Bedros Magakyan
Bedros Magakyan (d. 1826, İstanbul - ö. 1891, İstanbul) Osmanlı Ermenisi tiyatro oyuncusu ve yönetmeni.
İlk işi kunduracılık olmakla birlikte Avrupa'dan gelen yabancı toplulukları izleyerek kendini geliştirdi. Yetişmesinde ünlü yönetmen ve eğitici Nestor Noci de yardım etti. İlk Ermeni tiyatro topluluklarının kuruluşu sırasında o da vardı. Refik Ahmet 1857 yılında, o güne kadar Ermenice oynanan bir iki eserin ilk defa Türkçe'ye çevrilip bastırıldığından; aynı sene Ortaköy Ermeni Katolik Okulu'nun, Hasköy'de Nersesyan Okulu'nun gösterilerinden geniş biçimde bahseder. «Stephan Ekşiyan yönetiminde, Bedros Magakyan, Çamaşırcıyan ve Mme. Fani gibi bir grup Ermeni tiyatrocu Don Juan piyesini ve Tahta Kılıç [Odun Kılıç olarak da geçer-Y.H.] komedisini Türkçe oynamışlar, Abdülmecit de bu oyunları seyretmiştir» der.[1] Şark Tiyatrosu'nun ilk temsilinde de oynamış, daha sonra da Güllü Agop'un topluluğuna girmiştir.[2] Şark Tiyatrosu'nun 1864'te Tercüman-ı Ahval gazetesinde verdiği bir ilanda, "makaddema komedya ve emsali oyunlar icra etmiş olan birinci derece oyuncularından Magakoğlu Bedros"un bir grup kurarak Goldoni'den iki oyun oynayacağı yazar.
Magakyan daha sonra Üsküdar'daki Aziziye Tiyarosu'nda Serope Benliyan'la çalıştı. 10 kadar oyunda oynamış ve bunlardan çok azı ilgi çekmişse de asıl klasik sahne biçimine bağlı bir yönetmen olarak dönemine damgasını basmıştır. Özellikle 1872-74 arasında Atamyan ve Hratçya gibi seçkin sanatçılarla Ortaköy ve Beyoğlu'nda gerçekleştirdiği çalışmalar onun yönetmen ve yönetici olarak en parlak günleridir. Aznif Hratçya, anılarında Bedros Magakyan olmasaydı birçok seçkin Ermeni sanatçının yetişemeyeceğini söylemektedir.
1880'de topluluğunu hala ayakta tutmaya çalışan Magakyan, daha sonra döneminin karışık durumu ve rekabet yüzünden kunduracılığa geri dönmek zorunda kaldı. 1888'de son kez bir tiyatro topluluğu kurduysa da artık Ermeni tiyatrosu için ortam çok değiştiğinden tiyatro alanından çekildi. Yetiştirdiği yetenekli oyunculardan Atamyan yararına bir temsil düzenlemeye çalışırken öldü.
Magakyan'ın eğiticiliği yalnızca Ermeni sanatçılar üzerine olmuştur. Ermeniceye bağlılığı yüzünden Türkçe oyunlar sergilediği için Güllü Agop'a da karşı çıkmıştır.[3]
Kaynakça
- ↑ Vartovyan Tiyatrosu (1872-1876)
- ↑ Tiyatro dediğin: Perdeler kapanmasın
- ↑ Raşit Çavaş, Bedros Magakyan, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, c. 5, s. 238, 1994. ISBN 975-7306-05-3.