Asal kök

Bir asal kök modülü n sayılar teorisindeki modüler aritmetikten bir kavramdır. Eğer n \ge 1 olan bir tamsayı ise, n formuna göre aralarında asal sayılar mod n'e göre çarpılarak, bir grup oluşturacak şekilde yapılan işlem,( Z / n \cdot Z )^x veya Z_n^* olarak gösterilir. Bir asal sayı için p \ge 3 ve k \ge 1 ise, bu grup ancak ve ancak 1, 2, 4, p^k \!, veya 2 p^k\! 'ya denktir. Bu döngüsel grubun bir üreteci asal kök modülü n veya Z_n^*'in bir asal elemanı'dır şeklinde tanımlanır.

Bir asal kök modülü n, diğer bir değişle, mod n'e göre g gibi öyle bir tamsayıdır ki n'le beraber ortak çarpanı olmayan her tamsayı, g 'nin bir kuvvetine denktir.

Örneğin
n=14\! alalım.(Z/14 \cdot Z)^x 'in elemanları
1, 3, 5, 9, 11 ve 13\! 'ün denk sınıflarından oluşur.

mod 14'e göre 3^2 \equiv 9, 3^3 \equiv 13, 3^4 \equiv 11, 3^5 \equiv 5 ve 3^6 \equiv 1\! olduğundan, 3 mod 14'e göre bir asal köktür. Mod 14 için diğer ve tek asal kök ise 5'tir.


  n     n^k\! (mod 14) - (satırlardaki değerler döngüsel şarta bağlı olarak tekrardan sonra kesilmiştir)
  1 :   1,\!
  2 :   2,  4,  8\!
  3 :   3,  9, 13, 11,  5,  1\!
  4 :   4,  2,  8\!
  5 :   5, 11, 13,  9,  3,  1\!
  6 :   6,  8\!
  7 :   7,\!
  8 :   8,\!
  9 :   9, 11,  1\!
 10 :  10,  2,  6,  4, 12,  8\!
11 :  11,  9,  1\!
 12 :  12,  4,  6,  2, 10,  8\!
 13 :  13,  1\!
 14 :   0,\!

14'le aralarında asal olan sayılar yalnızca kuvvetlerinden biri 1 (mod 14)'e ulaşan sayılardır. Bu sayıların oluşturduğu küme S = (1, 3, 9, 13, 11, 5)'dir.

Problemi f(n, k) = nk - 1 ≡ 0 (mod 14) gibi ele alırsak, n için tasarlanan köklerin k > 0 olan kuvvetleri için bir polinom sağladığını görürüz. S kümesindeki elemanların tümü, R = {3, 5} kümesindeki sayılardan ve onların kuvvetlerinden elde edilebilir. Ama örneğin 11'den ve onun kuvvetlerinden elde edilemez (mod 14 için). S kümesi tüm kökleri içerir. R kümesi ise asal kökleri içerir. Bunların (mod 14)'e göre tüm kuvvetleri döngüsel olarak tüm kökleri elde eder.

This article is issued from Vikipedi - version of the 10/13/2012. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.