Kadıyanilik
İslâm |
---|
|
|
Ayrıca bakınız
|
İslam portali |
Kadıyanîlik, diğer isimleriyle Müslüman Ahmediye Cemaati ya da Ahmediye Hareketi 19. yüzyılda Mirza Gulam Ahmed (1835-1908) tarafından Hindistan'da ortaya çıkmış yeni bir dini harekettir.
Tarihçe
Ahmediye Hareketi Mirza Gulam Ahmed tarafından 1889'da başlatılmıştır. Kendilerini inanç bakımından Müslüman olarak tanımlayan Ahmediler,[1] kurucusu Mirza Gulam Ahmed'in 1908'deki ölümünden sonra Hekim Nuriddin'in başkanlığında devam etmiştir. Pakistan Parlementosu'nun teokratik bir yönetime sahip olması nedeniyle ve insanların yoğun bir şekilde bu cemaate katılmaları molla rejiminin müdahalesi ile karşılaşmış ve İslâm dışı bir inanç olarak kabul edildiği için Pakistan'da azınlık olarak tanımlanmış, 1974'deki kararıyla, Kadıyaniliğin Pakistan'daki faaliyetlerini sınırlamış, diğer azınlık inançları ile aynı haklar ve özgürlükler verilmiş, aynı sınırlamalara tabii tutulmuştur.
Müslüman kesimlerce, İngiliz fidanı olmakla suçlanmış[2] ancak bu iddiaları kesin bir dille ''iftira'' olarak nitelendirmişlerdir.[3][4]
Bugün Hindistan, Pakistan, Afrika, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık'ın da dahil olduğu 207 ülkede faaliyetlerini sürdüren Kadıyanilerin sayısının yaklaşık 10 milyondan fazla olduğu söylenmektedir.[5] Kadıyaniliğin bugünkü temsilcisi, Mirza Gulam Ahmed'in de torunu olan Mirza Masrur Ahmed'dir. İnanışlarına göre Mirza Masrur Ahmed 5. Ahmediye Hâlifesi'dir. Kadıyaniler tarafından "Mesih'in Beşinci Halifesi" olarak adlandırılmaktadır.
Halife sıfatıyla, Avrupa Parlamentosuna davet edilmiş ve 4 Aralık 2012'de Avrupa Parlamentosunda konuşma yapmıştır.[6][7]
Şiar ve semboller
Ahmediye Halifeliği'nin şiarı "Herkesi sev, kimseden nefret etme"dir. Bu şiar, İspanya'daki Başarat Camii'nin temel taşının yerine oturtulması sırasında yaptığı konuşmada, cemaatin üçüncü halifesi olan Mirza Nasır Ahmed tarafından dile getirilmiştir.
Ayrıca Kadıyani Beyaz Minaresi, Ahmediye Cemaatinin bir sembolü ve ayırt edici özelliği olmakla birlikte, bayraklarındaki sembollerden de biridir.
İnançları
Geleneksel İslamdan farklı olan Kadıyaniliğe göre, Ahmediye Hareketinin kurucusu olan Mirza Gulam Ahmed, vaadedilen nebi, mehdi ve mesihtir. İsa peygamber'in mezarını bulduğunu ve bu nedenle de İsa'nın kendisine hulûl ettiğini söylemiştir.[8] Mesih'in halifesi olarak adlandırdıkları önderlerinin Allah tarafından vahiy almaya devam ettiğine,[9][10] İsa'nın göğe kaldırılmadığına[11] ve onun da her peygamber gibi öldüğüne inanırlar.[12]
Bu inançları başta olmak üzere, geleneksel İslami yorumlardan farklı olduğu gerekçesiyle, diğer İslami kesimler tarafından, İslam dışı bir inanç olarak kabul edilmiştir.
Dünyada Kadiyanilik
Dünya çapında Müslim TV Ahmadiyya (MTA) adlı Türkçe yayınlar da yapan bir TV kanalları bulunmaktadır.
Genellikle devletin yetersiz kaldığı Afrika ve Asya'nın birçok ülkesinde okulları hastaneleri vardır ve din, dil, ırk ayrımı yapmadan cemaat üyelerinin fedakarlıklarıyla hizmet üretirler. Bugün hâlâ yoğun bir şekilde İslam'ı bütün dünyada tebliğ ediyor ve Ahmediye Cemaatini gönüllü olarak tanıtmaya devam ediyorlar ve de finansal olarak ihtiyaçlarını, her cemaat üyesinin verdiği bir miktar zekâttan karşılıyorlar.
Tarihte Nobel ödülünü kazanan ilk Müslüman bilim adamı Prof. Abdüsselam bu cemaatin bir üyesidir.[13] Yine Birleşmiş Milletler Uluslararası Adalet Divanı Başkanlığı yapmış Sir Zaferullah Han da bu cemaat üyesidir ve eski Pakistan Dışişleri Bakanlığı da yapmıştır.
Diğer yandan, Almanya'da 1920'lerden beri faaliyette bulunan Ahmediye cemaati, bu ülkenin Hessen eyaleti ve Hamburg şehrinde resmen tanınmıştır.[14][15]
Cemaatin 207 ülkede mensubu bulunmakla beraber; topluluğa ait hastane, okul ve camileri de mevcuttur.[16]
Kaynakça
- ↑ http://ahmediye.org/ahmediyet/cemaati-tanimak-icin/445-ahmediyet-yeni-bir-din-deildir.html
- ↑ Diyanet'in Kadiyanilik hakkında verilen fetvası
- ↑ Cemaatin, İngilizlerle işbirliği yapıldığı iddiasına yönelik cevapları-1
- ↑ Cemaatin, İngilizlerle işbirliği yapıldığı iddiasına yönelik cevapları-2
- ↑ http://www.alislam.org/introduction/index.html
- ↑ Mirza Masrur Ahmed'in AB Parlamentosunda yaptığı İngilizce konuşması (İngilizce)
- ↑ Mirza Masrur Ahmed'in AB Parlamentosunda yaptığı konuşmanın Türkçe açıklaması
- ↑ Muhammed Ebû Zehra, İslâm’da Siyâsî ve İ’tikadî Mezhepler Tarihi, s. 135, Ethem Ruhi Fığlalı ve Osman Eskicioğlu Tercümesi, Yağmur Yayınları, İstanbul, 1970.
- ↑ http://ahmediye.org/ahmediyet/itirazlara-cevaplar/416-vahiy-kaps-kapanmamtr-imdi-bile-acktr.html
- ↑ http://ahmediye.org/ahmediyet/cemaati-tanimak-icin/454-ahmedilerin-hatm-i-nuebuevvet-akidesine-nanc.html
- ↑ http://ahmediye.org/ahmediyet/itirazlara-cevaplar/422-sa-as-goee-kaldrlmamtr.html
- ↑ http://ahmediye.org/ahmediyet/itirazlara-cevaplar/418-sa-as-vefat-etmitir.html
- ↑ Abdus Salam/Religion
- ↑ Almanya'da Ahmediyye Cemaati resmen tanındı
- ↑ Almanya'ya uygun İslam, Kadiyanilik mi?
- ↑ Ahmediye Cemaati tarafından paylaşan resmi veriler
Dış bağlantılar
- Müslüman Ahmediye Cemaati resmi sayfası (Türkçe)
Güney Asya'da İslamcılık İdeoloji Örgütler - Hizb-ut Tahrir
- Berelvi
- Minhaj-ül-Kur'an
- Diobendi
- Darul Uloom Deoband
- Dawate İslamî
- Ehl-i Hadis
- Tüm Hindistan Hilafet Komitesi
- Khaksars
- Cemaat-i İslamî
- Cemaat-i İslamî Hind
- Cemaat-i İslamî Bangladeş
- Ulema-e-Hind Cemiyeti
- Tebliğ Cemaati
- Leşker-i Tayyibe
- Mewat'ta Tebliğ Hareketi
- Hindistan İslamî Öğrenciler Organizasyonu
- Hindistan İslamî Öğrenciler Hareketi
- Cemaat ül-Fukra
- İslamî Telebe Cemiyeti
- Bangladeş İslamî Chhatra Shibir
- Muttahida Meclis-e-Amal
- Tanzeem-e-İslamî
- Islamî Jatiya Oikya Cephesi
- İslamî Oikya Jote
- Ulema-e-Pakistan Cemiyeti
- Ulema-e-İslam Cemiyeti
- Tehrik-e-Jafaria Pakistan
- Keşmir İslamî Cemaati
- Taliban
- Müslüman Ulusal Muhafızları
- Ulusal Kalkınma Cephesi
- Ehli Hadis Cemiyeti
- Tamil Nadu Müslim Munnetra Kazagham
- Hindistan Kızlar İslam Organizasyonu
- Hindistan Halk Cephesi
- Halk Demokrat Partisi (Hindistan)
Önderler - Ahmed Sirhindî
- Kadı Seyid Rafi Muhammed
- Kadı Seyid Hayatullah
- Kadı Mir İmdad Ali
- Muhammed Kâsım Nanotvi
- Mian Tufail Muhammed
- Eşref Ali Thanwi
- Enver Şah Keşmiri
- Mevlana Mehmud Hasan
- Mevlana Ubeydullah Sindhi
- Mevlana Muhammed Ali Jauhar
- Mevlana Şevket Ali
- Muhammed İkbal
- Allama Meşriki
- Ebu'l A'lâ el-Mevdudî
- Mevlana Şah Ahmed Nurani
- Ziya ül Hak
- Mevlana Fazal-ur-Rehman
- Gulam Azam
- Muhammed İlyas Kadri
- Motiur Rahman Nizami
- Muhammed Hüseyin Najafi
- Beşir Hüseyin Najafi
- Muhammet Tahir'ül Kadri
- Riaz Ahmed Gohar Şahi
- Muhammed Taki Usmani
- Celaleddin Umri
- Israr Ahmed
- Cavit Ahmed Ghamidi
- Kadı Hüseyin Ahmet
- Allama Arif Hüseyin Hüseyini
- Dilaver Hüseyin Seyidi
- Yusuf Islahi
Olaylar - Hilafet Hareketi
- Noakhali Soykırımı
- Kadıyanilik karşıtı ayaklanmalar
- Ziya ül Hak'ın İslamlaştırması
- Hudud Yasası
- Şah Bano davası
- Pakistan İslamlaşma programı referandumu, 1984
- Babri Camii
- 1995 Pakistan darbe girişimi
- Hasba yasa tasarısı
- Dine küfretme yasası
- 2002 Gujarat şiddet olayları
- 2008 Murshidabad kafa kesme olayı
- 2010 Kerala el kesme olayı
- Aşk Cihadı
- 2010 Deganga ayaklanmaları
- 2012 Chirirbandar şiddet olayları
- 2013 Canning ayaklanmaları