Azerbaycan Millî Harekâtı
Azerbaycan Milli Harekâtı (Azerice: Azərbaycan Milli Hərəkatı; AMH), Güney Azerbaycan'da Azeriler'in siyasi, kültürel ve sosyal haklarını koruma ve kazanma amacıyla oluşan faaliyetlerdir. Bu terim tüm Güney Azerbaycan'ı (İran Azerbaycanı) millî faallarını kapsamaktadır ve istiklalcilerden, sadece dil ve kültürel haklarını savunan gruplar ve kişileri kapsamaktadır.
Tarih
İran Meşrutiyet Devrimi'nde baş rol olan İran Azerbaycanı devrim sonuçlandıktan sonra kültürel ve siyasî haklarını kazanamadı ve devre dışı bırakıldı. Azadistan hükûmeti yerel idare haklarını savunma amacıyla oluştu. Fakat Kaçar Hanedanı'nı devirip tahta oturan Rıza Şah tarafından bastırıldı. 1945 yılında Azerbaycan Milli Hükûmeti kuruldu ve Kürtler'in oluşturdukları Mahabad Cumhuriyeti ile anlaşma imzaladı. Bir yıl sonra Şah tarafından yine de bastırıldı.
İran İslam Devrimi'nde de yine baş rol alan İran Azerbaycan'ı Şariatmedari yandaşları olan halk isyan etti ancak yine de eskisi gibi kanlı olarak bastırldı.
Kuzey Azerbaycanın istiklali ve geçmiş deneyimleri göz önünde bulunduran Azerbaycanlılar bazı ortak değerlerde birleştiler. Öncelikle Öğrenci Hareketleriyle başlayıp halka yayıldı.
Ortak Değerler
- Türk kimliğini koruma
- Türk dilini resmileştirme
- Teröristler ve Türkiye düşmanlarının eylemlerine karşı koyma (PKK-PJAK yanlılarının ve "1915 soykırımı" iddialarını İran'da yaymak isteyen Ermenilerin gösterilerini engelleme)
- Güney Azerbaycan topraklarına Kürt ve Farsların yerleştirmesine karşı direniş
Eylemler
- Ermenistan'la İran ilişkilerine itirazlar.
- Urmu (Urumiye) ve Diğer Azeri kentlerde PKK-PJAK yandaşlarının eylemlerini engelleme.
- Karikatür Krizi