Asya gün çiçeği
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| | ||||||||||||||
| Commelina communis L. | ||||||||||||||
| Dış bağlantılar | ||||||||||||||
|
Asya gün çiçeği (Commelina communis), Commelinaceae familyasından mavi çiçekli şifalı tek yıllık otsu bir bitki türü.
Morfolojik özellikleri
Gövde sürünen, dağınık yapıda çok sayıda daldan oluşur, 1 m’den daha uzuncadır. Yaprak kılıfı tüysüz; yaprak ayası mızraksı veya mızraksı-yumurta biçiminde 3-9 x 1.5-2 cm, tüysüzdür. Involukral brahtelerde yapraklar karşılıklı dizilmiştir ve 1.5-4 cm uzunluğunda saplı, kalp şeklinde, kıvrılmış, çoğunlukla tüylü-kirpikli, ucu sivridir.
Proksimal dallarda çiçek sapı 8 mm kadar ve 1 veya 2 erkek çiçek, distal dallarda çiçek sapı kısa 3 veya 4 bir cinsli çiçek bulundurur. Korolla 3 petallidir. Üsteki 2 taç yaprak mavi renkli 15 mm uzunluğunda, altaki taç yapraklar beyaz, küçük 5 mm'dir. Verimli stamenlerin sayısı 3'tür. Yalancı anterler sarı ile kahverengimsi renkte ortada yer alır.
Kapsül elipsoid 5-7 mm, 2 kapakçıklıdır. Tohumlar ikişer kapakçıklı, kahverengi-sarı, yarı elipsoid 2-3 mm, 1 yüzeyi yassı, düzensiz çukurlaşmış (oyuklu), son kısmı kesiklidir.
Ekolojik özellikleri
Asya gün çiçeği nemli alanları seven, yol kenarlarında görülen, çok hızlı büyüyen ve çok çabuk yayılan bir bitkidir. Temmuz-Eylül arasındaki dönemde çiçeklenir ve tohumlar, Ağustos-Ekim'de olgunlaşır. Çiçekler erdişidir.
Latince ismi
Linnaeus, Commelina communis'e, 18'inci yüzyılda Fransa'da yaşayan adları Commelin olan üç erkek kardeşin ismini vermiştir. Üçü de, botanikçiydi, ama sadece onlardan ikisi tanınmıştı. Büyük, parlak mavi taç yapraklar, ünlü olan erkek kardeşleri temsil ederken, küçük beyaz taç yaprak, bilimsel olarak önemsiz erkek kardeşi simgeler.
Yenebilmesi
Yapraklar, çiçekler ve genç sürgünler çiğ veya pişirilerek yenir. Salatalarda kullanılır veya yeşillik olarak pişirilir.
Tıbbi kullanımı
Yapraklar, depurativ, diüretik ve ateş düşürücü ilaç yapımında kullanılır. Boğaz ağrısı ve bademcik iltihabını hafifletmek için gargara ayrıca kurutulan bitkinin kaynatılan suyu kanamalarda, ishal ve ateş düşürücü olarak kullanılır. Bitki parçalarının antibakteriyal etkisi vardır.
Dağılımı
Anavatanı Kuzey Amerika ve Doğu Asya'dır, Türkiye'de yalnızca Artvin, Trabzon ve Rize civarında doğal olarak bulunur.