Acrocanthosaurus

Acrocanthosaurus
Bilimsel sınıflandırma
Alem: Hayvanlar (Hayvanlar) Şube: Chordata (Kordalılar) Sınıf: Reptilia (Sürüngenler) Üst takım: Dinosauria Takım: Saurischia Alt takım: Theropoda Ara takım Carnosauria Üst familya: Carcharodontosauridae Familya: Antrodemidae Alt familya: Allosauroidea Cins: Acrocanthosaurus "Acracanthus" 1994 nomen nudum Tür: Atokensis J. Willis Stovall & Wann Langston, 1950
Binominal adı
Acrocanthosaurus Atokensis Stovall & Langston, 1950 sinonim (eş anlamlısı) ="Acracanthus" Langston vide Czaplewski, Cifelli, & Langston, W.R., 1994 (nomen nudum) Stovall & Langston, 1950

Acrocanthosaurus (amlamı Yunanca yüksek dikenli kertenkele) Kuzey Amerika kıtasında 115-105 milyon yıl önce Kretase dönemimde yaşamış yaklaşık 5,280 pound (2.6 ton) ağırlığında, 1.4^[1] metre uzunluğunda büyük bir kafaya sahip, 12 metre uzunluğundaki etobur bir theropoda dinozordur.^[2]

Hakkında

Acrocanthosaurus kafatası
Doğa Bilimleri Kuzey Carolina Müzesi.

Neredeyse tüm iskeleti tamamlanmış sayılı türlerdendir. Yeraltında minerallerle neredeyse simsiyah olmuş kemiklerine rağmen kalıntıları neredeyse sağlam bir şekilde günümüze kadar taşınmıştır. Kafatası neredeyse bütün halde bulunmuştur. Kol ve bacak kemiklerinin de aynı şekilde sağlam kalması çok güçlü kaslara sahip olduğu ve çenesindeki zedelenme sebebiyle bir av kazası sonucu öldüğü çıkarımına sebep olmuştur.^[3] irili ufaklı dişlere sahip olan Acro, büyük bir dinozora nispeten küçük ayaklara sahiptir. Diş yapısı avını dişleriyle öldürmediğini göstermektedir. Bu da uzmanlarda yırtıcı vahşinin avını iri kolları ve bacaklarıyla yakaladığı düşüncesine sebep olmuştur. Büyüklüğü açısından Tyrannosaurus rex ile kıyaslanmaktadır.^[4]

Adı ve türü

Acrocanthosaurus, "yüksek dikenli kertenkele" ismini 1950 yılında paleontologlar “J. Willis Stovall” ve “Wann Langstonn” tarafından kalçası ve kuyruk omurgası boyunca sırtı son derece uzun dikenlerle kaplı olduğu için verilmiştir.^[5]

Türü, “atokensis”, ise dinozorun ilk fosillerinin bulunduğu Atoka County, Oklahoma'dan gelmektedir. Genellikle kısaca "Acro" diye anılmaktadır. Doğal Bilimler Müzesi, fosile bir takma ad vermiştir: "Güney Terörü."^[6]

Morfolojisi

Acro'nun ilk kalıntıları, birkaç büyük kemik parçası, 1940 yılı baharında Alt Kretase Antlers Oluşumu, Atoka County, Oklahoma, Arnold Çiftliği'nde bulunmuştur. 1941 yılında da aynı çevreden birkaç kemik daha bulunmuştur, fakat yardımcı yazarın İkinci Dünya Savaşı donanmasına katılması nedeniyle araştırmalar dönüşüyle 1945 yılında deva ettirilmiştir.^[7]

“Acrocanthosaurus atokensis” ilüstrasyonu

M.U.O. 8-0-S8 protip ve “OMNH 1014” holotip sirkülerine göre iki sırt omurga, dört omurga dikeni, sağ ve sol kasık kemiği, iki kaval kemiği parçası bulunmuştur.^[8] Ve yazarlar, Stovall ve Langston, Acrocanthosaurus Atokensis ikili adıyla, kertenkele benzeri kalça yapısına sahip Saurischia takımı, iki ayağı üzerinde hareket eden theropoda alt takımı, Carnosauria ara takımının Antrodemidae ailesinden geldiğini 1950 yılında tanımlamışlardır.^[9]

1990 yılında Weatherford, Texas, Twin Dağ Oluşumunda “SMU 7464” sirkülerine göre bir iskeletin %70'ini kapsayan iskelet parçaları bulunmuştur. İki arka boyun, bir sırt ve birkaç kemiğin daha bulunduğu “OMNH 10168” sirkülerinin içeriğinde belirtilmiştir. Pek çok kemik ve iskelet parçası içeren en fazla örnek ise “Cephis Hall” ve “Sid Love” tarafından Antler Oluşumu, McCurtain County, Oklahoma'dan 1996 yılında çıkarılmıştır.^[10]

Ayrıca bakınız

• Dinozorlar listesi
• Kardeş dinozorları
  • Eocarcharia
  • Shaochilong
  • Tyrannotitan

Dış bağlantılar

• Dinozor Soy Ağacı PDF(İngilizce)
• Dino Kart(İngilizce)
• Acrocanthosaurus SSS- Doğa Bilimleri Kuzey Carolina Müzesi.(İngilizce)
• Acro Hakkında her şey(İngilizce)
• Tüm taksonomisi(İngilizce)

Kaynakça

1. enchantedlearning, Acro-erişim:25 Mart 2012,(İngilizce)
2. Londra Doğal Tarih Müzesi, Acro-erişim:25 Mart 2012,(İngilizce)
3. wmnh.com,Arco-erişim:25 Mart 2012,(İngilizce)
4. ageofdinosaurs.com,Acro-erişim:25 Mart 2012,(İngilizce)
5. about.com, Acrocanthosaurus-erişim:25 Mart 2012,(İngilizce)
6. North Carolina Museum of Natural Sciences ,Acro-erişim:25 Mart 2012,(İngilizce)
7. J. W. Stovall ve W. R. Langston, Jr. 1950 Makalesi syf.697,(İngilizce)
8. J. W. Stovall ve W. R. Langston, Jr. 1950 Makalesi syf.699,(İngilizce)
9. J. W. Stovall ve W. R. Langston, Jr. 1950 Makalesi syf.700,(İngilizce)
10. Philip J. CURRI ve Kenneth CARPENTER 2000 Makalesi syf.208,(İngilizce)

• Stovall, J. W. & W. R. Langston, Jr. 1950. “Acrocanthosaurus atokensis, a new genus and species of Lower Cretaceous Theropoda from Oklahoma”. American Midland Naturalist 43(3):696-728.PDF,(İngilizce)
• Currie, P. J. & K. Carpenter. 2000. “A new specimen of Acrocanthosaurus atokensis (Theropoda, Dinosauria) from the Lower Cretaceous Antlers Formation” (Lower Cretaceous, Aptian) of Oklahoma, USA. Geodiversitas 22(2):207-246,PDF(İngilizce)
• Franzosa, J. & T. Rowe. 2005.“ Cranial endocast of the Cretaceous theropod dinosaur Acrocanthosaurus atokensis”. Journal of Vertebrate Paleontology 25(4):859-864,(İngilizce)
• Cifelli R. L., Gardner J. D., Nydam R. L. & Brinkman D. L. 1997. — “Additions to the vertebrate fauna of the Antlers Formation (Lower Cretaceous), southeastern Oklahoma”. Oklahoma Geology Notes 57 (4):124-131.(İngilizce)