Bolivya
Koordinatlar: 17°48′G 63°10′B / 17.8°G 63.167°B
| Bolivya Çokuluslu Devleti Estado Plurinacional de Bolivia (ispanyolca)Bulibiya (Suyu) Wuliwya Suyu Bolivya |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Slogan: La unión es la fuerza! (Birlik kudrettir!) | ||||||
| Marşı: Bolivianos, el hado propicio | ||||||
.svg.png) |
||||||
| Başkent | Sucre (anayasal) 19°29′G 68°08′B / 19.483°G 68.133°B | |||||
| En büyük | Santa Cruz de la Sierra | |||||
| Resmî diller | İspanyolca, Quechua, Aymara, Guaraní, ve diğer 33 diller. | |||||
| Etnik gruplar | Bolivya Kızılderilileri | |||||
| Hükûmet | Sosyalist cumhuriyet | |||||
| • | Başkan | Evo Morales | ||||
| • | Başkan Yardımcısı | Alvaro Garcia Linera | ||||
| • | Bağımsızlık ilanı | 6 Ağustos 1825 | ||||
| • | Tanınma | 21 Temmuz 1847 | ||||
| • | Şu anki anayasa | 7 Şubat 2009 | ||||
| Yüzölçümü | ||||||
| • | Toplam | 1,098,581 km2 (28) 424,163 mil2 |
||||
| • | Su (%) | 1.29 | ||||
| Nüfus | ||||||
| • | 2010 tahmini | 10,907,778[ (84) | ||||
| • | 25 Mart 2014 tahmini sayımı | 10.556.102 (83) | ||||
| • | Yoğunluk | 9/km2 (221) 23/mil2 |
||||
| GSYH (SAGP) | 2013 tahmini | |||||
| • | Toplam | 30,6 milyar $ (89) | ||||
| • | Kişi başına | 5.750 $ (125) | ||||
| Gini (2010) | 53 yüksek · 14 |
|||||
| İGE (2004) | 0.692 orta |
|||||
| Para birimi | Boliviano (BOB) | |||||
| Zaman dilimi | (UTC-4) | |||||
| Trafik akışı | sağ | |||||
| Telefon kodu | 591 | |||||
| Internet TLD | .bo | |||||
.svg.png)
Bolivya ya da resmî adıyla Bolivya Çokuluslu Devleti (İspanyolca: Estado Plurinacional de Bolivia) bir Güney Amerika ülkesidir. Başkenti Sucre olup; La Paz, Cochabamba, Santa Cruz, Potosi diğer önemli şehirlerinden birkaçıdır.
Ülke İspanyol sömürgeciliği döneminde Yukarı Peru olarak adlandırılan bu bölgeye daha sonra Güney Amerika'yı İspanyol boyunduruğundan kurtaran Simón Bolívar'ın anısına Bolivya (Bolivar'ın ülkesi) ismi verilmiştir.
Tarihçe
Bolivya, 1809 yılında İspanya'ya karşı bağımsızlığını ilan etmesine karşın, İspanyol askerlerin ülkeden kovulması çok daha sonra, ancak 1825 yılında gerçekleştirilebildi.
Bağımsızlık sonrası Bolivya'daki siyasal yaşam sık sık kesintiye uğramıştır. Ülke ulusal bağımsızlığını kazandığı 1825 yılından günümüze değin 180'e yakın darbe, ondan fazla değişik anayasa ve seksen civarında cumhurbaşkanı gördü. Cumhurbaşkanlarıdan bazıları yönetimi kan dökerek ele geçirdiler ve yine aynı şekilde kaybettiler.Altı cumhurbaşkanı görev başındayken öldürüldü.
Bolivya'nın komşularıyla özellikle Şili ve Paraguay ile olan ilişkileri dengesiz olmuştur. 1879 yılında müttefiki Peru ile birlikte, sınır anlaşmazlıkları yaşadığı güçlü komşusu Şili'ye saldırdı. Ancak 1883'de biten Pasifik Savaşı Bolivya için tam bir yıkım oldu. Pasifik Okyanusu bölgesindeki kıyı şeridini Şili'ye kaptıran Bolivya'nın okyanus ile olan bağlantısı kesildi ve ülke bir kara devletine dönüştü. Bolivya halkı bu savaşın sonuçlarını bugün bile unutabilmiş değildir.Ülke yine bir sınır sorunu yüzünden 1932 yılında komşusu Paraguay ile savaşa tutuştu. Chaco Savaşı olarak adlandırılan bu savaş 1935 yılında, Paraguay'ın zaferi ve sınır sorununun çözülmesini sağlayan bir barış antlaşmasının imzalanması ile sona erdiğinde, Bolivya tartışmalı bölgenin ancak yüzde yirmibeşini (%25) topraklarına katabildi.
1966 senesinde Ernesto Che Guevara önderliğinde ve Küba desteğiyle başlatılan Bolivya devrim hareketinde, Guevara'nın yaklaşık elli kişiden oluşan ve ELN (Ejército de Liberación Nacional de Bolivia - Bolivya Ulusal Bağımsızlık Ordusu) adı altında eylem yapan gerilla kuvveti iyi donatılmıştı ve dağlık Camri bölgesinde Bolivya düzenli ordusuna karşı bazı başarılar elde etti. Eylül'de ise Ordu iki gerilla grubunu ve liderlerden birini öldürmeyi başardı. Daha sonraları gittikçe başarısızlığa doğru giden bu devrim girişimi, 9 Ekim 1967'da La Higuera'da Che'nin öldürülmesiyle son buldu. Ama Che'nin Bolivya da öldürülmesi bir sempatinin oluşmasına neden oldu. Bunun sonucu olarak Sosyalizme Doğru Hareket Partisinin günümüzde iktidar olmasını sağladı.
.svg.png)
| ||||||||||||||||
| ||||||
|