Açeler
| Toplam nüfus | |
|---|---|
|
yaklaşık 3,6 milyon | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
 Endonezya |
3.404.000[1] |
 Malezya |
80.000-120.000[2] |
| Diller | |
| Açece | |
| Din | |
| İslam | |
Açeler (Açece Ureuëng Acèh اورڠ اچيه), Endonezya'da, Sumatra'nın kuzeyinde yaşayan etnik grup. Nüfusları kabaca 3,6 milyon olarak tahmin edilen Açeler, Avustronezya (Malezya-Polinezya) ailesinden bir dil konuşurlar.
Geçmiş
Açeler, İS 500'den öncesine değin Hint prenslerce yönetildiler. 13. yüzyılda takımadalarda İslam dinini benimseyen ilk halk oldular. 15. yy'ın sonlarında kurulan Açe Sultanlığı 20. yy'ın başlarına kadar varlığını korumuştur. Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın (1520-66) son zamanlarında, Açe sultanı Alaeddin, İstanbul'a Vezir Hüseyin'in başkanlığında bir elçi heyeti gönderdi. Açe elçileri, ülkelerine saldıran Portekizlilere karşı Osmanlılardan yardım istemek amacındaydılar. O sıralar Zigetvar Seferinde bulunan padişah öldüğünden, yerine geçen II. Selim tarafından kabul edildiler. 1568'de Sumatra'ya bir donanma ile sefer heyeti gönderildi. Gemilerden ikisinde top, tüfek gibi savaş malzemesi ve bunları kullanmayı öğretmekle görevlendirilen kişiler de vardı. Aralarında bilginlerinden Abdurrahman Efendi'nin de bulunduğu bir grup Türk, Aceh'te bir köy kurarak orada yerleştiler.
Açe Sultanlığı, 17. yüzyılda Portekizlileri kovduktan sonra Hollandalılar tarafından işgal edildiği 1904'e değin Kuzey Sumatra'ya egemen oldu. Hollandalılar Açelere hiçbir zaman tam anlamıyla başeğdiremediler.
Bugün Endonezya Cumhuriyeti'nin bir parçası olmalarına karşın gene de huzursuzlardır ve özel bir idari bölgede yönetilmektedirler. 2004 Hint Okyanusu depremi'nin en çok etkilenenler arasında Açeler de vardı.
Folklor
Resmi yapılarda ve varlıklı kişilerin konutlarında Batı etkisi açıkça göze çarpar. Bunun dışında, yüksek kazıklar üstüne oturtulmuş üç odalı yerli tip ahşap barınaklar yaygın durumdadır.
Soy kütüğünde hem ana, hem baba tarafı belirtilir. Evli çeft, gelinin ailesi ile birlikte oturur. Kadınların saygınlıkları yüksektir ve peçe takmazlar. Giysileri pantolon üzerine etek, bir ceket, eşarp ve çok sayıda takıdan oluşur. Erkekler ise ceket ya da üstlük ve oldukça bol pantolonlar giyerler.