Guam
Guam Toprağı Territory of Guam Guåhån Guam |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Slogan: Where America's Day Begins | ||||||
Marşı: Fanohge Chamoru | ||||||
Başkent | Hagåtña 13°29′K 144°45′D / 13.483°K 144.75°D | |||||
En büyük | Dededo | |||||
Resmî diller | İngilizce Çamorro |
|||||
Hükûmet | Özerk | |||||
• | Başkan | Barack Obama | ||||
• | Vali | Eddie Calvo | ||||
• | Vali vekili | Ray Tenorio | ||||
Kuruluşu | ||||||
• | ABD'ye bağlı özerk toprak | 1950 | ||||
• | Su (%) | - | ||||
Nüfus | ||||||
• | 2007 tahmini | 173.456 (179) | ||||
GSYH (SAGP) | 2000 tahmini | |||||
• | Toplam | 3,2 milyar $ (167) | ||||
• | Kişi başına | 21.000 $ (35) | ||||
Para birimi | ABD Doları (USD) | |||||
Zaman dilimi | (UTC+10) | |||||
Telefon kodu | 1 671 | |||||
Internet TLD | .gu |
Guam (İngilizce: Guam, telaffuz: /ˈgwɑːm/ ; Çamorro dili: Guåhån) ya da resmî adıyla Guam Toprağı (İngilizce: Territory of Guam), Büyük Okyanustaki Mariana Adalarının en büyük ve en güneydeki adası. Hawaii'nin 5.000 km batısında yer alır. ABD'ye bağlı özerk toprak statüsündedir.
Tarih
İspanyollar adına sefer yapan Portekizli denizci Ferdinand Magellan'in 1521'de Guam'a çıktığı ve Yerlilerin davranışı nedeniyle adaya Ladrones (Hırsızlar) adını verdiği sanılır. İspanya 1565'te Guam üzerinde resmen hak iddia etti; ada halkı da 1668'den başlayarak boyun eğmeye ve Katolikliği kabul etmeye zorlandı. Sonraki 200 yıl boyunca Guam İspanya'nın ileri karakolu oldu.
Guam, 1898 İspanya-Amerika Savaşı sonunda ABD'ye verildi. 1930'ların ortalarında okyanusaşırı uçuşlarda durak olarak kullanıldı. 1941'de Japonlarca işgal edildi; 1944'te ABD kuvvetlerince geri alındı ve önemli bir hava ve deniz üssüne dönüştürüldü. 1950'de ABD Deniz Kuvvetlerinin yetkisi altında İçişleri Bakanlığı'nca yönetilmeye başladı. Aynı yıldan itibaren de Guamlılar ABD vatandaşı kabul edildiler.
Coğrafya ve iklim
Yüzölçümü 541 km² olan ada, yüzey şekilleri bakımından iki bölgeye ayrılır. Kuzeyde, 150 m yüksekliğinde, mercan kökenli kireçtaşlarından oluşmuş bir plato yer alır. Güneyde ise en yüksek noktasına Lamlam Dağında (406 m) ulaşan alçak volkanik dağ sırası uzanır. Dağların aşınmış yamaçları yumuşak bir eğimle batıya, daha dik bir eğimle de doğudaki yalıyarlara doğru alçalır.
Guam'ın iklimi tropiktir. Sıcaklık 21-32 °C arasında değişir. En çok yağış Temmuz ile Eylül ayları arasında düşer. Bitki örtüsü kıyı boyunca uzanan hindistancevizi ağaçlarından dağlardaki otlara ve iç kesimlerdeki sık çalılıklara kadar değişen bir çeşitlilik gösterir.
Yönetsel koşullar
Günümüze Guam sivil bir yönetici (1970'ten itibaren) ile halkın seçtiği 21 üyeli yasama meclisince yönetilen özerk bir bölgedir. Adadaki 19 seçim bölgesinin her birinin başında bir yönetici (comissioner) bulunur. 1972'de çıkarılan yasa uyarınca ABD Temsilciler Meclisi'ne iki yıl için seçilen bir temsilci gönderir. Temsilci komisyonlarda oy kullanır, ama mecliste oy kullanamaz. Guam'da bir federal bölge mahkemesi vardır.
Demografi
Guam'ın 2007 tahmini nüfusu 173.456 kişidir. Adanın yerli halkı Çamorolar nüfusun büyük kısmını oluştururlar (% 57). Diğer etnik gruplar; Filipinliler (%25,5), Beyazlar (%10) ile diğer Çinli, Japon ve Koreli azınlıklardır. Nüfusun büyük kısmı Katoliktir. Resmi dilleri İngilizcedir.
Ekonomi
Guam ekonomisi büyük ölçüde turizm ve ulaştırma sektörlerine dayanır. Bugün Guam'nin batı kıyısında, Hawaii'ye, Filipinler'e Avustralya'ya ve Uzakdoğu'ya hizmet veren havayollarının durak noktalarından biridir. Turistlerin çoğu Japonya ve Çin'den gelir.
Guam'da günümüzde de ABD'nin önemli deniz ve hava üsleri bulunmaktadır. Üsler ada ekonomisinin temel direğidir ve topraklarının yaklaşık üçte biri ABD silahlı kuvvetlerine aittir.
|
Koordinatlar: 13°27′K 144°47′D / 13.45°K 144.783°D