD'in Irak'a saldırması üzerine IŞİD'i kınadı ^[44]. Ancak herhangi bir askeri müdhalede bulunmadı. IŞİD'in Irak'a girmesinden 1 ay sonra Erbil'e saldırması üzerine ABD, savaş uçakları ile IŞİD mevzilerini bombaladı ^[45].
• İran - İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, terör örgütü IŞİD'e karşı ABD ile birlikte mücadele edebileceklerinin sinyalini verdi.^[46]. IŞİD güçlenip, kutsal yerlere saldıracaklarını açıklaması üzerine İran, IŞİD'i tehtit etti. Bunun üzerine birçok haber kaynağı İran'nın Irak'a asker gönderdiğini yazdı ^[47]. Ancak İran bu haberleri yalandı ^[48].
• Türkiye - Musul Başkonsolosluğu saldırısı üzerine Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'nın bilgilendirmesi üzerine NATO acil toplandı.^[49] Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu kınadı. 16 Haziran tarihinde NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen görüşmelerde bulunmak üzere Ankara'ya geldi. 19 Eylül günü saat 05:00'de rehineler Türkiye'ye geldi.
• Suriye - Suriye, kendi topraklarında da çatışmalara giren IŞİD'in Irak'a saldırması üzerine Irak'taki IŞİD mevzilerine havadan bombaladı.^[50]
• Kanada - Kanada Başbakanı Stephen Joseph Harper, IŞİD'e karşı Ezidiler ve diğer azınlık grupları korumak için Irak'a 30 asker ve askeri yardım malzemesini yolladıklarını açıkladı ^[51].
• Fransa - Fransa Hava Kuvvetleri, ilk kez Irak'taki IŞİD hedeflerine hava saldırısı gerçekleştirdi. İlk saldırı Fransa saatiyle 09:40'ta (Türkiye saatiyle 10:40) gerçekleştirildi. Fransa cumhurbaşkanı François Hollande, 18 Eylül tarihinde yaptığı açıklamada Irak hükumetinin isteği üzerine hava saldırısına katılacaklarını söyledi. Hollande yaptığı açıklamada Çağrı üzerine IŞİD ile mücadeleye hava desteği verilmesini kararlaştırdım. Bunda öteye gitmeyeceğiz. Kara birlikleri olmayacak ve Irak'a karadan müdahale etmeyeceğiz ifadelerini kullandı.^[52][53][54]

Ayrıca bakınız

• 2014 Türkiye Musul Başkonsolosluğu saldırısı

Kaynakça

1. "IŞİD, Musul'da kontrolü ele geçirdi". Zaman. 10 Haziran 2014. http://www.zaman.com.tr/dunya_isid-musulda-kontrolu-ele-gecirdi_2223423.html. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014. 
2. "IŞİD Tikrit'in kontrolünü ele geçirdi". 11 Haziran 2014. http://www.aa.com.tr/tr/haberler/343730--isid-tikritin-kontrolunu-ele-gecirdi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014. 
3. "IŞİD Bağdat'a yaklaştı". Anadolu Ajansı. 12 Haziran 2014. http://www.aa.com.tr/tr/dunya/344099--isidin-hedefi-bagdat. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014. 
4. "Şii lider IŞİD'e karşı cihat ilan etti". Milliyet. 13 Haziran 2014. http://www.milliyet.com.tr/sii-lider-isid-e-karsi-cihat-ilan-gundem-1896760/. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014. 
5. Raheem Salman; Ahmed Rasheed (14 June 2014). "Iraq says slows Islamist rebel advance, regains some territory". http://uk.reuters.com/article/idUKKBN0EO0LF20140614?irpc=932. 
6. "Tony Blair: 'We didn't cause Iraq crisis". BBC. 15 June 2014. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151019061802/http://www.bbc.co.uk/news/uk-27852832. 
7. "Iraqi Communist troops celebrate victory after defeating ISIS". 27 August 2014. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160120081017/http://www.liveleak.com/view?i=6e6_1403018886. 
8. In Pictures: Tension in Kirkuk
9. Nabhan, Ali A.. "Syrian Warplanes Strike Western Iraq, Killing at Least 50 People". The Wall Street Journal. 10 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141010062151/http://online.wsj.com/articles/sunni-rebels-take-complete-control-of-iraqs-largest-oil-refinery-1403605510. Erişim tarihi: 27 June 2014. 
10. Farnaz Fassihi (13 June 2014). "Iran Deploys Forces to Fight Militants in Iraq - WSJ". WSJ. 21 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141021051949/http://online.wsj.com:80/articles/iran-deploys-forces-to-fight-al-qaeda-inspired-militants-in-iraq-iranian-security-sources-1402592470. 
11. Reed Business Information Limited. "Iraq regains fighter power with F-16IQ delivery". 11 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160111041110/https://www.flightglobal.com/news/articles/iraq-regains-fighter-power-with-f-16iq-delivery-400140/. Erişim tarihi: 30 July 2015. 
12. Jeremy Diamond, CNN (19 June 2014). "The good and the bad: President Obama's military options in Iraq". CNN. 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150128054907/http://edition.cnn.com/2014/06/19/politics/obama-military-options-iraq/. 
13. "Iraq receives Russian fighter jets to fight rebels". BBC News. 29 June 2014. 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151118195027/http://www.bbc.com/news/world-middle-east-28077273. Erişim tarihi: 29 June 2014. 
14. Van Heuvelen, Ben. "Amid turmoil, Iraq's Kurdish region is laying foundation for independent state". http://www.washingtonpost.com/world/middle_east/amid-turmoil-iraqs-kurdish-region-is-laying-foundation-for-independent-state/2014/06/12/c1f22d7c-f26a-11e3-bf76-447a5df6411f_story.html. Erişim tarihi: 13 June 2014. 
15. "Presence of the MFS at the border of Iraq". Syriac International News Agency. 16 June 2014. http://www.syriacsnews.com/presence-mfs-border-iraq/. Erişim tarihi: 30 July 2014. 
16. "Iraqi Christians under threat yet again". 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150128055516/http://gulfnews.com/news/region/iraq/iraqi-christians-under-threat-yet-again-1.1361741. 
17. Iraq crisis: Isis declares its territories a new Islamic state with 'restoration of caliphate' in Middle East - Middle East - World - The Independent
18. Hassan, Hassan (17 June 2014). "More Than ISIL, Iraq's Sunni Insurgency". 6 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151006061634/http://carnegieendowment.org/sada/2014/06/17/more-than-isis-iraq-s-sunni-insurgency/hdvi. Erişim tarihi: 20 June 2014. 
19. "Islamic Army of Iraq founder: Isis and Sunni Islamists will march on Baghdad". The Daily Telegraph. 19 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150819201209/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/iraq/10914567/Islamic-Army-of-Iraq-founder-Isis-and-Sunni-Islamists-will-march-on-Baghdad.html. Erişim tarihi: 27 June 2014. 
20. IŞİD Nedir, IŞİD'in Hedefi Nedir, IŞID'i Kimler Destekliyor (in Turkish)
21. "U.S. and Iraqis Try to Fragment Extremist Group". The New York Times. 2014-07-12. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150905202213/http://www.nytimes.com/2014/07/13/world/middleeast/us-and-iraqis-try-to-fragment-extremist-group-.html. Erişim tarihi: 2014-07-13. 
22. "Iraq Crisis: Saddam Hussein's Generals Fighting with Jihadist ISIS Insurgency". International Business Times. 12 June 2014. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160206154219/https://www.ibtimes.co.uk/iraq-crisis-saddam-husseins-generals-fighting-jihadist-isis-insurgency-1452365. Erişim tarihi: 27 June 2014. 
23. Sam Frizell (21 June 2014). "Iraqi Official: Sunni Insurgents, Baathists Fighting One Another". Time. http://time.com/2908431/sunni-isis-baathists-iraq/. Erişim tarihi: 27 June 2014. 
24. Jacob Siegel. "Someone Is Spilling ISIS's Secrets on Twitter". The Daily Beast. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150906000647/http://www.thedailybeast.com/articles/2014/06/18/someone-is-spilling-isis-s-secrets-on-twitter.html. Erişim tarihi: 27 June 2014. 
25. http://www.nytimes.com/2014/06/19/world/middleeast/former-loyalists-of-saddam-hussein-crucial-in-helping-isis.html?hpw&rref=world&_r=0
26. "Military council of the rebels starts setting governors on their captured cities". Osama Mahdi. 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150128064925/http://www.elaph.com/Web/News/2014/6/913435.html. Erişim tarihi: 13 June 2014. 
27. IŞİD ve El Nusra'nın birleştiği iddia edildi (in Turkish)
28. "IŞİD, Musul’u ele geçirdi, halk şehirden kaçıyor". Zaman. 11 Haziran 2014. http://www.zaman.com.tr/dunya_isid-musulu-ele-gecirdi-halk-sehirden-kaciyor_2223512.html. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014. 
29. "IŞİD: Rehin alınan 48 kişiyi tutukladık". Radikal. 11 Haziran 2014. http://www.radikal.com.tr/dunya/isidden_kacirilan_turklerle_ilgili_ilk_aciklama-1196664. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014. 
30. "IŞİD durmuyor: Tikrit düştü, Bağdat göründü". Birgün. 14 Haziran 2014. http://birgun.net/haber/isid-durmuyor-tikrit-dustu-bagdat-gorundu-15600.html. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014. 
31. "IŞİD, Samarra şehrini ele geçirdi". İHA. 12 Haziran 2014. http://www.iha.com.tr/isid-samarra-sehrini-ele-gecirdi-dunya-363111. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014. 
32. "Maliki: "IŞİD'e karşı gönüllü ordu kuracağız"". CNN Türk. 11 Haziran 2014. http://www.cnnturk.com/haber/dunya/zebari-militanlarin-temizlenmesi-icin-erbil-ile-isbirligi-yapacagiz. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014. 
33. "FLAŞ! IŞİD ile Peşmege çatışıyor". Haber 7. 14 Haziran 2014. http://w3.haber7.com/ortadogu/haber/1169016-flas-isid-ile-pesmege-catisiyor. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014. 
34. "IŞİD, Telafer kentinin kontrolünü ele geçirdi". BBC Türkçe. 16 Haziran 2014. http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2014/06/140615_telafer.shtml. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
35. "IŞİD Bakuba'ya saldırıyor". El Cezire Türk. 17 Haziran 2014. http://www.aljazeera.com.tr/haber/isid-bakubaya-saldiriyor. Erişim tarihi: 17 Haziran 2014. 
36. http://archive.patrika.com/news/sunni-militants-attacked-on-iraqs-largest-oil-refinery-in-baiji/1012976
37. http://www.bbc.com/news/world-middle-east-27897648
38. http://online.wsj.com/articles/sunni-extremists-in-iraq-occupy-saddams-chemical-weapons-facility-1403190600
39. http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2014/06/rebels-capture-iraq-largest-oil-refinery-20146219406492925.html
40. http://news.ninemsn.com.au/world/2014/06/23/02/02/militants-seize-more-iraq-towns
41. http://www.nytimes.com/2014/06/26/world/middleeast/iran-iraq.html?_r=1
42. "Arap Birliği'nden IŞİD'e kınama". Sabah. 11 Haziran 2014. http://www.sabah.com.tr/Dunya/2014/06/11/arap-birliginden-iside-kinama. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
43. "Birleşmiş Milletler'den IŞİD açıklaması". Habetürk. 11 Haziran 2014. http://www.haberturk.com/dunya/haber/956671-birlesmis-milletlerden-isid-aciklamasi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
45. http://www.sabah.com.tr/Dunya/2014/08/08/abd-isidi-bombaladi
46. "İran'dan ABD'ye 'IŞİD' mesajı". Hürriyet. 16 Haziran 2014. http://www.hurriyet.com.tr/dunya/26611748.asp. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014. 
47. http://www.iha.com.tr/haber-iran-iraka-askeri-destek-gonderdi-dunya-363486/
48. http://www.aa.com.tr/tr/dunya/346001--irandan-iraka-asker-gonderme-iddialarina-yalanlama
49. [www.sabah.com.tr/gundem/2014/06/12/nato-olaganustu-toplandi# "NATO olağanüstü toplandı"]. Sabah. 12 Haziran 2014. www.sabah.com.tr/gundem/2014/06/12/nato-olaganustu-toplandi#. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
50. http://www.cnnturk.com/haber/dunya/-abd-suriyenin-iraki-vurdugunu-dogruladi
51. http://www.ensonhaber.com/kanada-iraka-30-asker-gonderdi-2014-08-16.html