Açe Savaşı
| Açe Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Açe Kalesi, Hollandalıların eline geçtikten sonra, 1901. | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Hollanda |
 Açe Sultanlığı | ||||||
Açe Savaşı, Sumatra'nın kuzeyindeki Müslüman Açe Sultanlığı ile Hollanda arasındaki savaş (1873-1904). Bu savaşta Hollanda önce Aceh'i ele geçirdi, sonuçta da bölgenin tümünü egemenliği altına aldı.
1871'de Hollanda ile Britanya arasında bir antlaşma imzalandı. Bu antlaşmaya göre Hollandalılar, Britanya'nın Hint Adaları'ndaki serbest ticaret hakkını kabul edecek, buna karşılık Britanya da Hollanda'nın Sumatra'nın kuzeyindeki egemenliğini tanıyacaktı.
Açe'yi kendi egemenlik alanı içinde sayan Hollandalılar bölgeyi ele geçirmeye karar verdiler ve 1873'te Açe'ye iki işgal birliği gönderdiler. Açe Sultanlığı’nın Hollanda işgaline karşı Osmanlı Devleti’nden istediği yardıma ise Batılı ülkelerin baskısıyla ancak arabulucuk yapılabileceği şeklinde karşılık verilebildi. Bu aracılık talebi ise Hollanda tarafından reddedildi.[1] Açe Sarayı ele geçirildikten kısa bir süre sonra sultan öldü. Hollandalılar askeri harekata ara verdiler ve Hollanda'nın bölgedeki egemenliğini tanıyan yeni sultanla antlaşma yaptılar. Ancak, sultanın halk üzerindeki nüfuzunun zayıflığı nedeniyle, Hollandalılar kırsal yörelerde uzayıp giden gerilla savaşlarıyla karşı karşıya kaldılar. Sömürge hazinesini eriten bu savaş, Hollanda kamuoyunun sömürge yönetimini giderek daha şiddetli biçimde eleştirmesine neden oldu.
Sonraları, yöreyi iyi tanımamanın ciddi yanlışlıklar yapılmasına yol açtığını anlayan sömürge yönetimi, Leiden Üniversitesi'nden İslam araştırmaları profesörü Christiaan Snouck Hurgronje'yi bölge hakkında kapsamlı bir araştırma yapması için Açe'ye çağırdı. Hurgronje'nin araştırmalarının sonucunun 1893-94'te kitap olarak yayımlanmasından sonra Hollanda birlikleri için tahkim edilmiş üsler kurulmasına dayanan "kale stratejisi" uygulanmaya başlandı. 1899'da bölgeye askeri ve sivil vali olarak atanan J. B. van Heutsz'un komutasında Açeler kısa sürede baskı altına alındı. Tüm bölgenin van Heutsz tarafından ele geçirilmesi 1904'te tamamlandı.