Emanullah Han

Emanullah Han

Emanullah Han (1 Haziran 1892 - 25 Nisan 1960), ülkesinin İngiltere'nin etkisinden kurtularak bağımsızlığa kavuşmasına önderlik eden 1919 - 1929 yılları arası Afganistan emiri.

Emir Habibullah Han'ın oğluydu. Babasının 1919'da öldürülmesinin hemen ardından tahta çıktı. Tahta çıkma töreninde yaptığı konuşmada Afganistan'ın bağımsızlığını ilan etti. İngilizler duruma müdahale etmelerine rağmen, I. Dünya Savaşı'ndan yıpranmış olarak çıkan İngiliz-Hint ordusu ile fazla etkili olamayan Afgan ordusu arasında ufak çaplı birkaç çatışma dışında bir olay yaşanmadı. 8 Ağustos 1919'da Ravalpindi'de Afganistan'ın bağımsızlığını tanıyan bir antlaşma imzalandı.

Mustafa Kemal Atatürk ve Afganistan Emiri Amanullah Han, Ankara (1928).

1921'de SSCB ve Türkiye ile dostluk, 1922'de İran'la saldırmazlık antlaşması yaptı. 1921 Türkiye Anayasası'nı örnek alarak hazırlattığı Afgan Anayasası 1923'te yürürlüğe girdi. Kayınbiraderi ve dışişleri bakanı Mahmud Tarzi danışmanlığında giriştiği gayriislami yenilik hareketleri nedeniyle mütedeyyin İslami çevrelerin muhalefetiyle karşılaştı. 1928'de Avrupa, Türkiye, Mısır ve Hindistan'ı kapsayan bir ziyaretten sonra ülkesine döndükten sonra yasama reformu ve kadınlara siyasi haklar tanınması gibi yeni tasarıları açıkladı. Bunun üzerine mollaların sert tepkisiyle karşılaştı. Kasım 1928'de Celalabad'da patlak veren bir kabile ayaklanması sırasında ünlü bir kabile lideri olan Baççe-i Sakov başkent Kabil'i ele geçirdi ve kendisini hükümdar ilan etti. Emanullah Han tahtı yeniden ele geçirmeyi denediyse de başarılı olamadı ve Afganistan'dan ayrılmak zorunda kaldı. 14 Ocak 1929'da Gecenin ortasında, Emanullah Han kardeşi İnayetullah Han'a krallığı devretti ve gizlice Kandahar'a doğru Kabil'den kaçmaya çalıştı. Ancak Habibullah Kalakani ve takipçileri at sırtında Emanullah'ın binmiş oluğu Rolls-Royce'u kovaladı ama Emanullah kaçmayı başardı. Emanullah Han sonraki yaşamını sürgünde geçirdi. 25 Nisan 1960 günü Zürih'de yaşamını yitirdi. Cenazesi Afganistan'a getirildi ve doğduğu şehir olan Celalabad'da defnedildi.

Siyasi görevi
Önce gelen: Habibullah Han	Afganistan Emiri 1919 - 1929	Sonra gelen: İnayetullah Han

1709'dan beri Afganistan Devlet Başkanları

Hotaki Hanedanı	Mir Vais Hotak Abdül Aziz Hotak Mahmud Hotaki Eşref Hotaki Hüseyin Hotaki

Dürrani Hanedanı	Ahmed Şah Dürrani Timur Şah Dürrani Zaman Şah Dürrani Mahmud Şah Dürrani Şüca Şah Dürrani Ali Şah Dürrani Eyüb Şah Dürrani

Emirlik (Barakzai Hanedanı)	Dost Muhammed Han Ekber Han Şir Ali Han Muhammed Afzal Han Muhammed Azam Han Yakup Han Eyüp Han Abdurrahman Han Habibullah Han Nasrullah Han

Krallık	Emanullah Han İnayetullah Han Habibullah Kalakani Muhammed Nadir Şah Muhammed Zahir Şah

Cumhuriyet	Muhammed Davud Han

Demokratik Cumhuriyet	Nur Muhammed Teraki Hafızullah Amin Babrak Karmal Hacı Muhammed Çamkani (geçici) Muhammed Necibullah Abdülrahim Hatif (geçici)

İslami Devlet	Sibgatullah Müceddidi Burhaneddin Rabbani

İslami Emirlik	Muhammed Ömer

İslami Cumhuriyet	Burhaneddin Rabbani (geçici) Hamid Karzai Eşref Gani Ahmedzai

This article is issued from Vikipedi - version of the 11/5/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.