Oklahoma
| |||||
ABD'nin eyaletleri | |||||
Başkent | Oklahoma City | ||||
En büyük kent | Oklahoma City | ||||
Vali | Mary Fallin (R) | ||||
Senatörler | James Inhofe (R)
Tom Coburn (R) | ||||
Yüzölçümü | |||||
-Toplam Yüzölçümü | 181.196 km² | ||||
- Kara | 178.023 km² | ||||
- Su | 3.173 km² (1,8%) | ||||
Nüfus (2000) | |||||
- Toplam Nüfus | 3.450.654 (27'nci) | ||||
- Nüfus yoğunluğu | 19,4 /km² (35'inci) | ||||
Eyalet olarak kabul edildiği | |||||
- Tarih | 16 Kasım 1907 | ||||
- Sıra | 46'ncı | ||||
Koordinatlar | |||||
Enlem | 33°35'K ile 37°K arası | ||||
Boylam | 94°29'B ile 103°B arası | ||||
Genişlik | 355 km | ||||
Uzunluk | 645 km | ||||
Saat dilimi | Central: UTC-6/-5 Mountain: UTC-7/-6 | ||||
Rakım | |||||
- En yüksek nokta | (Black Mesa Mountain) 1.516 m | ||||
- Ortalama Yükseklik | 395 m | ||||
- En alçak nokta | (Little River) 88 m | ||||
Kısaltmalar | |||||
- ABD posta kısaltması | OK | ||||
- ISO 3166-2 | US-OK | ||||
Web sayfası | www.ok.gov |
Oklahoma i/ˌoʊkləˈhoʊmə/[1] (Çerokice: Asgaya gigageyi / ᎠᏍᎦᏯ ᎩᎦᎨᏱ;[2] ya da ᎣᎦᎳᎰᎹ (òɡàlàhoma), Pavnice: Uukuhuúwa,[3] Cayuga: Gahnawiyoˀgeh[4]), ABD'nin merkezi güney bölgesinde yer alan eyaleti.[5] Oklahoma, 50 ABD eyaleti arasındaki en geniş 20. ve en kalabalık 28. eyalettir. Eyaletin adı Çoktav dilinde "kızıl millet" anlamına gelen okla ve humma kelimelerinden türetilmiştir.[6] Eyaletin en büyük şehri ve başkenti Oklahoma City'dir.
Tarih
Bölgede 15 bin yıl kadar önce Clovis ve Folsom Yerlilerinin yaşadığına ilişkin kanıtlar ortaya çıkarılmıştır. MS 500-1300 arasında çömlek, dokuma, heykel ve metal eşya yapımı alanında altın çağını yaşayan bölge Francisco Vásquez de Coronado'nun 1541'de bölgeye düzenlediği keşif seferleriyle beraber bir gerileme dönemine girdi. Bölge uzun yıllar İspanyol yönetimi altında kaldıktan sonra 1800'de Fransızların eline geçti. 1803'te Louisiana Alımı çerçevesinde ABD'ye bağlandı. 1828'de ABD Kongresi'nde alınan bir kararla Yerlilere ayrıldı. Amerikan İç Savaşı başlangıcında Beş Uygar Kabile'nin Güney eyâletleriyle bir dizi antlaşma imzalamaları üzerine 1865'ten sonra federal hükümet bölgeye daha fazla müdahalede bulunmaya başladı. 1880'e gelindiğinde Yerli Toprakları olarak anılan bu bölgeye 60'tan fazla Yerli kabilesi yerleşmişti. 1889'da Kongre kararıyla Yerli Topraklarının bir bölümü beyazların yerleşimine açıldı. 1907'de Yerli Toprakları'nın geri kalan bölümünün Oklahoma topraklarına katılmasıyla oluşturulan Oklahoma Eyâleti ABD'nin 46. eyâleti oldu.
19 Nisan 1995'te eyaletin başkenti Oklahoma City'de bir kamu binasına yönelik olarak bombalı saldırı düzenlendi. 168 kişinin ölümü ve 800'ün üzerinde yaralanmayla sonuçlanan olayın 11 Eylül saldırılarından sonra ABD toprakları üzerinde gerçekleşmiş en büyük ikinci terörist eylem olduğu iddia edildiyse de sonraları bu olayın da 11 Eylül gibi derin şüpheler bırakan delillerle birlikte kapatıldığını söyleyen uzmanlar da vardır.
Coğrafya & iklim
ABD'nin en büyük coğrafi oluşumlarından üçü kısmen eyâlet sınırları içinde kalır. Doğudaki İç Dağlık Bölge, güneydeki Kıyı Düzlüğü ve eyâletin geri kalan kesiminde uzanan İç Alçak Bölge. Kuzeybatıdaki engebeli Ozark Platosu (en) güzel manzaralarıyla dikkat çeker. Eyâletin kuzey ve orta kesimlerinin sularını toplayan Red Irmağı(en) aynı zamanda eyâletin güney sınırını çizer.
Nüfus
Nüfus olarak ABD'nin 27. büyük eyâleti olan Oklahoma ülkenin en kalabalık yerli nüfusuna sahip ikinci eyaletidir. Amerikan Yerlileri nüfusun % 11.3'ünü oluşturur. Etnik dağılım; Beyazlar % 82,2, Siyahlar % 8,55 ve Asyalılar % 1,9 (2005).
Spor
Oklahoma City şehrinin takımı Oklahoma City Thunder NBA basketbol liginde mücadele etmektedir.
Kaynakça
- ↑ "Oklahoma - Definitions from Dictionary.com". Dictionary.com. 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151115172124/http://dictionary.reference.com:80/browse/oklahoma. Erişim tarihi: August 10, 2007.
- ↑ http://www.omniglot.com/writing/cherokee.htm
- ↑ "AISRI Dictionary Database Search--prototype version. "River", Southband Pawnee". American Indian Studies Research Institute. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303193804/http://zia.aisri.indiana.edu/~dictsearch/cgi-bin/testengltoxsrchNP.pl?host=zia&pass=&hasfont=0&srchlang=English&srchstring=okla&database=south&srchtype=AND&sortlang=English&sndformat=ra&maxhits=200&find=Run_Search. Erişim tarihi: May 26, 2012.
- ↑ "Cayuga: Our Oral Legacy - Home. Cayuga Digital Dictionary". 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160421133602/http://www.cayugalanguage.ca/. Erişim tarihi: May 27, 2012.
- ↑ 2007 Economic Census: Regions and Divisions, United States Census Bureau
- ↑ Wright, Muriel (June 1936). "Chronicles of Oklahoma". Oklahoma State University. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303212050/http://digital.library.okstate.edu/Chronicles/v014/v014p156.html. Erişim tarihi: July 31, 2007.
Ayrıca bakınız
- en:Allen Williamson Bridge (bir köprü)
- en:John Jarman (bir siyasetçi)
- en:Gary Richardson (bir siyasetçi)
- en:Allen Williamson (bir siyasetçi)
- en:James Allen Williamson (bir siyasetçi)
Koordinatlar: 35°30′K 98°00′B / 35.5°N 98°W
|