Aleut Adaları'nın ada listesi

Aleutians East Borough

Aleutians West Census Area

Aleut adaları listesi, Aleut Adalarındaki doğudan batıya doğru en büyük kaydadeğer adalar ve ada gruplarının alfabetik listesidir. Adaların yerlileri Eskimo - Aleut halklarının Eskimoların dışında kalan grubunu oluşturan Aleutlar (Unanganlar) olsa da, uzun süren Rus Alaskası (1733 – 1867) döneminde büyük ölçüde Ruslaşıp anadillerini unutmuşlardır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 2.300 kişilik nüfustan 150 kadarı, Rusyadaki 200 kişilik nüfustan ise ancak 5 tanesi anadillerini konuşabiliyor^[1]. Rusya Federasyonuna bağlı Komandorskiy adalarında (Остров Беринга и Медный Остров) günümüzde «Rus Aleutları» anlamına Kasakam Unangangis denen Aleut-Rus melezleri Rusça temelli Sasignan kreolünü konuşur. Parantez içinde italik dizilenler adaların Aleutça (Unanganca) adıdır.

Aleutçanın (Unangancanın) lehçeleri ve bu lehçeleri konuşan kabileler:

• Uzak Batı Unangancası
  • Sasignan Unangancası: Near Adalarında (Sasignan Tanangin) Sasignan kabilesince konuşulur.
  • Rus Unangancası: Kasakam Unangangis melezlerinin Rusça temelli Sasignan kreolüdür.
• Orta Batı Unangancası
  • Naahmiĝus kabilesi Delarof Adalarında yaşarlar.
  • Niiĝuĝis kabilesi Andreanof Adalarında yaşarlar.
• Doğu Unangancası
  • Akuuĝun ya da Uniiĝun kabilesi Four Mountains Adalarında yaşarlar.
  • Qawalangin kabilesi Fox Adalarında yaşarlar.
  • Qigiiĝun kabilesi Krenitzin Adalarında yaşarlar.
  • Qagaan Tayaĝungin kabilesi Sanak Adalarında yaşarlar.
  • Qaĝiiĝun kabilesi Shumagin Adalarında yaşarlar.

Fox Adaları

• Adugak Adası - tehlike altındaki Steller denizaslanı kolonilerinin üreme alanıdır
• Aiktak Adası (Ugangax)
• Akun Adası (Akungan)
• Akutan Adası (Akutanax̂) -
• Amak Adası (Amax)
• Amaknak Adası (Amaxnax̂) - 2000 yılındaki nüfusu: 2.524 kişi
• Amukta Adası (Amuux̂tax̂)
• Ananiuliak Adası
• Avatanak Adası (Agutanax̂)
• Baby Adaları
• Bird Adası (Kitnamax)
• Bogoslof Adası (Aĝasaaĝux̂) - denizaslanlarının sığınağı ve deniz kuşlarının yuvalanma alanıdır
• Breadloaf Adası (Taanĝiinax̂)
• Buck Adası (Ukdax̂sxix)
• Caton Adası (Qagan Unimgix̂)
• Chagulak Adası (Chugssĝinax̂)

• Deer Adası (Animin)
• Derbin Adası
• Dushkot Adası (Duxsxan)
• Egg Adası (Ugalĝa)
• Emerald Adası
• Expedition Adası (Guchiganang)
• Fire Adası - federal olarak korunan kuş cenneti
• Gargoyle Adası
• Gull Adası
• Hog Adası (Uknadax)
• Kaligagan Adası (Qisxagan)
• Kigul Adası (Kiigalux̂)
• Krenitzin Adaları - hepsi de Alaska Maritime National Wildlife Refuge parçasıdır
• Kudiakof Adası
• Ogangen Adası
• Ogchul Adası (Uxchalux̂)
• Pancake Rock (Kaduuĝix̂ Tanax̂)
• Peter Adası
• Poa Adası (Saduuĝinax̂)
• Pustoi Adası (Taĝilgadax)
• Rootok Adası (Aayux̂tax̂)
• Round Adası (Imlichin)
• Samalga Adası (Samalĝa)
• Sanak Adası (Sanaĝax)
• Sedanka Adası (Sidaanax̂)
• Sushilnoi Adası (Tanĝimax)
• Tangik Adası (Tan'gax̂)
• Tanginak Adası
• Tigalda Adası (Qigalĝan)
• Ugamak Adası (Ugangax̂)
• Umnak Adası (Unmax)
• Unalaska Adası (Nawan-Alaxsxa)
• Unalga Adası (Unalĝa)
• Unimak Adası (Unimax)
• Vsevidof Adası (Uyagax̂)
• Wislow Adası

Four Mountains Adaları (Uniiĝun)

• Amukta Adası (Amuux̂tax̂)
• Chagulak Adası (Chugaaĝinax̂)
• Chuginadak Adası (Tanax̂ Angunax̂)
• Carlisle Adası (Kigalĝa)
• Herbert Adası (Chiĝulax)
• Kagamil Adası (Qagaamila)
• Uliaga Adası (Ulaĝa)
• Yunaska Adası (Yunax̂sxa)

Andreanof Adaları (Niiĝuĝin tanangis)

• Adak Adası (Adaax)
• Agligadak Adası (Aĝligadax)
• Amatigis Adaları
• Amatignak Adası (Amatignax̂)
• Amlia Adası (Amlax)
• Anagaksik Adası (Anagaxsax̂)
• Argonne Adası
• Asuksak Adası (Hasux̂sax̂)
• Atka Adası (Atx̂ax̂)
• Aziak Adası (Haazax)
• Barbara Adası
• Black Adası
• Bobrof Adası (Walĝa)
• Bolshoi Adası (Tanax̂ Angunax̂)
• Box Adası
• Castle Adası
• Chaika Rock (Hasax̂sax̂)
• Channel Adası
• Chisak Adası (Hatmax)
• Chugul Adası (Chiĝulax̂)
• Cone Adası
• Cormorant Adası
• Crone Adası
• Delarof Adaları (Naahmiĝun tanangis)
• Dora Adası
• Eddy Adası (Ugidaagamax)
• Egg Adası (Ugalĝa)
• Elf Adası
• Fenimore Rock (Taxchisax̂)
• Gareloi Adası (Anangusix̂)
• Gramp Rock
• Great Sitkin Adası (Stitxinax̂̂)
• Green Adası (Hmiikaayaĝus)
• Igitkin Adası (Igitxix̂)
• Ikiginak Adası (Ikiiĝinax̂)
• Ilak Adası (Iilax̂)
• Ina Adası
• Kagalaska Adası (Qigalaxsix̂)
• Kanaga Adası (Kanaga)
• Kanu Adası (Yunax̂)
• Kasatochi Adası (Qanan-tanax)
• Kavalga Adası (Qawalĝa)
• Koniuji Adası (Tanĝimax)
• Little Tanaga Adası (Tanagax̂)
• North Adası (Chihngax̂)
• Ogliuga Adası (Aglaga)
• Oglodak Adası (Ungluudâ)
• Plum Adası
• Ringgold Adası (Tanam Aduu)
• Sadatanek Adası (Sadan-tanax̂)
• Sagchudak Adası (Saĝuugax̂)
• Sagigik Adası (Amlagim Saĝuugaa)
• Salt Adası (Uladax)
• Sea Parrot Adası
• Seguam Adası (Saĝuugamax)
• Silak Adası (Silax̂)
• Skagul Adası (Sxaĝulax̂)
• South Adası
• Staten Adası (Iluuĝix̂ Tanax̂)
• Tag Adası (Tagachaluĝis)
• Tagadak Adası (Tanadax)
• Tagalak Adası (Tagalax̂)
• Tanadak Adası (Tanaadax̂)
• Tanaga Adası (Tanax̂ax)
• Tanaklek Adası (Tanaqlax̂)
• The Signals
• The Three Sisters
• Tidgituk Adası (Aakutanas)
• Ugidak Adası (Qagan-tanax̂)
• Ulak Adası (Uulax)
• Umak Adası (Uhmax̂)
• Unalga Adası (Unalĝa)
• Uyak Adası (Uuyax)
• Whip Adası

Rat Adaları (Qax̂um tanangis)

• Amchitka Adası (Amchixtax̂) - yeraltı nükleer silah testlerinin sitidir
• Bird Rock
• Davidof Adası (Qanan-tanax)
• Khvostof Adası (Atanax̂)
• Kiska Adası (Qisxa)
• Little Kiska Adası (Kangxhix̂)
• Little Sitkin Adası (Sitignax̂)
• Pyramid Adası
• Rat Adası (Hawadax)
• Segula Adası (Chiĝulax̂)
• Semisopochnoi Adası (Unyax)
• Tanadak Adası (Tanaadax̂)

Buldir Adası (Idmaax)

• Buldir Adası (Idmaax)

Near Adaları (Sasignan Tanangin)

• Agattu Adası (Angatux̂)
• Alaid Adası (Igingiinax̂)
• Attu Adası (Atan)
• Cooper Adaları
• Gibson Adaları
• Hammerhead Adası
• Hodikof Adası
• Kennon Adası
• Kohl Adası
• Loaf Adası
• Lotus Adası
• Nizki Adası (Avayax̂)
• Peaked Adası
• Savage Adası
• Semichi Adaları (Samiyan)
• Shemya Adası (Samiyax̂)

Komandor Adaları (Rusya)

• Bering Adası (Rusça: остров Беринга)
• Mednıy Adası (Rusça: остров Медный)

Kaynakça

1. Alaska Native Language Center : Alaska Native Languages / Population and Speaker Statistics

• Bergsland, K. Aleut Dictionary, Fairbanks: Alaska Native Language Center, 1994
• Orth, Donald J. 1971. Dictionary of Alaskan place names. U.S. Geological Survey Professional Paper 567, 1083 pp.